آیا بعد از واکسن زگیل تناسلی می‌توان رابطه جنسی داشت؟
واکسن زگیل تناسلی که با نام واکسن HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) شناخته می‌شود، یکی از مؤثرترین روش‌های پیشگیری از ابتلا به انواع خاصی از این ویروس است که می‌تواند باعث زگیل تناسلی و در برخی موارد سرطان دهانه رحم، مقعد و دیگر نواحی شود. با گسترش آگاهی درباره اهمیت این واکسن، یکی از سؤالات مهمی که برای بسیاری از افراد مطرح می‌شود این است که آیا بعد از تزریق واکسن HPV می‌توان رابطه جنسی داشت یا خیر. در این مقاله، به این موضوع به‌طور کامل و علمی پرداخته می‌شود.
واکسن HPV چگونه عمل می‌کند؟
واکسن HPV با تحریک سیستم ایمنی بدن، آنتی‌بادی‌هایی علیه انواع خاصی از ویروس پاپیلومای انسانی ایجاد می‌کند. این آنتی‌بادی‌ها در صورت ورود ویروس به بدن، از ابتلا به عفونت جلوگیری می‌کنند. سه نوع اصلی این واکسن عبارت‌اند از:
-
Gardasil: که علیه HPV نوع 6، 11، 16 و 18 مؤثر است.
-
Gardasil 9: که دامنه گسترده‌تری دارد و در برابر 9 نوع ویروس محافظت می‌کند.
-
Cervarix: که بیشتر علیه نوع 16 و 18 (عامل اصلی سرطان دهانه رحم) مؤثر است.
آیا می‌توان بلافاصله بعد از تزریق واکسن رابطه جنسی داشت؟
پاسخ کوتاه این است: بله، می‌توان رابطه جنسی داشت، اما بهتر است مواردی را در نظر گرفت.
برخی افراد تصور می‌کنند که بعد از دریافت واکسن HPV باید تا مدت طولانی از رابطه جنسی پرهیز کنند. در واقع، واکسن باعث ایجاد بیماری نمی‌شود و از طریق آن ویروس به بدن منتقل نمی‌گردد. بنابراین از لحاظ پزشکی، هیچ‌گونه ممنوعیتی برای رابطه جنسی بلافاصله پس از تزریق واکسن وجود ندارد. با این حال، نکات مهمی هست که دانستن آن‌ها ضروری است.
تأثیر واکسن بلافاصله پس از تزریق
اگرچه واکسن بلافاصله پس از تزریق باعث ایمنی نسبی می‌شود، اما بدن برای تولید سطح کافی آنتی‌بادی به چند هفته زمان نیاز دارد. بنابراین، ایمنی کامل در برابر ویروس HPV چند هفته پس از آخرین دوز واکسن حاصل می‌شود (معمولاً پس از تزریق سوم در دوره کامل واکسیناسیون).
آیا رابطه جنسی بلافاصله پس از واکسن خطرناک است؟
خیر، رابطه جنسی پس از تزریق واکسن خطرناک نیست، اما اگر فرد قبلاً به ویروس HPV آلوده شده باشد، واکسن نمی‌تواند عفونت موجود را درمان کند. همچنین اگر پیش از کامل شدن واکسیناسیون (تزریق همه دوزها) رابطه جنسی محافظت‌نشده برقرار شود، ممکن است بدن هنوز به ایمنی کامل نرسیده باشد و احتمال ابتلا به برخی انواع HPV وجود داشته باشد.
چرا توصیه می‌شود واکسن قبل از شروع فعالیت جنسی تزریق شود؟
واکسن HPV برای پیشگیری طراحی شده است، نه درمان. به همین دلیل بهترین زمان برای تزریق آن قبل از شروع فعالیت جنسی است؛ یعنی قبل از آنکه فرد در معرض ویروس HPV قرار گیرد. سازمان جهانی بهداشت و مراکز کنترل بیماری‌ها (CDC) توصیه می‌کنند که واکسن در سنین نوجوانی (9 تا 14 سال) تزریق شود، اما افراد بزرگسال نیز تا سن 45 سالگی می‌توانند در صورت نیاز آن را دریافت کنند.
مزایای پرهیز از رابطه جنسی تا پایان دوره واکسیناسیون
اگرچه ممنوعیتی برای رابطه جنسی پس از واکسن وجود ندارد، پرهیز موقت از رابطه جنسی محافظت‌نشده تا پایان تزریق همه دوزها، می‌تواند احتمال ابتلا به HPV را کاهش دهد و فرصت کافی برای شکل‌گیری ایمنی کامل به بدن بدهد. رعایت نکات زیر در این دوره مفید است:
-
استفاده از کاندوم در هر رابطه جنسی
-
پرهیز از رابطه جنسی با شریک‌های متعدد
-
پیروی کامل از برنامه زمانی تزریق دوزهای واکسن
اگر فرد قبل از واکسیناسیون به HPV مبتلا شده باشد چه باید کرد؟
اگر فرد پیش از دریافت واکسن به ویروس آلوده شده باشد، واکسن نمی‌تواند عفونت قبلی را درمان کند، اما هنوز هم می‌تواند از ابتلا به دیگر انواع HPV پیشگیری کند. به همین دلیل توصیه می‌شود حتی در صورت ابتلا، واکسیناسیون انجام شود. اما در این شرایط، رعایت بهداشت جنسی و پرهیز از روابط جنسی محافظت‌نشده اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
واکسن HPV و ایمنی طولانی‌مدت
مطالعات نشان داده‌اند که واکسن HPV ایمنی طولانی‌مدتی ایجاد می‌کند و تا حد زیادی خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم، مقعد، واژن و زگیل تناسلی را کاهش می‌دهد. با این حال، حتی با وجود واکسیناسیون، غربالگری منظم (مثل تست پاپ اسمیر برای زنان) توصیه می‌شود، زیرا واکسن تمام انواع HPV را پوشش نمی‌دهد.
آیا واکسن HPV عوارض جانبی دارد؟
واکسن HPV به طور کلی بی‌خطر است و عوارض جانبی آن معمولاً خفیف‌اند. شایع‌ترین عوارض شامل موارد زیر است:
-
درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق
-
تب خفیف
-
سردرد یا احساس ضعف
این عوارض موقتی‌اند و در بیشتر افراد پس از چند ساعت تا چند روز از بین می‌روند. واکسن باعث ایجاد بیماری یا زگیل نمی‌شود.
نتیجه‌گیری
در نهایت باید گفت که رابطه جنسی پس از تزریق واکسن HPV از نظر علمی مشکلی ندارد، اما بهترین نتایج زمانی حاصل می‌شود که فرد قبل از آغاز فعالیت جنسی واکسینه شود یا در صورت واکسیناسیون در دوران بزرگسالی، تا کامل شدن ایمنی، اقدامات احتیاطی مانند استفاده از کاندوم را رعایت کند. تزریق واکسن به معنای مصونیت کامل آنی نیست، بلکه نیاز به زمان دارد تا بدن آنتی‌بادی‌های لازم را تولید کند. با رعایت این نکات، می‌توان از مزایای کامل واکسن بهره‌مند شد و خطر ابتلا به HPV را به حداقل رساند.