از کجا بفهمیم زگیل تناسلی داریم یا جوش؟
یکی از نگرانیهای شایع در زمینه سلامت جنسی، تشخیص درست بین زگیل تناسلی و جوشهای ناحیه تناسلی است. این دو مشکل میتوانند از نظر ظاهری تا حدی مشابه باشند، اما دلایل، پیامدها و راهکارهای درمانی آنها کاملاً متفاوت است. تشخیص صحیح این عارضهها اهمیت فراوانی دارد، زیرا زگیل تناسلی ناشی از ویروس HPV میتواند به دیگران منتقل شود و در برخی موارد حتی منجر به بروز سرطان شود. در این مقاله، به بررسی تفاوتهای زگیل تناسلی و جوش، علائم آنها، دلایل ایجاد، روشهای تشخیص و راهکارهای درمانی میپردازیم.
زگیل تناسلی چیست؟
زگیل تناسلی نوعی برجستگی پوستی است که در ناحیه تناسلی یا مقعد ظاهر میشود و توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد میشود. این بیماری از طریق رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی منتقل میشود و یکی از شایعترین بیماریهای مقاربتی در جهان است.
جوش تناسلی چیست؟
جوش تناسلی معمولاً به دلیل بسته شدن منافذ پوست، تحریکات پوستی، رشد مو به داخل، یا عفونتهای باکتریایی یا قارچی ایجاد میشود. برخلاف زگیل تناسلی، جوش یک بیماری ویروسی یا واگیردار نیست و اغلب بهصورت موقتی ظاهر میشود و بدون درمان خاصی برطرف میگردد.
تفاوتهای ظاهری زگیل تناسلی و جوش
تشخیص بصری بین زگیل تناسلی و جوش ممکن است چالشبرانگیز باشد، اما تفاوتهای کلیدی میان آنها وجود دارد:
زگیل تناسلی:
-
معمولاً به رنگ پوست یا کمی تیرهتر هستند.
-
سطح زگیل نرم، مرطوب و گاهی گلکلمیشکل است.
-
معمولاً بدون درد و خارشاند، ولی ممکن است در مواردی خونریزی کنند.
-
در گروهی ظاهر میشوند (چند زائده با هم).
-
بدون چرک یا مرکز سفیدرنگ هستند.
جوش تناسلی:
-
اغلب دارای مرکز سفید یا زرد چرکی است.
-
ممکن است با قرمزی، التهاب و درد همراه باشد.
-
معمولاً به صورت تکی ظاهر میشود.
-
در اثر تحریک پوستی، اصلاح با تیغ، پوشیدن لباس تنگ یا عرق زیاد ایجاد میشود.
-
بعد از چند روز ترکیده یا خشک شده و از بین میرود.
علتهای ایجاد زگیل تناسلی و جوش
دلایل زگیل تناسلی:
-
آلودگی به ویروس HPV از طریق تماس جنسی
-
سیستم ایمنی ضعیف
-
داشتن چند شریک جنسی
دلایل جوش تناسلی:
-
اصلاح ناحیه تناسلی با تیغ کند یا آلوده
-
انسداد غدد چربی پوست
-
پوشیدن لباس زیر تنگ و غیربهداشتی
-
بهداشت پایین یا تعریق زیاد
-
عفونتهای موضعی مانند فولیکولیت
آیا زگیل تناسلی درد دارد؟
در بیشتر موارد، زگیل تناسلی بدون درد است. به همین دلیل بسیاری از افراد تا مدتها متوجه آن نمیشوند. اما در برخی موارد، بهویژه زمانی که زگیلها بزرگ یا در نواحی حساس باشند، ممکن است باعث احساس ناراحتی، خارش یا سوزش شوند.
چه کسانی بیشتر در معرض زگیل تناسلی هستند؟
-
افرادی که رابطه جنسی محافظتنشده دارند
-
کسانی که بیش از یک شریک جنسی دارند
-
افرادی با سیستم ایمنی ضعیف (مثل بیماران HIV مثبت یا مصرفکنندگان داروهای سرکوبکننده ایمنی)
-
کسانی که واکسن HPV دریافت نکردهاند
روشهای تشخیص زگیل تناسلی و جوش
برای تشخیص قطعی، مراجعه به پزشک متخصص ضروری است. پزشک ممکن است از روشهای زیر استفاده کند:
-
معاینه فیزیکی: بررسی بصری ناحیه برای شناسایی ویژگیهای ظاهری زائدهها
-
تست اسید استیک: برای برجسته کردن زگیلهای نامرئی با استفاده از محلول مخصوص
-
بیوپسی (نمونهبرداری): در صورت مشکوک بودن به زائدههای غیرطبیعی
-
تست HPV DNA: در زنان برای بررسی انواع پرخطر ویروس HPV (بهویژه در دهانه رحم)
آیا زگیل تناسلی به تنهایی از بین میرود؟
در برخی موارد، بدن بهطور طبیعی میتواند ویروس HPV را کنترل کرده و زگیلها را از بین ببرد، بهویژه در افرادی که سیستم ایمنی قوی دارند. اما در بسیاری از موارد، زگیلها پایدار میمانند یا گسترش مییابند و نیاز به درمان دارند.
درمان زگیل تناسلی و جوش
درمان زگیل تناسلی:
-
داروهای موضعی (مثل پودوفیلین، ایمیکیمود)
-
کرایوتراپی (فریز کردن زگیل با نیتروژن مایع)
-
الکتروکوتر یا لیزر
-
جراحی برای زگیلهای بزرگ یا مقاوم
درمان جوش تناسلی:
-
رعایت بهداشت شخصی و استفاده از لباسهای نخی و آزاد
-
استفاده از کمپرس گرم
-
مصرف آنتیبیوتیک موضعی در صورت عفونت باکتریایی
-
پرهیز از اصلاح ناحیه تا بهبود کامل
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر هر نوع برجستگی، جوش یا زائده غیرعادی در ناحیه تناسلی مشاهده کردید که:
-
طی چند روز از بین نرفت
-
همراه با درد یا ترشح بود
-
در حال گسترش یا افزایش تعداد بود
-
ظاهر غیرمعمول داشت
حتماً به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام میتواند از پیشرفت بیماری و انتقال آن به دیگران جلوگیری کند.
آیا تست HPV برای مردان وجود دارد؟
در حال حاضر، تست HPV مخصوص مردان بهصورت رایج در دسترس نیست، اما پزشک میتواند در صورت نیاز از معاینه فیزیکی یا نمونهبرداری استفاده کند. بیشتر تستهای HPV برای زنان (مانند تست پاپ اسمیر و HPV DNA) طراحی شدهاند.
نتیجهگیری
تشخیص درست بین زگیل تناسلی و جوش اهمیت زیادی دارد، زیرا زگیل تناسلی نشانهای از عفونت ویروسی و قابلانتقال است، در حالی که جوشها معمولاً ناشی از مسائل پوستی موقتی هستند. اگر شک دارید، به پزشک مراجعه کنید و از خوددرمانی پرهیز نمایید. پیشگیری از زگیل تناسلی با واکسن HPV و رعایت اصول بهداشت جنسی امکانپذیر است. همچنین مراقبتهای ساده میتواند از بروز جوش در ناحیه تناسلی جلوگیری کند. توجه به ظاهر، محل، تعداد، و ویژگیهای زائدهها، راهنمای اولیه خوبی برای تشخیص اولیه بین این دو مشکل است.