قرص ضد بارداری تا چند روز اثر دارد

قرص ضد بارداری تا چند روز اثر دارد؟

قرص ضد بارداری یکی از پرکاربردترین روش‌های پیشگیری از بارداری در میان زنان سراسر جهان است. یکی از سؤالات مهمی که معمولاً درباره‌ی این قرص‌ها مطرح می‌شود، مدت زمان اثرگذاری آن‌ها و نحوه‌ی مصرف صحیح است. آگاهی دقیق از اینکه قرص ضد بارداری تا چند روز اثر دارد، نقش مهمی در پیشگیری موفق از بارداری ناخواسته ایفا می‌کند. در این مقاله، به‌طور کامل و سئو شده به بررسی مدت اثر قرص ضد بارداری، تفاوت انواع آن و نکاتی درباره مصرف صحیح می‌پردازیم.

انواع قرص ضد بارداری و مدت زمان اثر آن‌ها

قرص‌های ضد بارداری به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند که هرکدام اثرگذاری متفاوتی دارند:

• قرص‌های روزانه ترکیبی (شامل استروژن و پروژستین)

• قرص‌های اورژانسی (تک‌دوز با دوز بالا)

مدت زمان اثر این قرص‌ها بسته به نوع آن‌ها، زمان شروع مصرف، و نحوه استفاده منظم یا مقطعی متفاوت است.

مدت اثر قرص‌های روزانه ضد بارداری

قرص‌های ترکیبی روزانه یکی از رایج‌ترین روش‌های جلوگیری از بارداری هستند و معمولاً به‌صورت بسته‌های ۲۱ یا ۲۸ عددی عرضه می‌شوند. در این نوع قرص‌ها، با مصرف منظم روزانه، سطح هورمون‌ها در بدن به‌صورت پایدار حفظ می‌شود و از تخمک‌گذاری جلوگیری می‌کند.

• شروع مصرف برای اولین بار: اگر در پنج روز اول سیکل قاعدگی شروع شود، بلافاصله اثر دارد. در غیر این صورت، تا ۷ روز اول باید از روش مکمل (مانند کاندوم) استفاده شود.

• مدت اثر با مصرف منظم: در صورتی که قرص‌ها هر روز و بدون فراموشی مصرف شوند، اثر پیشگیری‌کننده به‌طور پیوسته ادامه دارد.

• قطع مصرف: پس از قطع مصرف منظم، اثر پیشگیری تنها چند روز باقی می‌ماند (معمولاً ۲ تا ۳ روز). تخمک‌گذاری می‌تواند به‌زودی بازگردد، به‌ویژه اگر فقط چند روز وقفه ایجاد شده باشد.

در واقع، اثر پیشگیری از بارداری فقط تا زمانی ادامه دارد که مصرف قرص به‌صورت منظم انجام شود. هرگونه فراموشی یا وقفه بیش از ۲۴ ساعت می‌تواند اثر را کاهش دهد.

مدت اثر قرص ضد بارداری اورژانسی

قرص‌های ضد بارداری اورژانسی مانند لوونورژسترول یا تنسی برای استفاده پس از نزدیکی بدون محافظت طراحی شده‌اند. این قرص‌ها بسته به زمان مصرف و نوع دارو، اثر متفاوتی دارند.

• لوونورژسترول ۱.۵: باید حداکثر تا ۷۲ ساعت (۳ روز) پس از نزدیکی مصرف شود، اما هرچه زودتر مصرف شود، اثر آن بیشتر است.

• قرص تنسی ۱.۵ یا ellaOne (اولیپریستال): تا ۵ روز (۱۲۰ ساعت) پس از نزدیکی بدون محافظت قابل مصرف است.

• مدت اثر بعد از مصرف: این قرص‌ها فقط یک بار عمل می‌کنند و نمی‌توانند برای پیشگیری در روابط بعدی مورد استفاده قرار گیرند. برای نزدیکی بعدی باید از روش مکمل استفاده شود.

بنابراین، قرص اورژانسی فقط در رابطه‌ای که برای آن مصرف شده اثر دارد و اثر آن ادامه‌دار نیست.

چه زمانی باید مصرف مجدد انجام شود؟

در مورد قرص‌های روزانه، باید هر روز در ساعت مشخصی مصرف شوند. تأخیر بیش از ۱۲ تا ۲۴ ساعت (بسته به نوع قرص) می‌تواند اثر آن را کاهش دهد. در صورت فراموشی، راهکار جبرانی وجود دارد اما بهتر است در صورت تأخیر، از روش کمکی نیز استفاده شود.

در مورد قرص‌های اورژانسی، مصرف تکراری در یک چرخه قاعدگی توصیه نمی‌شود. زیرا باعث اختلال در سیکل و کاهش اثربخشی می‌شود.

اثر قرص ضد بارداری پس از قطع مصرف

یکی از دغدغه‌های رایج، زمان بازگشت باروری پس از قطع مصرف قرص ضد بارداری است. در اکثر زنان، باروری به‌سرعت بازمی‌گردد، حتی گاهی در هفته بعد از قطع مصرف. بنابراین، نباید تصور شود که اثر قرص مدت زیادی باقی می‌ماند.

• در برخی زنان، بازگشت تخمک‌گذاری ممکن است چند هفته طول بکشد.

• قرص بر باروری در بلندمدت تأثیر نمی‌گذارد و دائمی نیست.

قرص ضد بارداری در دوران شیردهی

زنان شیرده معمولاً از نوع خاصی از قرص به نام مینی‌پیل (پروژستین تنها) استفاده می‌کنند. این قرص‌ها باید هر روز در ساعت مشخصی مصرف شوند، و در صورت تأخیر بیش از ۳ ساعت، اثر آن کاهش می‌یابد. در این حالت نیز باید روش کمکی استفاده شود.

آیا اثر قرص به سن یا وزن وابسته است؟

در برخی موارد، وزن بالا می‌تواند بر اثر قرص اورژانسی تأثیر منفی بگذارد. به‌ویژه در زنانی که شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر از ۳۰ دارند، ممکن است اثربخشی کاهش یابد. در مورد قرص‌های روزانه نیز، مصرف صحیح مهم‌تر از وزن بدن است، اما پزشک ممکن است برند یا دوز مناسب را توصیه کند.

نکات مهم برای حفظ اثربخشی قرص ضد بارداری

• قرص‌ها را دقیقاً طبق دستور پزشک و هر روز در ساعت مشخص مصرف کنید.

• در صورت استفراغ یا اسهال شدید ظرف ۴ ساعت پس از مصرف، باید دوز دیگری مصرف شود.

• داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضد تشنج می‌توانند اثر قرص را کاهش دهند.

• در صورت مصرف هم‌زمان با داروهای دیگر، با پزشک مشورت کنید.

نتیجه‌گیری

مدت زمان اثر قرص ضد بارداری بستگی کامل به نوع آن و نحوه مصرف دارد. قرص‌های روزانه تا زمانی که به‌طور منظم مصرف شوند، از بارداری جلوگیری می‌کنند، اما در صورت وقفه یا فراموشی، ممکن است اثر آن‌ها کاهش یابد. قرص‌های اورژانسی فقط برای یک رابطه خاص مؤثر هستند و اثر طولانی‌مدت ندارند. در نهایت، آگاهی از نحوه صحیح مصرف و مشاوره با پزشک، بهترین راه برای بهره‌مندی از اثربخشی کامل قرص‌های ضد بارداری است.