آیا در هنگام روزه میتوان رابطه داشت؟
روزه یکی از ارکان مهم دین اسلام است و برای همه مسلمانان، به ویژه در ماه مبارک رمضان، اهمیت ویژه‌ای دارد. روزه علاوه بر پرهیز از خوردن و آشامیدن، شامل خودداری از امور دیگری نیز می‌شود که می‌تواند روزه را باطل کند یا ارزش آن را کاهش دهد. یکی از سوالات رایج درباره روزه، حکم و شرایط داشتن رابطه جنسی در طول روزه است. این موضوع از نظر فقهی، شرعی و عملی حائز اهمیت است و در این مقاله به صورت جامع به آن پرداخته خواهد شد.
حکم شرعی داشتن رابطه جنسی در هنگام روزه
بر اساس نصوص قرآن و احادیث معتبر، روزه در ماه رمضان از طلوع فجر تا غروب آفتاب است. در این مدت، مسلمانان باید از خوردن، آشامیدن و انجام اموری که روزه را باطل می‌کنند، پرهیز کنند. از نظر فقهی، انجام رابطه جنسی در زمان روزه، یعنی در ساعات بین اذان صبح و اذان مغرب، روزه را باطل می‌کند و فرد باید علاوه بر قضا، کفاره نیز پرداخت نماید.
پیامبر اسلام (ص) در حدیثی فرموده‌اند: «من جامع امرأته في نهار رمضان فقد أفسد صومه» یعنی «کسی که در روز ماه رمضان با همسر خود نزدیکی کند، روزه‌اش را باطل کرده است.» بنابراین، رابطه جنسی در طول ساعات روزه حرام و باطل‌کننده روزه است.
آیا داشتن رابطه در شب ماه رمضان مجاز است؟
بر خلاف روز، در ساعات شب که روزه با اذان مغرب افطار می‌شود، رابطه جنسی نه تنها ممنوع نیست، بلکه به عنوان یک فعالیت طبیعی و مشروع میان زوجین پذیرفته شده است. بسیاری از احادیث و سنت‌های پیامبر نشان می‌دهد که رابطه زناشویی در شب ماه رمضان جایز و حتی مستحب است.
در قرآن کریم نیز به همسران توصیه شده که در شب روزه‌داری، نزدیکی کنند و از خداوند طلب بخشش و رحمت نمایند:
«فَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ۖ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ» (سوره بقره، آیه ۱۸۷)
این آیه به صورت ضمنی بیان می‌کند که فاصله زمانی بین افطار تا سحر، زمان مجاز برای خوردن، آشامیدن و داشتن رابطه جنسی است.
آثار و پیامدهای داشتن رابطه در طول روزه
داشتن رابطه جنسی در طول ساعات روزه، علاوه بر بطلان روزه، آثار جسمی و روحی نیز دارد که می‌تواند به شدت انرژی و تمرکز فرد را کاهش دهد. این عمل موجب خستگی، ضعف و کاهش توانایی جسمی برای عبادت و انجام فعالیت‌های روزانه می‌شود.
از نظر معنوی، انجام این عمل در حال روزه‌داری نوعی نافرمانی نسبت به دستورات خداوند است که ممکن است اثرات منفی در روح و روان فرد بر جای گذارد.
حکم کفاره برای رابطه در حال روزه
اگر کسی در طول روز روزه‌داری رابطه جنسی داشته باشد، علاوه بر اینکه روزه‌اش باطل می‌شود، باید کفاره نیز بدهد. کفاره بر اساس احکام اسلامی یکی از موارد زیر است:
-
آزاد کردن یک برده (که امروزه قابل اجرا نیست)، یا
-
روزه گرفتن دو ماه پیاپی، یا
-
اطعام شصت فقیر
اگر فرد قادر به انجام یکی از این کفارات نباشد، باید با مشورت با عالم دینی، راهکار مناسب را اتخاذ کند. در هر حال، انجام رابطه جنسی در روز رمضان به شدت نهی شده و باید از آن اجتناب کرد.
شرایطی که رابطه در طول روزه مشکلی ایجاد نمی‌کند
در مواردی که رابطه جنسی به صورت کامل انجام نشود یا به گونه‌ای باشد که منجر به خروج منی نشود، روزه ممکن است باطل نشود. مثلاً بوسیدن، نوازش، یا تحریک جنسی که به انزال منجر نشود، روزه را باطل نمی‌کند.
با این حال، برای حفظ صحت روزه بهتر است از هرگونه تحریک جنسی پرهیز شود تا روزه به طور کامل و صحیح حفظ گردد.
توصیه‌های عملی برای حفظ روزه و سلامت رابطه زناشویی در ماه رمضان
-
برنامه‌ریزی برای رابطه زناشویی در ساعات مجاز شبانه، پس از افطار و قبل از سحر.
-
پرهیز از هرگونه رفتار یا تحریک جنسی که منجر به خروج منی در ساعات روز شود.
-
توجه به سلامت جسمانی و مصرف مواد غذایی مغذی در وعده‌های سحر و افطار تا انرژی کافی داشته باشید.
-
استفاده از مشاوره در صورت بروز مشکلات جنسی یا روابطی در طول روزه.
نتیجه‌گیری
رابطه جنسی در ساعات روز در ماه رمضان طبق نصوص دینی و فقهی اهل سنت و شیعه حرام و باطل‌کننده روزه است و انجام آن مستلزم پرداخت کفاره می‌باشد. اما در ساعات شب، داشتن رابطه میان زن و شوهر مجاز و توصیه شده است.
برای حفظ سلامت جسم و روح و کسب رضایت الهی، بهتر است زوجین به این قوانین پایبند باشند و برنامه‌ریزی کنند تا زندگی زناشویی آن‌ها در ماه مبارک رمضان همراه با عبادت و آرامش باشد. رعایت این دستورها نه تنها موجب حفظ روزه صحیح می‌شود بلکه به تعمیق رابطه عاطفی و معنوی میان زوجین نیز کمک می‌کند.
در نهایت، روزه یک فرصت بزرگ برای رشد معنوی، خودسازی و تقویت روابط خانوادگی است که باید با رعایت همه احکام آن به بهترین نحو ممکن بهره‌مند شد.