علت درد رحم بعد از رابطه

علت درد رحم بعد از رابطه جنسی

درد رحم بعد از رابطه جنسی یکی از مشکلات شایعی است که بسیاری از زنان در دوره‌های مختلف زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. این درد ممکن است خفیف یا شدید باشد، بلافاصله بعد از رابطه رخ دهد یا حتی تا چند ساعت یا روز ادامه داشته باشد. شناخت دلایل این نوع درد برای تشخیص دقیق و درمان مناسب اهمیت زیادی دارد. در این مقاله به بررسی جامع علت‌های درد رحم بعد از رابطه جنسی، عوامل خطر، روش‌های تشخیص و راهکارهای درمانی می‌پردازیم.

تفاوت درد رحم با سایر دردهای لگنی

پیش از بررسی علل، لازم است تفاوت میان درد رحم و سایر دردهای لگنی روشن شود. رحم در بخش پایین شکم، پشت مثانه و جلو روده قرار دارد. درد ناشی از رحم معمولاً در ناحیه میانی و پایین شکم حس می‌شود و می‌تواند همراه با سنگینی، تیر کشیدن یا گرفتگی باشد. این درد از نظر احساسی با دردهای تخمدان، مثانه یا روده متفاوت است.

علل رایج درد رحم بعد از رابطه جنسی

علت‌های زیادی می‌توانند باعث درد رحم پس از رابطه شوند که برخی ساده و بی‌خطر و برخی دیگر نیازمند بررسی پزشکی هستند. در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

نفوذ عمیق در رابطه جنسی

در برخی موارد، رابطه با نفوذ زیاد و پوزیشن‌های خاص ممکن است به دهانه رحم یا بافت‌های اطراف فشار وارد کند. این نوع تماس می‌تواند باعث تحریک یا التهاب موقتی رحم شود که با درد همراه است. این نوع درد معمولاً کوتاه‌مدت بوده و با تغییر پوزیشن در دفعات بعد کاهش می‌یابد.

خشکی واژن

خشکی واژن به‌ویژه در زنان یائسه، شیرده یا کسانی که از داروهای ضدبارداری استفاده می‌کنند، می‌تواند باعث درد شود. در این شرایط، اصطکاک بیشتر در حین رابطه منجر به تحریک بافت‌های واژن و رحم می‌شود و بعد از رابطه، فرد دچار درد می‌شود.

التهاب یا عفونت رحم (اندومتریت)

اگر رحم دچار التهاب یا عفونت باشد، رابطه جنسی می‌تواند باعث تشدید درد شود. اندومتریت ممکن است به دلیل عفونت‌های باکتریایی، بیماری‌های مقاربتی یا حتی بعد از سقط و زایمان به وجود آید. درد در این حالت معمولاً همراه با ترشح غیرطبیعی، تب و بی‌حالی است.

فیبروم رحم

فیبروم‌ها توده‌های غیرسرطانی در دیواره رحم هستند که می‌توانند باعث فشار و درد شوند. اگر این توده‌ها بزرگ باشند یا در محل‌هایی قرار گرفته باشند که با رابطه جنسی تحریک شوند، درد رحمی بعد از رابطه طبیعی خواهد بود.

اندومتریوز

در این بیماری، بافت مشابه لایه داخلی رحم (اندومتر) در خارج از رحم رشد می‌کند. اندومتریوز یکی از شایع‌ترین علل دردهای عمیق بعد از رابطه جنسی است. این درد معمولاً شدید، مزمن و همراه با قاعدگی‌های دردناک، نازایی یا خونریزی بین دوره‌ای است.

عفونت‌های مقاربتی (STDs)

برخی بیماری‌های مقاربتی مانند کلامیدیا یا گنوره می‌توانند باعث التهاب رحم و لگن شوند. رابطه جنسی در این حالت باعث تحریک نواحی عفونی شده و درد ایجاد می‌کند. اغلب با ترشحات واژینال، سوزش ادرار و گاهی تب همراه است.

بیماری التهابی لگن (PID)

PID معمولاً از عفونت‌های صعودی ناشی می‌شود و رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها را درگیر می‌کند. یکی از علائم رایج این بیماری، درد بعد از رابطه جنسی است. درمان سریع و کامل با آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری از ناباروری ضروری است.

کیست تخمدان

اگرچه کیست تخمدان مستقیماً به رحم مربوط نمی‌شود، اما در برخی موارد کیست بزرگ می‌تواند به ساختارهای رحم فشار وارد کند یا باعث حساس شدن ناحیه لگن شود. در نتیجه، پس از رابطه درد احساس می‌شود که گاهی با خونریزی یا تغییر در چرخه قاعدگی همراه است.

جراحی یا زایمان اخیر

زنانی که به‌تازگی جراحی رحم، سزارین یا زایمان طبیعی داشته‌اند ممکن است تا مدتی بعد از رابطه دچار درد رحمی شوند. این درد اغلب موقتی است اما در صورت ادامه باید بررسی شود.

تشخیص علت درد رحم بعد از رابطه

تشخیص دقیق نیاز به مراجعه به متخصص زنان دارد. پزشک ممکن است از روش‌های زیر برای بررسی استفاده کند:

• معاینه لگنی

• سونوگرافی واژینال

• آزمایش‌های عفونت

• بررسی سطح هورمون‌ها

• تصویربرداری پیشرفته مثل MRI در موارد مشکوک

در صورتی که درد با علائمی مانند تب، ترشح غیرطبیعی، خونریزی بین دوره‌ای، یا ناباروری همراه باشد، بررسی دقیق‌تر ضروری است.

راه‌های درمان و کاهش درد رحم بعد از رابطه

درمان بستگی به علت زمینه‌ای درد دارد. برخی راهکارهای عمومی و درمان‌های اختصاصی عبارت‌اند از:

تغییر پوزیشن‌های جنسی

در بسیاری از موارد، انتخاب پوزیشن‌های جنسی که فشار کمتری به رحم وارد می‌کنند، می‌تواند از درد جلوگیری کند.

استفاده از روان‌کننده

برای کاهش اصطکاک و تحریک واژن و رحم، استفاده از ژل‌های روان‌کننده مخصوص مفید است، به‌ویژه در افرادی که دچار خشکی واژن هستند.

درمان عفونت

در صورت وجود عفونت، پزشک آنتی‌بیوتیک مناسب تجویز خواهد کرد. تکمیل دوره درمان بسیار مهم است.

درمان فیبروم یا کیست

اگر فیبروم یا کیست دلیل درد باشد، درمان دارویی یا جراحی بسته به اندازه و محل توده انجام می‌شود.

مدیریت اندومتریوز

درمان اندومتریوز ممکن است شامل داروهای ضدالتهاب، هورمون‌درمانی یا در موارد شدید، جراحی باشد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر درد رحم بعد از رابطه به‌صورت مکرر اتفاق می‌افتد یا با علائم دیگری همراه است، باید به پزشک مراجعه کرد. برخی از علائم هشداردهنده شامل:

• درد شدید و ناگهانی

• خونریزی غیرطبیعی

• تب و لرز

• تهوع یا استفراغ

• درد مداوم بیش از ۲۴ ساعت

پیشگیری از درد رحم بعد از رابطه

• رابطه جنسی ایمن و آرام با ارتباط و هماهنگی بین زوجین

• رعایت بهداشت جنسی و فردی

• معاینات منظم زنان

• درمان به‌موقع بیماری‌های زمینه‌ای

• خودداری از رابطه جنسی در زمان وجود درد یا التهاب

جمع‌بندی

درد رحم بعد از رابطه جنسی ممکن است به دلایل مختلفی مانند نفوذ عمیق، خشکی واژن، فیبروم، اندومتریوز یا عفونت‌های مختلف ایجاد شود. در اغلب موارد، این مشکل قابل درمان است، اما نباید آن را نادیده گرفت. تشخیص علت دقیق درد، کلید درمان مؤثر و جلوگیری از عوارض جدی‌تر در آینده است. در صورت تداوم درد یا شدت یافتن علائم، حتماً باید به متخصص زنان مراجعه شود تا بررسی و درمان کامل صورت گیرد.