علائم عفونت بعد از ختنه سنتی
ختنه یکی از اعمال جراحی رایج است که معمولاً در دوران نوزادی یا کودکی انجام می‌شود. با اینکه در بسیاری از موارد این عمل بدون عارضه خاصی سپری می‌شود، اما زمانی که ختنه به‌صورت غیرپزشکی یا با روش‌های سنتی انجام شود، احتمال بروز عفونت و سایر مشکلات افزایش می‌یابد. شناخت علائم عفونت پس از ختنه، به‌ویژه در روش‌های سنتی، می‌تواند از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کند.
ختنه سنتی چیست و چرا احتمال عفونت در آن بیشتر است؟
ختنه سنتی به روش‌هایی گفته می‌شود که بدون نظارت کامل پزشکی، اغلب توسط افراد محلی، سنتی یا غیرمتخصص انجام می‌شود. این روش‌ها معمولاً با وسایل غیراستریل، بدون بی‌حسی مناسب و در محیط‌های غیر بهداشتی صورت می‌گیرد.
در چنین شرایطی، احتمال بروز عفونت به‌شدت بالا می‌رود، زیرا پوست بریده شده مستعد ورود باکتری‌هاست و مراقبت‌های لازم پس از عمل نیز اغلب رعایت نمی‌شود.
علائم اولیه عفونت بعد از ختنه
عفونت ممکن است از چند ساعت تا چند روز پس از ختنه ظاهر شود. شایع‌ترین نشانه‌های اولیه عبارتند از:
-
قرمزی بیش‌ازحد و مداوم در ناحیه ختنه
-
تورم غیرعادی که با گذشت زمان کاهش نمی‌یابد
-
درد شدید یا پیشرونده حتی پس از کاهش تأثیر بی‌حسی
-
گرمای موضعی در محل زخم
-
وجود ترشحات چرکی یا زردرنگ از محل ختنه
-
بوی نامطبوع از زخم
-
تب (در نوزادان معمولاً بالای ۳۸ درجه)
علائم عفونت پیشرفته یا شدید
اگر عفونت در مراحل اولیه درمان نشود، ممکن است به صورت عفونت شدید یا عمیق پیشرفت کند. نشانه‌های عفونت پیشرفته شامل موارد زیر است:
-
سیاه شدن بافت اطراف زخم (نشان‌دهنده نکروز یا مرگ بافت)
-
عدم ادرار برای چندین ساعت یا نشانه‌هایی از انسداد مجرای ادرار
-
بی‌قراری شدید یا گریه مداوم نوزاد
-
خونریزی غیرقابل کنترل
-
تورم در نواحی دیگر مانند کیسه بیضه یا ناحیه زیر شکم
در صورت مشاهده چنین علائمی، مراجعه فوری به پزشک یا اورژانس الزامی است.
دلایل اصلی بروز عفونت پس از ختنه سنتی
برخی از دلایل رایج بروز عفونت در روش‌های ختنه سنتی عبارتند از:
-
استفاده از ابزار غیراستریل
-
عدم رعایت بهداشت محیط جراحی
-
نبود آموزش کافی در زمینه ضدعفونی و مراقبت از زخم
-
نبود نظارت پزشک و پیگیری درمان
-
پوشاندن محل زخم با پارچه‌های آلوده یا نخی
درمان عفونت بعد از ختنه سنتی
درمان عفونت بستگی به شدت آن دارد. در موارد خفیف، درمان با داروهای خوراکی و مراقبت‌های خانگی انجام می‌شود؛ اما در عفونت‌های شدید، نیاز به بستری و درمان تخصصی وجود دارد.
روش‌های درمانی عبارتند از:
-
آنتی‌بیوتیک خوراکی یا تزریقی برای مقابله با عفونت باکتریایی
-
پماد آنتی‌بیوتیک موضعی برای زخم
-
تعویض منظم و استریل پانسمان
-
مصرف تب‌بر و ضد التهاب در صورت وجود تب
-
درمان جراحی مجدد در مواردی که بافت آسیب دیده باشد یا نیاز به ترمیم وجود داشته باشد
مراقبت‌های خانگی برای کمک به درمان
اگر پزشک اجازه دهد، برخی اقدامات خانگی می‌توانند به روند بهبودی کمک کنند:
-
شست‌وشوی ناحیه با محلول نمکی یا سرم فیزیولوژیک
-
خشک نگه داشتن محل زخم و پرهیز از پوشاندن آن با پارچه‌های نمناک
-
استفاده از پوشک یا لباس زیر نخی تمیز و آزاد
-
رعایت کامل دستور پزشک برای مصرف داروها
پیشگیری از عفونت بعد از ختنه
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. برای جلوگیری از عفونت پس از ختنه، به‌ویژه در نوزادان و کودکان، رعایت نکات زیر ضروری است:
-
انجام ختنه تحت نظر پزشک متخصص و در محیط‌های استریل و بهداشتی
-
استفاده از ابزار یک‌بار مصرف یا کاملاً استریل
-
رعایت کامل اصول بهداشتی پیش و پس از عمل
-
آموزش والدین در مورد نحوه مراقبت صحیح از زخم
-
مراجعه به پزشک در صورت مشاهده هرگونه علامت مشکوک
تفاوت عفونت بعد از ختنه سنتی و پزشکی
در روش‌های پزشکی، ختنه تحت شرایط کنترل‌شده انجام می‌شود و احتمال بروز عفونت بسیار کم‌تر است. پزشکان از تکنیک‌های جراحی ایمن، داروهای ضدعفونی‌کننده و پانسمان مناسب استفاده می‌کنند و پیگیری‌های منظم پس از عمل نیز انجام می‌شود. در مقابل، در ختنه سنتی، معمولاً هیچ‌گونه پایش پزشکی وجود ندارد و خطر عفونت و عوارض بالا است.
نتیجه‌گیری
عفونت بعد از ختنه سنتی یکی از شایع‌ترین و جدی‌ترین عوارض این عمل است که می‌تواند سلامت فرد، به‌ویژه در دوران نوزادی و کودکی، را تهدید کند. تشخیص به‌موقع علائم عفونت و مراجعه سریع به پزشک، از پیشرفت عفونت جلوگیری کرده و درمان موفق‌تری را تضمین می‌کند. در عین حال، انتخاب روش علمی و پزشکی برای ختنه، بهترین راهکار برای پیشگیری از این عارضه محسوب می‌شود.