از کجا بفهمیم مسمومیت حاملگی گرفتیم

از کجا بفهمیم مسمومیت حاملگی گرفتیم؟

مسمومیت حاملگی یا همان پره‌اکلامپسی یکی از اختلالات جدی و بالقوه خطرناک دوران بارداری است که در صورت عدم تشخیص به‌موقع می‌تواند عوارضی برای مادر و جنین ایجاد کند. در این مقاله، به بررسی کامل علائم، نشانه‌ها، عوامل خطر و راه‌های تشخیص این بیماری پرداخته‌ایم تا زنان باردار بتوانند آگاهانه شرایط خود را زیر نظر بگیرند و در صورت بروز نشانه‌ها، به سرعت اقدام کنند.

مسمومیت حاملگی چیست؟

مسمومیت حاملگی معمولاً پس از هفته بیستم بارداری ایجاد می‌شود و با افزایش فشار خون و وجود پروتئین در ادرار شناخته می‌شود. این وضعیت می‌تواند عملکرد اندام‌های مختلف بدن مانند کلیه، کبد، مغز و جفت را تحت تأثیر قرار دهد.

چه کسانی در معرض خطر بیشتری هستند؟

احتمال ابتلا به مسمومیت بارداری در شرایط زیر بیشتر است:

• سابقه فشار خون بالا پیش از بارداری

• بارداری اول

• بارداری دو یا چندقلویی

• سابقه خانوادگی پره‌اکلامپسی

• چاقی یا اضافه وزن

• سن کمتر از ۲۰ یا بالاتر از ۳۵ سال

• بیماری‌هایی مانند دیابت، بیماری کلیوی یا لوپوس

علائم اولیه مسمومیت حاملگی

بسیاری از زنان در مراحل ابتدایی پره‌اکلامپسی علائم واضحی ندارند. با این حال، برخی نشانه‌ها می‌توانند هشداردهنده باشند:

• افزایش فشار خون: یکی از اصلی‌ترین نشانه‌هاست که معمولاً بدون علامت است و فقط با اندازه‌گیری مشخص می‌شود. اگر فشار خون شما بالاتر از ۱۴۰ روی ۹۰ باشد، باید جدی گرفته شود.

• وجود پروتئین در ادرار: این علامت معمولاً از طریق آزمایش ادرار تشخیص داده می‌شود و نشان‌دهنده اختلال در عملکرد کلیه‌ها است.

• تورم ناگهانی: به‌ویژه در دست‌ها، صورت و پاها، که غیرطبیعی و سریع‌الوقوع باشد.

• افزایش سریع وزن: به دلیل تجمع مایعات، ممکن است زن باردار در مدت کوتاهی چندین کیلوگرم وزن اضافه کند.

علائم هشداردهنده جدی‌تر

در برخی موارد، مسمومیت حاملگی می‌تواند پیشرفت کرده و علائم خطرناک‌تری ایجاد کند:

• سردرد شدید و مداوم که با مسکن‌های معمولی تسکین نمی‌یابد

• تاری دید، دیدن لکه‌های نور یا حساسیت به نور

• درد در قسمت بالای شکم، معمولاً سمت راست

• حالت تهوع و استفراغ ناگهانی، به‌ویژه در نیمه دوم بارداری

• کاهش ناگهانی حرکات جنین

• تنگی نفس یا احساس فشار در قفسه سینه

در صورت بروز هر یک از این علائم، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.

روش‌های تشخیص مسمومیت حاملگی

تشخیص پره‌اکلامپسی بر اساس چند معیار اصلی انجام می‌شود:

• اندازه‌گیری فشار خون: در ویزیت‌های دوران بارداری، فشار خون به‌طور منظم بررسی می‌شود.

• آزمایش ادرار: وجود پروتئین در ادرار، یکی از شاخص‌های مهم در تشخیص است.

• آزمایش خون: برای بررسی عملکرد کبد و کلیه‌ها، تعداد پلاکت‌ها و فاکتورهای انعقادی.

• سونوگرافی: برای ارزیابی رشد جنین و میزان مایع آمنیوتیک.

• NST (تست بدون استرس): بررسی ضربان قلب جنین و حرکات او در رحم.

تفاوت پره‌اکلامپسی با فشار خون بالا

برخی از زنان پیش از بارداری یا از ابتدای آن دچار فشار خون بالا هستند، که به آن هایپرتنشن مزمن گفته می‌شود. در حالی که پره‌اکلامپسی، فشار خون بالایی است که پس از هفته ۲۰ بارداری ایجاد می‌شود و همراه با علائم دیگر مانند پروتئین ادرار یا آسیب به اندام‌ها است.

چرا تشخیص زودهنگام اهمیت دارد؟

تشخیص زودهنگام پره‌اکلامپسی باعث می‌شود پزشک بتواند روند بیماری را کنترل کرده و از بروز عوارض شدیدتر مانند تشنج (اکلامپسی)، نارسایی کبد، جدا شدن جفت یا زایمان زودرس پیشگیری کند. گاهی اوقات ممکن است نیاز به بستری، تزریق داروهای ضد فشار خون یا حتی زایمان زودهنگام وجود داشته باشد.

آیا مسمومیت بارداری درمان دارد؟

پره‌اکلامپسی درمان قطعی ندارد مگر با پایان بارداری. اما با اقدامات حمایتی می‌توان وضعیت مادر و جنین را تا زمان مناسب برای زایمان پایدار نگه داشت. این اقدامات شامل:

• استراحت نسبی

• کاهش مصرف نمک و چربی

• پایش مداوم فشار خون و علائم حیاتی

• مصرف داروهای تجویز‌شده

• انجام معاینات و سونوگرافی‌های منظم

نتیجه‌گیری

مسمومیت حاملگی یکی از چالش‌های جدی دوران بارداری است که در صورت نادیده گرفتن می‌تواند سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد. دانستن علائم اولیه و هشداردهنده، اندازه‌گیری منظم فشار خون و انجام آزمایش‌های پیشگیرانه، راهکارهایی مؤثر برای شناسایی به‌موقع این بیماری است. در صورت مشاهده علائم مشکوک، به پزشک مراجعه کرده و از خوددرمانی پرهیز کنید. آگاهی، کلید پیشگیری از عوارض پره‌اکلامپسی است.