بارداری خارج از رحم چقدر طول میکشد؟
بارداری خارج از رحم (Ectopic Pregnancy) یک وضعیت پزشکی اورژانسی و جدی است که در آن تخمک بارور شده بهجای رحم، در یکی از لولههای فالوپ یا دیگر بخشهای خارج از رحم لانهگزینی میکند. از آنجا که این مکانها توانایی پشتیبانی از رشد جنین را ندارند، بارداری خارج از رحم نهتنها به تولد نوزاد منجر نمیشود، بلکه ادامهی آن میتواند برای سلامت مادر بسیار خطرناک باشد. یکی از سوالات رایج درباره این وضعیت این است که بارداری خارج از رحم تا چه مدت میتواند ادامه پیدا کند؟ در این مقاله، به بررسی کامل این موضوع میپردازیم.
مدت زمان زنده ماندن جنین در بارداری خارج از رحم
در اغلب موارد، بارداری خارج از رحم در هفتههای ابتدایی بارداری شناسایی میشود، زیرا علائم آن زود ظاهر میشوند. بهطور معمول:
-
بارداری خارج از رحم بین هفتههای ۴ تا ۱۰ بارداری تشخیص داده میشود.
-
در بیشتر موارد، تا هفته هفتم یا هشتم، علائم حاد بروز میکنند و نیاز به مداخله پزشکی فوری ایجاد میشود.
-
بهندرت پیش میآید که بارداری خارج از رحم بیش از هفته ۱۰ ادامه یابد، زیرا در آن صورت خطر پارگی لوله فالوپ و خونریزی داخلی شدید وجود دارد.
چرا بارداری خارج از رحم نمیتواند ادامه یابد؟
جنین برای رشد طبیعی به دیواره رحم نیاز دارد، زیرا تنها رحم ساختار کافی برای تغذیه، حمایت و رشد جنین را دارد. در مقابل:
-
لوله فالوپ بسیار نازک است و کشش کافی برای رشد جنین ندارد.
-
اگر جنین به رشد خود در لوله ادامه دهد، معمولاً در یک نقطه باعث پارگی آن میشود.
-
این پارگی منجر به خونریزی داخلی شدید شده و زندگی مادر را به خطر میاندازد.
بنابراین از نظر پزشکی، هیچ نوع حاملگی خارج از رحم نمیتواند به بارداری کامل و تولد زنده منجر شود.
آیا امکان دارد که بارداری خارج از رحم بدون درمان متوقف شود؟
بله، در برخی موارد، بهویژه زمانی که سطح هورمون hCG بسیار پایین است و جنین رشد کمی داشته، بدن بهطور طبیعی بارداری خارج از رحم را متوقف میکند. این حالت بهنام “resolving ectopic pregnancy” شناخته میشود. در این وضعیت:
-
جنین بدون مداخله پزشکی از بین میرود.
-
سطح hCG به تدریج کاهش مییابد.
-
علائم شدید ایجاد نمیشود.
با این حال، حتی در این موارد نیز پایش دقیق توسط پزشک ضروری است تا از وقوع عوارض جدی جلوگیری شود.
بارداری خارج از رحم تا کی قابل شناسایی است؟
در بارداری طبیعی، سطح هورمون hCG هر ۴۸ تا ۷۲ ساعت دو برابر میشود. اما در بارداری خارج از رحم:
-
افزایش hCG کندتر یا غیرطبیعی است.
-
در سونوگرافی، کیسه بارداری در رحم دیده نمیشود.
بنابراین در صورتی که سطح hCG بهطور غیرمعمولی بالا رفته ولی در سونوگرافی چیزی مشاهده نشود، احتمال بارداری خارج از رحم بررسی میشود. معمولاً در هفته پنجم تا هفتم بارداری، شرایط بهحدی پیشرفته میشود که پزشک قادر به تشخیص قطعی است.
چه زمانی بارداری خارج از رحم پارگی ایجاد میکند؟
اگر بارداری خارج از رحم بدون درمان باقی بماند، در نهایت منجر به پارگی محل استقرار جنین (معمولاً لوله فالوپ) میشود. این پارگی:
-
معمولاً بین هفته ۶ تا ۱۰ بارداری اتفاق میافتد.
-
یکی از خطرناکترین مراحل بارداری خارج از رحم محسوب میشود.
-
با علائمی مانند درد شدید شکم، خونریزی داخلی، سرگیجه، غش و افت فشار خون همراه است.
در این مرحله، اقدام سریع پزشکی برای نجات جان مادر ضروری است.
درمان بارداری خارج از رحم چقدر زمان میبرد؟
مدت درمان به شرایط جسمانی فرد، محل استقرار جنین، سطح هورمون hCG و زمان تشخیص بستگی دارد. بهطور کلی، درمان به دو صورت انجام میشود:
درمان دارویی (با متوترکسات)
-
معمولاً در هفتههای ابتدایی و زمانی که بارداری هنوز کوچک است کاربرد دارد.
-
روند کاهش سطح hCG ممکن است چند هفته طول بکشد.
-
در طول این مدت، باید بهطور مرتب آزمایش خون انجام شود.
درمان جراحی (لاپاروسکوپی یا لاپاراتومی)
-
در صورت پارگی لوله یا پیشرفت زیاد بارداری، جراحی انجام میشود.
-
بعد از جراحی، معمولاً نیاز به یک دوره استراحت و پایش پزشکی وجود دارد.
-
بازگشت سطح hCG به صفر ممکن است تا ۴ هفته یا بیشتر طول بکشد.
آیا بارداری خارج از رحم میتواند مجدداً تکرار شود؟
بله، زنانی که یکبار دچار بارداری خارج از رحم شدهاند، در معرض خطر بیشتری برای تکرار آن هستند. با این حال، در بسیاری از موارد، با مراقبت دقیق و تشخیص زودهنگام، بارداریهای بعدی میتوانند موفقیتآمیز باشند. پیگیری و مشاوره پزشکی پیش از اقدام به بارداری مجدد بسیار مهم است.
نتیجهگیری
بارداری خارج از رحم نمیتواند بیش از چند هفته ادامه پیدا کند و در اغلب موارد بین هفتههای چهارم تا دهم بارداری تشخیص داده میشود. ادامهی آن بدون درمان میتواند به پارگی و خونریزی داخلی منجر شود که تهدیدی جدی برای زندگی مادر است. هرگونه تأخیر در مراجعه به پزشک میتواند عواقب خطرناکی داشته باشد. بنابراین در صورت مشاهده علائم مشکوک یا نتایج غیرعادی در تستهای بارداری، مراجعه فوری به پزشک برای بررسی و درمان ضروری است.