از کجا بفهمیم قرص تنسی اثر کرده؟
قرص تنسی یکی از روشهای اورژانسی پیشگیری از بارداری است که در مواقعی خاص، مانند رابطه محافظتنشده یا پارگی کاندوم، استفاده میشود. بسیاری از زنان پس از مصرف این قرص با نگرانی میپرسند: از کجا بفهمم قرص تنسی اثر کرده یا نه؟ در این مقاله به بررسی علائم، نشانهها، و نکاتی که میتوانند نشاندهنده تأثیرگذاری یا عدم موفقیت این قرص باشند، خواهیم پرداخت.
قرص تنسی چیست و چگونه عمل میکند؟
قرص تنسی (Tansy) حاوی لوونورژسترل است؛ مادهای که در دسته داروهای ضدبارداری اورژانسی قرار میگیرد. این دارو با مهار تخمکگذاری، جلوگیری از لقاح یا جلوگیری از لانهگزینی تخمک لقاحیافته در رحم عمل میکند.
بهترین زمان مصرف آن هرچه زودتر پس از رابطه محافظتنشده است. اثربخشی قرص در ۷۲ ساعت اول بالا است، اما هر چه زمان بیشتری بگذرد، احتمال موفقیت کاهش مییابد.
آیا قرص تنسی صددرصد مؤثر است؟
خیر. هیچ روش اورژانسی جلوگیری از بارداری، حتی قرص تنسی، اثربخشی صددرصد ندارد. طبق آمارهای جهانی:
-
اگر در ۲۴ ساعت اول مصرف شود، اثربخشی آن حدود ۹۵ درصد است.
-
اگر در ۴۸ ساعت اول مصرف شود، اثربخشی حدود ۸۵ درصد خواهد بود.
-
و اگر در ۷۲ ساعت مصرف شود، حدود ۵۸ درصد اثربخش است.
بنابراین، تشخیص اینکه آیا قرص اثر کرده یا خیر، به توجه دقیق به نشانهها و صبوری در پیگیری سیکل قاعدگی نیاز دارد.
علائم اولیه که ممکن است نشان دهد قرص اثر کرده
پس از مصرف قرص تنسی، برخی علائم بدنی و تغییرات در سیکل قاعدگی ممکن است مشاهده شود. اما توجه داشته باشید که این علائم به تنهایی قطعیت نمیدهند و بیشتر به عنوان نشانههای احتمالی باید در نظر گرفته شوند:
1. تغییر در زمان پریود
بسیاری از زنان پس از مصرف قرص تنسی، تغییراتی در زمان قاعدگی تجربه میکنند:
-
زودتر یا دیرتر شدن پریود
-
تغییر در شدت خونریزی (کمتر یا بیشتر از حد معمول)
-
لکهبینی بین دو سیکل
اگر قاعدگی در حدود یک هفته از زمان مورد انتظار عقب افتاد، باید تست بارداری انجام شود.
2. درد خفیف شکم یا گرفتگی
برخی زنان ممکن است دردهای شبیه به درد قاعدگی یا دردهای ملایم شکمی را تجربه کنند. این درد میتواند نشانه فعالیت دارو در بدن باشد و معمولاً نگرانکننده نیست.
3. حالت تهوع یا استفراغ
تهوع از عوارض شایع قرص تنسی است. در صورتی که در دو ساعت اول پس از مصرف دارو استفراغ کنید، باید دوباره دارو را مصرف کنید چون ممکن است بدن آن را جذب نکرده باشد.
4. حساسیت سینهها و تغییرات خلقی
تغییرات هورمونی ناشی از قرص میتواند منجر به تورم یا درد سینهها، تغییر خلق، سردرد یا احساس خستگی شود. این موارد موقت هستند و معمولاً در چند روز از بین میروند.
چگونه با قطعیت بفهمیم قرص اثر کرده یا نه؟
هیچکدام از علائم ذکرشده به تنهایی نمیتوانند تأیید کنند که قرص اثر کرده است. تنها راه مطمئن، تست بارداری و بررسی چرخه قاعدگی است.
1. تست بارداری
-
اگر پریود شما بیش از ۷ روز تأخیر داشت، حتماً تست بارداری خانگی (بیبیچک) انجام دهید.
-
بهترین زمان برای انجام تست، حداقل ۲۱ روز پس از رابطه جنسی پرخطر است، تا نتیجه دقیقتر باشد.
-
در صورت مثبت بودن تست، برای تأیید نهایی به پزشک مراجعه کنید.
2. بررسی سیکل قاعدگی
-
اگر پریود بعدی در زمان مورد انتظار یا کمی زودتر آمد و با شدت و مدت طبیعی بود، احتمالاً قرص اثر کرده است.
-
اما اگر پریود بسیار سبک، بسیار کوتاه، یا بسیار دیرهنگام بود، نیاز به بررسی دقیقتری دارید.
در چه شرایطی ممکن است قرص اثر نکند؟
در موارد زیر، احتمال ناکارآمدی قرص تنسی بیشتر است:
-
مصرف داروهای خاص مانند آنتیبیوتیکها، داروهای ضدصرع یا ضدویروسی
-
اضافهوزن یا چاقی شدید (اثربخشی در افراد با BMI بالا کمتر است)
-
مصرف دیرهنگام (مثلاً بیش از ۷۲ ساعت پس از رابطه جنسی)
-
استفراغ زودهنگام پس از مصرف قرص
در این شرایط بهتر است حتماً با پزشک مشورت شود یا از روشهای جایگزین مانند IUD اورژانسی استفاده گردد.
اگر قرص اثر نکرد و بارداری رخ داد، چه کنیم؟
اگر پس از مصرف قرص تنسی بارداری رخ دهد، معمولاً مشکلی برای جنین ایجاد نمیشود. اما باید سریعاً با پزشک مشورت شود تا درباره ادامه یا پایان بارداری تصمیمگیری درست انجام شود.
لازم به ذکر است که قرص تنسی برای جلوگیری از بارداری است، نه سقط جنین. بنابراین در صورت بارداری، مصرف مجدد این دارو بیاثر خواهد بود.
نکات مهم درباره مصرف صحیح قرص تنسی
-
قرص باید فقط در موارد اضطراری استفاده شود، نه به صورت منظم.
-
بهتر است تا ۵ روز پس از رابطه محافظتنشده مصرف شود، ولی در ۳ روز اول مؤثرتر است.
-
مصرف مکرر این قرص ممکن است نظم هورمونی بدن را برهم بزند.
-
برای پیشگیری منظم از بارداری، بهتر است از قرصهای ضدبارداری معمول یا سایر روشهای ایمن استفاده کنید.
نتیجهگیری
در پاسخ به این سؤال که «از کجا بفهمیم قرص تنسی اثر کرده؟» باید گفت که نشانههایی مانند تغییرات در قاعدگی، تهوع، درد شکم و تغییر خلق میتوانند به عنوان علائم غیرقطعی در نظر گرفته شوند، اما فقط پریود شدن در زمان طبیعی یا انجام تست بارداری منفی میتواند اطمینان نسبی بدهد که دارو اثر کرده است.
اگر قاعدگی بیش از یک هفته به تأخیر افتاد یا علائم بارداری احساس شد، بهتر است بدون تعلل تست بارداری انجام دهید و در صورت نیاز، با پزشک مشورت کنید.