پماد مناسب برای زخم بیرونی واژن؛ درمان خانگی یا دارویی؟
زخم بیرونی واژن میتواند دلایل متعددی داشته باشد؛ از تحریکات پوستی و اصلاح ناحیه تناسلی گرفته تا عفونتها یا بیماریهای پوستی. انتخاب پماد مناسب نقش بسیار مهمی در تسریع روند بهبود و جلوگیری از عوارض بعدی دارد. در این مقاله به بررسی دلایل زخم، معرفی بهترین پمادها، نکات مراقبتی و توصیههای پزشکی میپردازیم.
علل شایع زخم بیرونی واژن
زخمهای ناحیه بیرونی واژن ممکن است به دلایل زیر ایجاد شوند:
-
اصلاح ناصحیح یا تیغ زدن با تیغ کند
-
خشکی پوست یا اگزما
-
آلرژی به مواد شوینده یا بهداشتی
-
عفونتهای قارچی یا باکتریایی
-
تبخال تناسلی (HSV)
-
رابطه جنسی خشن یا بدون روانکننده
-
بیماریهای پوستی مانند لیکن پلان یا لیکن اسکلروز
شناخت علت زمینهای زخم، اولین و مهمترین قدم برای انتخاب درمان مناسب است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر زخم واژینال شما با علائم زیر همراه باشد، حتماً باید توسط پزشک معاینه شوید:
-
ترشحات غیرعادی یا بدبو
-
سوزش و خارش شدید
-
درد هنگام ادرار یا رابطه جنسی
-
تب یا احساس کسالت عمومی
-
تکرار مکرر زخم در همان ناحیه
-
عدم بهبودی پس از چند روز استفاده از پماد
در صورت مشاهده این علائم، احتمال عفونت یا بیماری مقاربتی مطرح است و نیاز به درمان دارویی تخصصی وجود دارد.
معرفی بهترین پمادها برای زخم بیرونی واژن
در ادامه، رایجترین پمادهای مورد استفاده برای درمان زخمهای سطحی و غیرعفونی واژن را معرفی میکنیم. دقت داشته باشید که استفاده خودسرانه از داروهای قوی مانند کورتیکواستروئیدها یا آنتیبیوتیکها میتواند موجب بدتر شدن وضعیت شود.
پماد زینک اکساید (Zinc Oxide)
این پماد یک محافظ پوستی ملایم است که خاصیت ضد التهاب و ترمیمکننده دارد. برای زخمهای ناشی از تحریک پوستی، خشکی یا سوختگی مناسب است.
موارد مصرف:
-
سوختگی سطحی
-
التهاب بعد از اصلاح
-
پیشگیری از عفونت ثانویه
پماد بتامتازون (Betamethasone)
پمادی ضد التهاب و ضد خارش است که برای درمان اگزما یا تحریکات پوستی تجویز میشود. استفاده طولانیمدت از این دارو توصیه نمیشود، مگر تحت نظر پزشک.
موارد مصرف:
-
اگزما یا درماتیت ناحیه تناسلی
-
زخم همراه با التهاب شدید
توجه: برای عفونتهای قارچی یا باکتریایی نباید به تنهایی استفاده شود.
پماد کلوتریمازول (Clotrimazole)
ضد قارچ موضعی است و برای درمان زخمهای ناشی از عفونت قارچی، مانند کاندیدیازیس کاربرد دارد.
موارد مصرف:
-
خارش، سوزش و زخم ناشی از قارچ کاندیدا
-
همراه با کرمهای ترمیمکننده جهت تسریع بهبود
پماد مترونیدازول (Metronidazole)
برای درمان عفونتهای باکتریایی مانند واژینوز باکتریال استفاده میشود. فرم واژینال یا کرم موضعی آن قابل استفاده است.
موارد مصرف:
-
زخم همراه با ترشح بدبو یا خاکستری رنگ
-
وجود عفونت باکتریایی تأییدشده
پماد سیکالفیت اون (Cicalfate – Avene)
پماد ترمیمکننده و التیامبخش پوست است که فاقد کورتون و آنتیبیوتیک بوده و برای زخمهای سطحی بسیار مناسب است.
مزایا:
-
مناسب برای پوست حساس
-
کمک به ترمیم سریعتر
-
بدون ایجاد حساسیت
پماد موپیروسین (Mupirocin)
یک آنتیبیوتیک موضعی است که برای درمان زخمهای عفونی یا جلوگیری از عفونت در زخم باز کاربرد دارد. تجویز آن باید توسط پزشک انجام شود.
موارد مصرف:
-
زخم سطحی که علائم عفونت دارد (قرمزی، چرک، درد)
-
جلوگیری از عفونتهای ثانویه
مراقبتهای خانگی برای بهبود زخم واژینال
در کنار مصرف پماد مناسب، رعایت نکات بهداشتی و مراقبتی نیز در روند بهبودی زخم تأثیرگذار است:
-
شستوشو با آب ولرم و خشک کردن با دستمال نرم
-
خودداری از استفاده از صابونهای معطر و مواد شیمیایی قوی
-
استفاده از لباس زیر نخی و آزاد
-
پرهیز از پوشیدن شلوار تنگ در دوره درمان
-
اجتناب از اصلاح ناحیه تا زمان بهبودی کامل
-
نوشیدن آب کافی برای تقویت سیستم ایمنی بدن
نقش تغذیه در بهبود زخمهای پوستی
تغذیه مناسب میتواند به ترمیم سریعتر بافت کمک کند. مواد غذایی مفید برای بهبود زخم عبارتاند از:
-
منابع غنی از ویتامین C مانند پرتقال، فلفل دلمهای، توتفرنگی
-
مواد دارای روی (زینک) مثل گوشت قرمز، تخممرغ و حبوبات
-
غذاهای سرشار از پروتئین برای بازسازی سلولی
-
نوشیدن آب کافی برای حفظ رطوبت پوست
نکاتی که نباید فراموش کنید
-
استفاده از پماد باید حتماً روی پوست تمیز و خشک انجام شود.
-
از مالیدن زیاد یا ماساژ دادن زخم پرهیز کنید.
-
اگر بعد از ۳ تا ۵ روز بهبودی مشاهده نشد، به پزشک مراجعه کنید.
-
برای زخمهایی که مشکوک به تبخال یا زگیل تناسلی هستند، استفاده از پمادهای معمولی توصیه نمیشود و درمان اختصاصی لازم است.
نتیجهگیری
زخم بیرونی واژن ممکن است ساده و سطحی باشد یا ناشی از یک بیماری جدیتر. انتخاب پماد مناسب باید بر اساس علت زخم و با در نظر گرفتن حساسیت بالای ناحیه تناسلی انجام شود. پمادهایی مانند زینک اکساید، سیکالفیت و کلوتریمازول برای موارد معمولی مؤثر هستند، اما در موارد عفونت یا علائم شدید، حتماً باید به پزشک مراجعه شود. رعایت بهداشت شخصی، استفاده از لباس زیر مناسب و تغذیه سالم در بهبود سریعتر زخم بسیار مؤثرند.