آیا قبل از پریود واژن خشک میشود؟
یکی از پرسشهای رایج در میان زنان، بهویژه در سنین باروری، این است که آیا خشکی واژن قبل از پریود طبیعی است؟ این سوال به دلیل تغییرات محسوس در رطوبت واژن و نوع ترشحات در طول چرخه قاعدگی مطرح میشود. پاسخ کوتاه این است که بله، خشکی واژن میتواند یکی از تغییرات طبیعی بدن در روزهای منتهی به پریود باشد. با این حال، شناخت دقیق علت، زمانبندی و تفاوت آن با شرایط غیرطبیعی اهمیت زیادی دارد.
در این مقاله به طور جامع به بررسی دلایل خشکی واژن قبل از قاعدگی، نقش هورمونها، نشانههای طبیعی و هشداردهنده، راهکارهای کاهش ناراحتی ناشی از آن و تمایز این حالت با سایر اختلالات میپردازیم.
تغییرات واژن در طول چرخه قاعدگی
چرخه قاعدگی تحت تأثیر نوسانات هورمونی به ویژه استروژن و پروژسترون است. این هورمونها نهتنها بر تخمکگذاری و قاعدگی اثر میگذارند، بلکه میزان ترشحات واژن، رطوبت مخاط، و حتی میل جنسی را نیز تحت کنترل دارند.
در میانه سیکل و حوالی تخمکگذاری (تقریباً روزهای ۱۲ تا ۱۶)، سطح استروژن افزایش یافته و در نتیجه ترشحات واژن شفاف، کشدار و لغزنده میشوند. این ترشحات به باروری کمک میکنند. اما در روزهای بعد از تخمکگذاری و نزدیک به پریود، سطح استروژن کاهش یافته و در نتیجه ترشحات کم شده یا قطع میشوند که ممکن است منجر به خشکی واژن شود.
چرا قبل از پریود واژن خشک میشود؟
کاهش سطح استروژن
اصلیترین دلیل خشکی واژن در روزهای منتهی به پریود، کاهش طبیعی هورمون استروژن است. بعد از تخمکگذاری، اگر بارداری اتفاق نیفتد، سطح استروژن و پروژسترون افت میکند و بدن وارد فاز لوتئال پایانی میشود. در این فاز، بهطور طبیعی ترشحات واژن کمتر میشوند و ممکن است زن احساس خشکی یا حتی سوزش خفیف داشته باشد.
توقف ترشحات بارور
در زمان تخمکگذاری، بدن ترشحات بارور تولید میکند که ویژگیهای خاصی دارند (شفاف، کشدار، بیبو). پس از آن، بدن دیگر نیازی به این ترشحات ندارد، چون دورهی باروری به پایان رسیده است. بنابراین، ترشحات کاهش یافته یا ناپدید میشوند و همین امر موجب احساس خشکی در ناحیه واژن میشود.
تغییرات خلقی و روانی
نوسانات خلقی ناشی از سندروم پیش از قاعدگی (PMS) میتواند منجر به کاهش میل جنسی و در نتیجه کاهش ترشحات تحریکپذیر واژن شود. در برخی موارد، استرس و اضطراب پیش از پریود نیز خشکی را تشدید میکنند.
کمآبی بدن
در روزهای پیش از قاعدگی، برخی زنان دچار احتباس آب در بدن و کاهش مصرف مایعات میشوند. کمآبی بدن میتواند در کاهش رطوبت مخاطها، از جمله واژن، مؤثر باشد.
مصرف دارو یا روشهای ضدبارداری
زنانی که از قرصهای ضدبارداری، اسپری بینی ضد آلرژی، داروهای ضدافسردگی یا آنتیهیستامینها استفاده میکنند، ممکن است بیشتر مستعد خشکی واژن در تمام طول سیکل، بهویژه قبل از پریود باشند.
آیا خشکی واژن قبل از پریود طبیعی است؟
در بسیاری از موارد، بله. خشکی خفیف واژن در روزهای منتهی به پریود بخشی طبیعی از چرخه قاعدگی است. این خشکی معمولاً موقتی بوده و پس از شروع خونریزی قاعدگی یا ورود به فاز جدید سیکل کاهش مییابد. در واقع، بدن در حال آمادهسازی برای دفع آندومتر است و دیگر نیازی به ترشحات بارور ندارد.
با این حال، اگر خشکی شدید، همراه با درد، سوزش، خارش یا مشکل در رابطه جنسی باشد، باید به عنوان یک نشانه جدیتر بررسی شود.
علائم خشکی واژن قبل از پریود
برخی از علائم رایج که ممکن است قبل از قاعدگی تجربه شوند عبارتند از:
-
احساس خشکی یا کشیدگی در ناحیه واژن
-
سوزش هنگام ادرار
-
خارش خفیف یا متوسط
-
درد هنگام نزدیکی
-
کاهش میل جنسی
-
عدم وجود ترشحات معمول واژن
اگر این علائم موقتی و تنها در چند روز پیش از پریود ظاهر شوند، معمولاً جای نگرانی نیست. اما اگر در تمام طول ماه ادامه داشته باشند، ممکن است نشانهی یک اختلال هورمونی یا بیماری دیگر باشند.
راهکارهای کاهش خشکی واژن پیش از پریود
نوشیدن مایعات کافی
مصرف روزانه حداقل ۸ لیوان آب کمک میکند تا رطوبت بدن و در نتیجه رطوبت واژن حفظ شود.
استفاده از مرطوبکنندههای واژینال
برخی ژلهای مرطوبکننده بدون نسخه میتوانند خشکی را موقتاً کاهش داده و از سوزش جلوگیری کنند.
مصرف غذاهای حاوی فیتواستروژن
خوراکیهایی مانند سویا، تخم کتان، دانه چیا و کنجد میتوانند به تعادل استروژن در بدن کمک کنند.
اجتناب از مواد تحریککننده
از صابونهای معطر، دوش واژینال، یا شستوشوی زیاد ناحیه تناسلی که میتوانند خشکی را تشدید کنند، خودداری کنید.
ورزش منظم و کاهش استرس
تحرک بدنی و تمرینهای آرامسازی به تنظیم هورمونها کمک کرده و احتمال خشکی واژن را کاهش میدهند.
چه زمانی خشکی واژن نشانه یک مشکل است؟
اگر خشکی واژن تنها در روزهای خاصی از چرخه ظاهر شود و همراه با علائم دیگر نباشد، طبیعی تلقی میشود. اما اگر:
-
در تمام طول ماه احساس خشکی دارید
-
رابطه جنسی همراه با درد شدید است
-
ترشحات واژن غیرطبیعی شدهاند (بوی بد، رنگ غیرمعمول)
-
سوزش و خارش مداوم وجود دارد
در این صورت باید به پزشک متخصص زنان مراجعه شود تا علت دقیق بررسی گردد. مشکلاتی مانند کاهش هورمون، عفونت واژینال، بیماریهای مزمن یا حتی یائسگی زودرس میتوانند در بروز این وضعیت نقش داشته باشند.
نتیجهگیری
خشکی واژن پیش از پریود معمولاً بخشی طبیعی از نوسانات هورمونی زنان در چرخه قاعدگی است. این وضعیت عمدتاً به کاهش سطح استروژن بعد از تخمکگذاری مربوط میشود و در بسیاری از موارد با شروع پریود یا ورود به فاز جدید چرخه بهبود مییابد. با رعایت برخی راهکارهای ساده و تغذیه مناسب، میتوان این تغییرات طبیعی را بهتر مدیریت کرد. با این حال، اگر خشکی شدید، مداوم یا آزاردهنده است، بهتر است از نظر پزشکی بررسی شود تا از وجود بیماری یا اختلال هورمونی اطمینان حاصل گردد.