آیا در لعان مهریه تعلق میگیرد؟
موضوع مهریه و مسائل مرتبط با آن در فقه و حقوق خانواده از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از موضوعات بحث‌برانگیز در این زمینه، وضعیت مهریه در شرایط لعان است. لعان از احکام خاصی است که در برخی موارد در ازدواج و طلاق اتفاق می‌افتد و ممکن است سوالاتی درباره حق زن نسبت به مهریه در این حالت مطرح شود. در این مقاله به صورت کامل و مفصل به بررسی اینکه آیا در لعان مهریه تعلق میگیرد یا خیر پرداخته‌ایم و نکات فقهی، حقوقی و عرفی این موضوع را با دقت شرح داده‌ایم.
مفهوم لعان در فقه اسلامی
لعان در اصطلاح فقه به حالتی گفته می‌شود که مرد و زن در دادگاه، نسبت به موضوع ادعای زن مبنی بر عدم نسبت شوهر به فرزندشان، ادعایی متقابل مطرح می‌کنند. به عبارت دیگر، زن ادعا می‌کند فرزند از شوهر نیست و شوهر نیز این ادعا را رد می‌کند. در این وضعیت، هر دو طرف به خدا قسم یاد می‌کنند و در نهایت، اگر اقرار به حقانیت هیچ طرفی صورت نگیرد، حکم لعان اجرا می‌شود. لعان باعث از بین رفتن نسب بین شوهر و فرزند می‌شود.
مهریه چیست و شرایط تعلق آن
مهریه حقی مالی است که قانون و شرع به زن در زمان عقد ازدواج می‌دهد و شوهر موظف به پرداخت آن است. مهریه ممکن است عندالاستطاعه (زمانی که زن بخواهد و استطاعت مالی شوهر باشد) یا عندالمطالبه (هر زمان زن درخواست کند) باشد. مهریه می‌تواند شامل وجه نقد، مال منقول یا غیرمنقول و یا هر چیز معین دیگری باشد.
مهریه به عنوان حق زن، مستقل از سایر مسائل زناشویی است و حتی در صورت طلاق یا فسخ نکاح به زن تعلق میگیرد. اما در شرایط خاص و استثنایی، ممکن است بحث‌هایی درباره تعلق مهریه مطرح شود.
آیا لعان تاثیری بر مهریه دارد؟
در پاسخ به سوال اصلی که آیا در لعان مهریه به زن تعلق میگیرد باید گفت:
-
لعان به معنای ابطال عقد نکاح یا انحلال آن نیست. لعان صرفاً مسئله نسب فرزند و رابطه والد و فرزندی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و ارتباط حقوقی بین شوهر و فرزند را از بین می‌برد.
-
مهریه متعلق به زن در عقد نکاح است و ربطی به وجود فرزند ندارد. چون مهریه مربوط به خود عقد ازدواج است و شرط و شروط آن با تولد یا عدم تولد فرزند تغییر نمی‌کند.
-
بنابراین، حتی اگر لعان صورت بگیرد و نسب فرزند از شوهر قطع شود، مهریه زن همچنان پابرجاست و شوهر باید آن را پرداخت کند.
این موضوع بر اساس فقه شیعه و قوانین مدنی ایران مورد تایید است و در هیچ یک از منابع معتبر فقهی و حقوقی، لعان باعث سقوط یا حذف مهریه نشده است.
استثنائات و شرایط خاص
-
اگر مهریه شرط ضمن عقد باشد که منوط به اموری مانند بارداری یا تولد فرزند باشد، ممکن است شرایط تغییر کند اما این نوع مهریه رایج نیست و در عقدهای معمول مهریه بدون شرط است.
-
در مواردی که زن و مرد قبل از ثبت رسمی عقد نکاح و بدون رعایت قوانین و شرعیات، ادعای لعان کنند، ممکن است در روند قانونی اختلال ایجاد شود ولی اصولاً این موضوع تاثیری در مهریه ندارد.
-
در صورت وجود دعاوی قضایی یا شرایط خاص مالی، زن می‌تواند از حق مهریه خود در دادگاه دفاع کند و حتی در شرایط لعان مهریه از شوهر مطالبه شود.
اهمیت آگاهی زوجین نسبت به موضوع لعان و مهریه
زوجین و خانواده‌ها باید نسبت به احکام مرتبط با مهریه و لعان آگاه باشند تا در صورت بروز مشکلات زناشویی یا اختلافات خانوادگی، بهترین تصمیمات حقوقی و شرعی را اتخاذ کنند. مشاوره با وکیل و مراجعه به مراجع قانونی می‌تواند در این مسیر کمک‌کننده باشد.
جمع‌بندی
لعان از احکام مهم فقهی است که رابطه نسب بین شوهر و فرزند را قطع می‌کند اما تاثیری بر حقوق مالی زن از جمله مهریه ندارد. مهریه مستقل از موضوع نسب و وجود یا عدم وجود فرزند است و در شرایط لعان نیز به زن تعلق میگیرد. بنابراین زن می‌تواند مهریه خود را طبق قوانین و شرع از مرد مطالبه کند. آگاهی و اطلاع از این نکات به حفظ حقوق طرفین کمک می‌کند و مانع سوء تفاهم‌ها و مشکلات حقوقی احتمالی می‌شود. رعایت اصول شرعی و حقوقی و مشاوره تخصصی در این زمینه بسیار اهمیت دارد.