چرا پسران در خواب جنب میشوند؟

چرا پسران در خواب جنب می‌شوند؟

جنب شدن در خواب، که در اصطلاح فقهی و پزشکی به آن احتلام گفته می‌شود، پدیده‌ای طبیعی در دوران بلوغ و پس از آن است. این حالت بیشتر در پسران دیده می‌شود و ممکن است با رؤیاهای جنسی یا بدون آن اتفاق بیفتد. بسیاری از نوجوانان و حتی بزرگ‌سالان در مراحل مختلف زندگی خود این حالت را تجربه می‌کنند. در این مقاله به بررسی کامل دلایل علمی، پزشکی و فقهی احتلام یا جنب شدن در خواب در پسران می‌پردازیم.

احتلام چیست؟

احتلام حالتی است که در آن فرد در خواب به اوج لذت جنسی می‌رسد و مایعی به نام منی از بدن او خارج می‌شود. پس از این اتفاق، فرد به حالت جنابت درمی‌آید و برای انجام عباداتی مانند نماز، روزه یا لمس قرآن، باید غسل جنابت انجام دهد. این پدیده معمولاً در نوجوانان تازه‌بالغ و جوانان شایع است.

دلایل علمی احتلام در پسران

1. فعالیت هورمونی در دوران بلوغ
در دوران بلوغ، بدن پسران شروع به ترشح مقدار زیادی از هورمون‌های جنسی به‌ویژه تستوسترون می‌کند. این هورمون مسئول توسعه صفات جنسی ثانویه و همچنین تحریک فعالیت غدد جنسی است. تولید منی و تحریک شبانه، بخشی طبیعی از فرآیند رشد جنسی بدن است.

2. پر بودن کیسه‌های منی و نیاز به تخلیه
بدن انسان به‌طور مداوم در حال تولید اسپرم است. زمانی که کیسه‌های ذخیره اسپرم (مانند واز دفرانس و وزیکول‌های منی) بیش از حد پر شوند و فرد فعالیت جنسی نداشته باشد، بدن به‌صورت طبیعی اقدام به تخلیه آن می‌کند. خواب دیدن همراه با تحریک جنسی، راهی برای تخلیه این مواد و حفظ تعادل فیزیولوژیکی بدن است.

3. فعالیت ذهنی در خواب (رویاهای جنسی)
در مراحل خاصی از خواب، به‌ویژه مرحله REM (حرکت سریع چشم)، مغز فعال‌تر می‌شود و رؤیاهای واقعی‌تری دیده می‌شود. برخی از این رؤیاها ممکن است ماهیت جنسی داشته باشند. در این حالت، ذهن به صورت ناخودآگاه باعث تحریک سیستم عصبی و در نهایت انزال شبانه می‌شود.

4. عدم وجود تخلیه ارادی
در افرادی که خودارضایی نمی‌کنند یا روابط جنسی ندارند، احتمال بروز احتلام بیشتر است. زیرا بدن برای جلوگیری از تجمع بیش از حد اسپرم، از روش طبیعی تخلیه در خواب استفاده می‌کند.

5. واکنش طبیعی فیزیولوژیکی بدن
احتلام نه یک بیماری است و نه نشانه اختلال جنسی. بلکه یکی از راه‌های طبیعی بدن برای تنظیم عملکرد دستگاه تناسلی در پسران است. این پدیده ممکن است بدون حتی کوچک‌ترین فکر یا رؤیای جنسی نیز اتفاق بیفتد.

احتلام از دیدگاه دینی و فقهی

1. حکم فقهی احتلام
در فقه اسلامی، احتلام امری طبیعی و غیرقابل کنترل تلقی می‌شود. پسری که در خواب جنب شده و از او منی خارج شده است، هیچ گناهی مرتکب نشده و تنها لازم است غسل جنابت انجام دهد. پیامبر اسلام نیز در احادیث متعدد به مشروعیت و طبیعی بودن این حالت اشاره کرده‌اند.

2. غسل بعد از احتلام
اگر پسر پس از بیدار شدن متوجه خروج منی از بدن خود شود، باید غسل جنابت انجام دهد تا بتواند نماز بخواند، روزه بگیرد یا به عبادات دیگر بپردازد. حتی اگر رؤیایی به یاد نیاورد ولی آثار جنابت وجود داشته باشد، غسل واجب است.

3. سن شروع احتلام از نظر شرعی
در فقه اسلامی، یکی از نشانه‌های بلوغ برای پسران، همین احتلام است. یعنی اگر پسری به سن شرعی بلوغ نرسیده ولی دچار احتلام شده باشد، از نظر دینی بالغ شمرده می‌شود و تکالیف شرعی مثل نماز و روزه بر او واجب می‌شود.

احتلام چقدر طبیعی است؟

احتلام به‌ویژه در دوره نوجوانی بسیار شایع است. تعداد دفعات آن می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برخی پسران هفته‌ای یک‌بار، برخی ماهی یک‌بار و برخی دیگر اصلاً این حالت را تجربه نمی‌کنند. همه این حالت‌ها طبیعی تلقی می‌شود و نشانه‌ای از سلامت بدن است.

آیا احتلام مضر است؟

خیر. از نظر پزشکی، احتلام هیچ آسیبی به بدن وارد نمی‌کند. بلکه راهی سالم و طبیعی برای تخلیه اسپرم است. برخلاف برخی باورهای غلط، احتلام باعث ضعف جسمی، ناباروری یا مشکلات روانی نمی‌شود. البته اگر همراه با اضطراب، استرس یا احساس گناه شدید باشد، ممکن است بر سلامت روان تأثیر بگذارد، ولی خود پدیده از نظر فیزیکی مضر نیست.

آیا می‌توان از احتلام جلوگیری کرد؟

احتلام امری ناخودآگاه است و معمولاً نمی‌توان جلوی آن را گرفت. با این حال برخی رفتارها ممکن است احتمال وقوع آن را کاهش دهد:

• پرهیز از مصرف غذاهای سنگین قبل از خواب

• خوابیدن با مثانه خالی

• اجتناب از دیدن تصاویر یا فیلم‌های تحریک‌آمیز قبل از خواب

• تمرینات منظم ورزشی

• تنظیم برنامه خواب

با وجود این موارد، حتی در بهترین شرایط نیز ممکن است احتلام اتفاق بیفتد، که کاملاً طبیعی و اجتناب‌ناپذیر است.

نقش تربیت جنسی در درک صحیح احتلام

بسیاری از نوجوانان به دلیل عدم آموزش صحیح درباره احتلام، در هنگام تجربه آن دچار ترس، اضطراب یا احساس گناه می‌شوند. والدین و مربیان باید با روشی محترمانه و علمی، نوجوانان را از قبل برای این پدیده آماده کنند و توضیح دهند که احتلام امری طبیعی است و نباید موجب نگرانی یا شرم شود.

آیا باید لباس یا رخت‌خواب آلوده به منی را تطهیر کرد؟

بله، اگر منی در خواب از بدن خارج شده و لباس یا رخت‌خواب را آلوده کرده باشد، باید قبل از نماز یا عبادت آن لباس یا پارچه تطهیر شود. تطهیر با آب انجام می‌شود و رعایت آن برای حفظ طهارت ضروری است.

نتیجه‌گیری

جنب شدن در خواب یا احتلام یکی از فرآیندهای طبیعی دوران بلوغ در پسران است که به دلیل فعالیت‌های هورمونی، پر شدن غدد جنسی و رؤیاهای شبانه رخ می‌دهد. این پدیده نه تنها نشانه‌ای از بلوغ جنسی است، بلکه یکی از راهکارهای طبیعی بدن برای حفظ تعادل است. از دیدگاه دینی نیز احتلام گناه محسوب نمی‌شود و تنها غسل جنابت برای طهارت و بازگشت به وضعیت عبادتی لازم است. شناخت صحیح این پدیده، نقش مهمی در کاهش اضطراب نوجوانان و تربیت صحیح جنسی دارد.