زائده در ورودی واژن؛ دلایل، علائم و درمان
وجود زائده در ورودی واژن ممکن است برای بسیاری از زنان نگران‌کننده باشد، اما این پدیده همیشه نشانه‌ای از بیماری خطرناک نیست. در برخی موارد، این زائده‌ها بی‌خطر و موقتی هستند و در برخی دیگر ممکن است نیاز به پیگیری پزشکی جدی داشته باشند. شناخت تفاوت بین این دو وضعیت، کلید آرامش و سلامت بیشتر بانوان است.
زائده در ورودی واژن چیست؟
زائده در ورودی واژن به برآمدگی یا برجستگی‌هایی گفته می‌شود که در بخش خارجی یا داخلی دهانه واژن ظاهر می‌شوند. این زائده‌ها می‌توانند نرم یا سفت، بدون درد یا دردناک، پوستی رنگ یا متمایل به صورتی و حتی گاهی پر از مایع باشند. بسته به علت زمینه‌ای، شکل، اندازه و علائم همراه با آن متفاوت خواهد بود.
علائم همراه با زائده‌های ورودی واژن
زائده‌های ورودی واژن معمولاً به تنهایی یا همراه با علائم زیر ظاهر می‌شوند:
-
خارش یا سوزش در ناحیه تناسلی
-
درد هنگام رابطه جنسی یا ادرار
-
ترشحات غیرعادی واژن
-
خونریزی خفیف یا زخم شدن زائده
-
احساس فشار یا ناراحتی هنگام نشستن
اگر زائده با هیچ‌کدام از این علائم همراه نباشد، معمولاً خوش‌خیم است، اما در صورت تداوم یا تغییر شکل باید بررسی شود.
شایع‌ترین دلایل زائده در ورودی واژن
علل مختلفی می‌توانند باعث ایجاد زائده در دهانه واژن شوند. در ادامه به رایج‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود:
1. زگیل تناسلی (HPV)
یکی از شایع‌ترین دلایل زائده‌های گوشتی یا برجسته در دهانه واژن، ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV است. زگیل‌های تناسلی معمولاً نرم، گوشتی‌رنگ و گاهی به‌صورت خوشه‌ای ظاهر می‌شوند. برخی از انواع HPV با سرطان دهانه رحم در ارتباط هستند.
2. کیست بارتولن
غدد بارتولن در دو طرف ورودی واژن قرار دارند. اگر یکی از این غدد مسدود شود، ممکن است کیستی در نزدیکی دهانه واژن شکل بگیرد که به‌صورت زائده دردناک یا بی‌درد ظاهر می‌شود. در صورت عفونت، این کیست ممکن است متورم، قرمز و دردناک شود.
3. فیبروم یا پولیپ
پولیپ‌ها یا فیبروم‌ها ضایعاتی غیرسرطانی هستند که می‌توانند در دهانه رحم یا واژن تشکیل شوند. برخی از این زائده‌ها به شکل توده‌ای از بافت نرم در ورودی واژن مشاهده می‌شوند و ممکن است خونریزی یا ناراحتی ایجاد کنند.
4. مولوسکوم واژینال
مولوسکوم یک عفونت ویروسی سطحی است که باعث ایجاد زائده‌های کوچک، گرد، صدفی و گاهی سفیدرنگ می‌شود. این زائده‌ها معمولاً با خارش و تحریک همراه هستند و از طریق تماس جنسی یا وسایل آلوده منتقل می‌شوند.
5. تبخال تناسلی
تبخال ناشی از ویروس HSV ممکن است به‌صورت تاول‌های کوچک دردناک در اطراف یا دهانه واژن ظاهر شود. این تاول‌ها ممکن است بترکند و پس از بهبودی، به شکل زائده‌های برجسته باقی بمانند.
6. پاپول‌های مرواریدی یا زائده‌های فیزیولوژیک
در برخی زنان، به‌ویژه دختران جوان یا در دوران بارداری، برجستگی‌های طبیعی کوچکی در اطراف ورودی واژن ایجاد می‌شود که نشانه بیماری نیستند و نیاز به درمان ندارند.
روش‌های تشخیص زائده ورودی واژن
تشخیص علت زائده باید توسط پزشک متخصص زنان انجام شود و ممکن است شامل مراحل زیر باشد:
-
معاینه بالینی دقیق با نور مناسب
-
استفاده از ابزار کولپوسکوپ برای بزرگ‌نمایی محل زائده
-
انجام تست پاپ اسمیر در صورت شک به HPV
-
نمونه‌برداری یا بیوپسی از زائده برای بررسی بافت‌شناسی
-
آزمایش‌های خون یا بررسی ترشحات واژن در صورت نیاز
روش‌های درمان زائده در ورودی واژن
درمان زائده در دهانه واژن بسته به نوع و علت آن متفاوت است. مهم‌ترین روش‌ها شامل موارد زیر هستند:
درمان زگیل تناسلی
-
استفاده از کرم‌های موضعی مانند ایمی‌کیمود
-
درمان با فریز (کرایوتراپی) یا لیزر
-
در موارد مزمن، برداشتن زائده با جراحی سرپایی
درمان کیست بارتولن
-
حمام نشسته با آب گرم برای کاهش التهاب
-
تجویز آنتی‌بیوتیک در صورت عفونت
-
تخلیه یا جراحی در صورت رشد و تکرار کیست
درمان پولیپ‌ها یا فیبروم‌ها
-
در موارد کوچک، تحت نظر گرفتن بدون درمان
-
در موارد بزرگ یا خونریزی‌دار، برداشتن از طریق جراحی جزئی
درمان مولوسکوم یا تبخال
-
خودداری از تماس جنسی تا بهبودی کامل
-
درمان با داروهای ضدویروس
-
کرایوتراپی یا لیزر برای زائده‌های مقاوم
مراقبت‌های خانگی و توصیه‌های بهداشتی
برای کمک به بهبود سریع‌تر و پیشگیری از تشدید علائم، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:
-
شست‌وشوی روزانه ناحیه تناسلی با آب ولرم و بدون صابون معطر
-
استفاده از لباس زیر نخی و گشاد
-
پرهیز از اصلاح ناحیه تناسلی با تیغ‌های آلوده
-
عدم استفاده از ژل‌های بهداشتی محرک یا اسپری‌ها
-
رعایت بهداشت جنسی و استفاده از کاندوم در روابط جنسی
عوارض احتمالی در صورت بی‌توجهی
در صورت بی‌توجهی به زائده‌های واژینال، ممکن است مشکلات زیر ایجاد شوند:
-
گسترش عفونت به سایر نواحی تناسلی
-
افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های جنسی برای شریک جنسی
-
التهاب مزمن و درد هنگام مقاربت
-
بروز مشکلات باروری در موارد شدید یا مزمن
-
در موارد خاص مانند HPV، افزایش خطر سرطان دهانه رحم
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک
در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، مراجعه سریع به پزشک زنان ضروری است:
-
تغییر اندازه یا رنگ زائده
-
درد، خارش یا ترشحات غیرعادی همراه با زائده
-
خونریزی بدون علت مشخص
-
تب یا علائم عمومی عفونت
-
سابقه رابطه جنسی محافظت‌نشده با فرد مشکوک به بیماری‌های پوستی یا مقاربتی
جمع‌بندی
زائده در ورودی واژن موضوعی رایج ولی قابل بررسی و درمان است. بیشتر این زائده‌ها خوش‌خیم هستند، اما برخی نیاز به پیگیری تخصصی دارند. تشخیص دقیق توسط پزشک و انجام درمان مناسب می‌تواند از عوارض جدی و نگرانی‌های غیرضروری جلوگیری کند. زنان باید نسبت به تغییرات بدن خود آگاه باشند و در صورت مشاهده علائم غیرمعمول، سریعاً به پزشک مراجعه کنند.