نحوه مصرف قرص تنسی ۰/۷۵

نحوه مصرف قرص تنسی ۰.۷۵

قرص تنسی ۰.۷۵ یکی از روش‌های اورژانسی پیشگیری از بارداری است که در شرایط خاص، مانند رابطه جنسی محافظت‌نشده یا شکست روش‌های جلوگیری، به کار می‌رود. این دارو با نام عمومی لوونورژسترل (Levonorgestrel) شناخته می‌شود و در بسیاری از کشورها به‌عنوان یک راه حل اضطراری مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله، به صورت کامل و دقیق به نحوه مصرف، دوز مناسب، موارد احتیاط و نکات مهم مربوط به قرص تنسی ۰.۷۵ پرداخته‌ایم.

قرص تنسی ۰.۷۵ چیست؟

قرص تنسی ۰.۷۵ حاوی ۰.۷۵ میلی‌گرم لوونورژسترل، نوعی پروژستین مصنوعی است که برای پیشگیری از بارداری بعد از رابطه جنسی استفاده می‌شود. این قرص باید در اسرع وقت و حداکثر تا ۷۲ ساعت (۳ روز) پس از نزدیکی مصرف شود تا بیشترین اثربخشی را داشته باشد. تأخیر در مصرف دارو، میزان موفقیت آن را کاهش می‌دهد.

این دارو باعث اختلال در تخمک‌گذاری، ضخیم شدن مخاط دهانه رحم و گاهی جلوگیری از لانه‌گزینی تخمک بارور شده می‌شود.

نحوه صحیح مصرف قرص تنسی ۰.۷۵

قرص تنسی در بسته‌بندی‌های دو عددی عرضه می‌شود، و دو روش برای مصرف آن وجود دارد:

• روش اول (دوز تکی): هر دو قرص (در مجموع ۱.۵ میلی‌گرم) به صورت همزمان مصرف می‌شود. این روش ساده‌تر و امروزه رایج‌تر است.

• روش دوم (دوز دو مرحله‌ای): یک قرص (۰.۷۵ میلی‌گرم) بلافاصله و قرص دوم ۱۲ ساعت بعد از مصرف اول استفاده می‌شود.

اکثر پزشکان مصرف هر دو قرص به صورت همزمان را توصیه می‌کنند، چرا که اثربخشی بیشتری دارد و احتمال فراموشی دوز دوم را از بین می‌برد.

بهترین زمان مصرف قرص تنسی

برای افزایش اثربخشی قرص تنسی، زمان مصرف بسیار اهمیت دارد:

• در ۲۴ ساعت اول: میزان اثربخشی حدود ۹۵٪ است

• بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت: اثربخشی کاهش یافته و به حدود ۸۵٪ می‌رسد

• بین ۴۸ تا ۷۲ ساعت: اثربخشی حدود ۵۸٪ است

پس از گذشت ۷۲ ساعت، اثر قرص به‌مراتب کاهش یافته و ممکن است دیگر جلوی بارداری را نگیرد. در چنین شرایطی، مشورت با پزشک برای روش‌های جایگزین ضروری است.

در چه مواردی مصرف قرص تنسی توصیه می‌شود؟

قرص تنسی برای پیشگیری از بارداری در شرایط اورژانسی طراحی شده و نباید به عنوان یک روش جلوگیری مداوم استفاده شود. موارد مصرف شامل:

• رابطه جنسی محافظت‌نشده

• پاره شدن یا در رفتن کاندوم

• فراموشی مصرف قرص جلوگیری معمول

• تجاوز جنسی

این دارو نباید جایگزین روش‌های پیشگیری منظم مانند قرص‌های روزانه، آی‌یودی یا کاندوم شود.

عوارض جانبی احتمالی قرص تنسی

مصرف قرص تنسی ممکن است در برخی افراد باعث بروز عوارضی شود. این عوارض معمولاً خفیف و گذرا هستند:

• تهوع و استفراغ

• سرگیجه یا سردرد

• حساس شدن سینه‌ها

• خستگی

• تغییر در زمان یا شدت قاعدگی بعدی

در صورت استفراغ شدید ظرف ۲ ساعت بعد از مصرف، لازم است یک قرص دیگر مصرف شود، چرا که احتمال دفع دارو از بدن وجود دارد.

تداخل دارویی و موارد احتیاط

برخی داروها می‌توانند تأثیر قرص تنسی را کاهش دهند. در صورت مصرف داروهای زیر، حتماً با پزشک مشورت کنید:

• داروهای ضد تشنج مانند کاربامازپین

• داروهای ضد HIV

• برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مانند ریفامپین

• داروهای گیاهی مانند عصاره علف چای (St. John’s Wort)

همچنین در صورت ابتلا به بیماری‌های کبدی، اختلالات هورمونی یا سابقه بارداری خارج از رحم، باید با پزشک مشورت شود.

اثر قرص تنسی بر قاعدگی

پس از مصرف قرص تنسی، ممکن است قاعدگی زودتر یا دیرتر از موعد رخ دهد. در برخی افراد، شدت خونریزی ممکن است بیشتر یا کمتر شود. اگر تا ۳ هفته بعد از مصرف قاعدگی رخ نداد، یا دوره قاعدگی غیرعادی بود، انجام تست بارداری ضروری است.

مصرف مکرر قرص تنسی مجاز است؟

مصرف مکرر قرص‌های اورژانسی مانند تنسی توصیه نمی‌شود. این دارو برای استفاده گهگاه در شرایط اضطراری طراحی شده و مصرف زیاد آن می‌تواند تعادل هورمونی بدن را برهم زده و باعث اختلال در چرخه قاعدگی شود. همچنین اثربخشی آن در استفاده مکرر کاهش می‌یابد.

به همین دلیل توصیه می‌شود برای جلوگیری مداوم از بارداری، از روش‌های دائمی‌تر و مؤثرتر مانند قرص روزانه، آی‌یودی یا کاندوم استفاده شود.

آیا قرص تنسی باعث سقط جنین می‌شود؟

خیر. قرص تنسی قرص سقط جنین نیست. این دارو پیش از لانه‌گزینی تخمک عمل می‌کند و اگر جنین شکل گرفته باشد و به رحم چسبیده باشد، قرص نمی‌تواند باعث پایان بارداری شود. همچنین اگر زن باردار باشد، مصرف قرص تأثیری بر بارداری نخواهد داشت و منجر به سقط نخواهد شد.

جایگزین‌های قرص تنسی

در صورت عدم دسترسی به قرص تنسی، جایگزین‌هایی مانند:

• قرص‌های مشابه با دوز لوونورژسترل یکسان (Postinor، Escapelle و…)

• مصرف قرص‌های جلوگیری معمول با دوز بالا طبق الگوی خاص (تحت نظر پزشک)

• قرار دادن آی‌یودی ظرف ۵ روز پس از رابطه جنسی پرخطر

می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند.

سخن پایانی

قرص تنسی ۰.۷۵ یک روش اورژانسی، مؤثر و در دسترس برای جلوگیری از بارداری ناخواسته پس از رابطه محافظت‌نشده است. با این حال، برای اثربخشی بالا، باید هر چه سریع‌تر مصرف شود و نباید جایگزین روش‌های پیشگیری روزانه شود. آگاهی از نحوه صحیح مصرف، زمان مناسب، عوارض جانبی و محدودیت‌های دارویی، به استفاده ایمن و مؤثر از این قرص کمک می‌کند. در صورت شک یا نگرانی، مشاوره با پزشک یا داروساز توصیه می‌شود.