علت عفونت واژن بعد از رابطه جنسی
عفونت واژن یکی از مشکلات رایج در میان زنان است که میتواند پس از برقراری رابطه جنسی ایجاد شود. بسیاری از زنان ممکن است پس از نزدیکی دچار علائمی مانند خارش، سوزش، ترشحات غیرطبیعی و بوی نامطبوع شوند که همگی نشانههایی از بروز عفونت واژینال هستند. شناخت علتهای دقیق این نوع عفونت، اهمیت زیادی در پیشگیری، درمان و بهبود کیفیت زندگی جنسی دارد. در این مقاله بهطور جامع به بررسی علتهای عفونت واژن بعد از رابطه جنسی، علائم، عوامل خطر، روشهای پیشگیری و درمان پرداختهایم.
رابطه جنسی چگونه باعث عفونت واژن میشود؟
رابطه جنسی میتواند به دلایل مختلف زمینهساز عفونت واژن شود. در حالت عادی، واژن دارای محیطی با اسیدیته خاص و باکتریهای مفیدی به نام لاکتوباسیلها است که از رشد باکتریها و قارچهای مضر جلوگیری میکنند. هر عاملی که این تعادل را بههم بزند، میتواند منجر به عفونت شود. رابطه جنسی یکی از این عوامل است، به ویژه اگر نکات بهداشتی رعایت نشود یا شریک جنسی ناقل باکتری یا ویروس باشد.
علتهای شایع عفونت واژن پس از رابطه جنسی
انتقال باکتریها و قارچها از شریک جنسی
یکی از رایجترین علتهای عفونت واژن بعد از نزدیکی، انتقال مستقیم باکتریها یا قارچها از بدن شریک جنسی به واژن است. حتی در صورتی که شریک جنسی علائمی نداشته باشد، ممکن است ناقل عفونتهایی مانند کاندیدا، گاردنرلا، کلامیدیا یا گنورهآ باشد.
تغییر pH واژن
ترکیبات موجود در منی، دارای خاصیت قلیایی است و میتواند تعادل اسیدی واژن را تغییر دهد. این تغییر pH باعث کاهش باکتریهای مفید و افزایش احتمال رشد قارچها یا باکتریهای مضر میشود.
استفاده از روانکنندهها یا کاندومهای معطر
برخی از روانکنندهها و کاندومها دارای ترکیبات شیمیایی هستند که ممکن است باعث تحریک و واکنش حساسیتی در ناحیه واژن شوند و زمینه بروز عفونت را فراهم کنند.
رابطه جنسی خشن یا بدون پیشنوازی
در صورتی که دخول به شکل خشن انجام شود یا ناحیه واژن بهخوبی روان نشده باشد، احتمال آسیبدیدگی دیواره واژن افزایش مییابد. این زخمهای کوچک میتوانند محلی برای ورود و رشد باکتریها باشند.
دوش واژینال پس از رابطه
بسیاری از زنان تصور میکنند شستشوی داخلی واژن پس از رابطه میتواند مانع عفونت شود، اما در واقع این کار باعث برهم خوردن تعادل طبیعی فلور واژن شده و احتمال بروز عفونت را افزایش میدهد.
انواع عفونتهای شایع بعد از رابطه جنسی
عفونت قارچی (کاندیدیازیس)
این نوع عفونت ناشی از رشد بیش از حد قارچ کاندیدا آلبیکنس در واژن است. رابطه جنسی میتواند باعث تحریک و تشدید این عفونت شود، به ویژه اگر سیستم ایمنی ضعیف باشد.
واژینوز باکتریال
در این حالت، تعادل باکتریهای واژن بههم میخورد و باکتریهای مضر مانند گاردنرلا رشد میکنند. ترشحات خاکستری رنگ با بوی ماهی از نشانههای آن است و معمولاً بعد از رابطه جنسی تشدید میشود.
بیماریهای مقاربتی (STD)
بیماریهایی مانند کلامیدیا، گنورهآ، تریکومونا، تبخال تناسلی و HPV میتوانند پس از رابطه جنسی منتقل شوند و باعث التهاب، عفونت و ناراحتی در ناحیه واژن شوند.
علائم عفونت واژن بعد از رابطه جنسی
-
خارش و سوزش واژن
-
ترشحات غیر طبیعی (زرد، سبز، خاکستری یا سفید غلیظ)
-
بوی ناخوشایند واژن بهویژه بعد از رابطه
-
درد هنگام ادرار کردن یا دخول
-
التهاب و قرمزی ناحیه تناسلی
-
گاهی تب یا احساس خستگی در عفونتهای شدید
عوامل افزایشدهنده احتمال عفونت واژن پس از رابطه
-
نداشتن شریک جنسی ثابت
-
عدم استفاده از کاندوم
-
نداشتن بهداشت فردی مناسب (پیش و پس از نزدیکی)
-
ضعف سیستم ایمنی بدن
-
استفاده خودسرانه از آنتیبیوتیک
-
استفاده از لباس زیر تنگ یا با الیاف مصنوعی
-
داشتن سابقه عفونت مکرر واژن
راهکارهای پیشگیری از عفونت واژن پس از رابطه
-
استفاده از کاندوم برای کاهش انتقال باکتریها و بیماریها
-
شستشوی ناحیه تناسلی با آب ولرم قبل و بعد از رابطه بدون استفاده از صابون معطر
-
اجتناب از دوش واژینال یا محصولات بهداشتی تحریککننده
-
خشک کردن ناحیه تناسلی پس از شستشو
-
استفاده از لباس زیر نخی و تعویض روزانه آن
-
مصرف ماست پروبیوتیک برای تقویت فلور طبیعی واژن
-
حفظ رابطه جنسی سالم و محدود به یک شریک جنسی قابل اعتماد
درمان عفونت واژن ناشی از رابطه جنسی
درمان بستگی به نوع عفونت دارد و باید زیر نظر پزشک انجام شود. بهطور کلی:
-
عفونتهای قارچی با داروهای ضدقارچ مثل کلوتریمازول یا فلوکونازول درمان میشوند
-
عفونتهای باکتریایی نیاز به مصرف آنتیبیوتیکهایی مانند مترونیدازول یا کلیندامایسین دارند
-
بیماریهای مقاربتی نیاز به درمان دارویی اختصاصی برای هر نوع دارند
-
در مواردی که علائم شدید است یا بهطور مکرر تکرار میشود، ممکن است پزشک آزمایشهای دقیقتری تجویز کند
نتیجهگیری
عفونت واژن بعد از رابطه جنسی مسئلهای شایع و قابل پیشگیری است. این نوع عفونت میتواند به دلایل مختلفی از جمله انتقال باکتری یا قارچ، تغییر pH واژن یا رفتارهای نادرست بهداشتی ایجاد شود. آگاهی از علتها، رعایت نکات بهداشتی، داشتن رابطه جنسی ایمن و پیگیری درمان در صورت بروز علائم، مهمترین گامها در پیشگیری و کنترل این مشکل هستند. در صورت ادامهدار بودن علائم، مراجعه به پزشک زنان برای تشخیص دقیق و درمان تخصصی الزامی است. حفظ سلامت واژن نقش کلیدی در سلامت عمومی و روابط زناشویی دارد و نباید از آن غافل شد.