چه چیزی باعث شقاق مقعدی میشود؟

چه چیزی باعث شقاق مقعدی می‌شود؟

شقاق مقعدی یکی از مشکلات رایج دستگاه گوارش و ناحیه مقعد است که می‌تواند دردناک و آزاردهنده باشد. این عارضه به دلیل ایجاد ترک یا شکاف در پوست یا مخاط ناحیه مقعد به وجود می‌آید و معمولاً با درد شدید، خونریزی و سوزش همراه است. شناخت عوامل ایجادکننده شقاق مقعدی به منظور پیشگیری و درمان موثر اهمیت زیادی دارد. در این مقاله به صورت کامل و دقیق به بررسی دلایل ایجاد شقاق مقعدی پرداخته‌ایم.

شقاق مقعدی چیست؟

شقاق مقعدی یا فیشر مقعدی، ترک یا زخم کوچکی است که در پوشش داخلی یا پوست اطراف کانال مقعد ایجاد می‌شود. این ترک معمولاً به دلیل فشار یا آسیب به این ناحیه به وجود می‌آید. شقاق می‌تواند حاد باشد و به صورت ناگهانی ظاهر شود یا به مرور زمان مزمن و مقاوم شود.

علائم شقاق مقعدی

علائم شقاق مقعدی شامل موارد زیر است:

• درد شدید هنگام دفع مدفوع

• خونریزی مختصر و قرمز روشن روی مدفوع یا دستمال توالت

• سوزش و خارش در ناحیه مقعد

• مشاهده ترک یا شکاف کوچک در پوست مقعد

• اسپاسم عضله حلقوی مقعد که باعث افزایش درد می‌شود

عوامل و دلایل ایجاد شقاق مقعدی

یبوست و فشار زیاد هنگام دفع

یکی از شایع‌ترین علل شقاق مقعدی، یبوست مزمن و فشار زیاد هنگام دفع مدفوع است. مدفوع سفت و خشک برای خروج نیازمند فشار زیادی است که می‌تواند باعث پارگی پوست حساس مقعد شود.

اسهال مزمن

برخلاف یبوست، اسهال مکرر و طولانی مدت نیز می‌تواند باعث التهاب و آسیب به ناحیه مقعد شده و شقاق ایجاد کند. حرکات مکرر روده و تماس مکرر با مدفوع شل، پوست را تحریک می‌کند.

زایمان طبیعی

در زنان، زایمان طبیعی به خصوص اگر طولانی یا دشوار باشد، می‌تواند باعث ایجاد فشار و پارگی در ناحیه مقعد شود و منجر به شقاق گردد.

جراحی یا تروما به ناحیه مقعد

برخی جراحی‌ها، آسیب‌های فیزیکی یا ورود اشیاء خارجی به داخل مقعد می‌تواند باعث ایجاد ترک و شقاق شود.

بیماری‌های التهابی روده

بیماری‌هایی مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو که باعث التهاب مزمن روده‌ها می‌شوند، احتمال بروز شقاق را افزایش می‌دهند.

فشار عضلانی و اسپاسم

در برخی موارد، اسپاسم عضله‌ی حلقوی مقعد باعث کاهش خون‌رسانی به ناحیه پوست شده و روند ترمیم زخم را کند می‌کند که این عامل می‌تواند شقاق مزمن ایجاد کند.

رابطه جنسی مقعدی

رابطه جنسی مقعدی می‌تواند باعث آسیب مکانیکی و ایجاد ترک در ناحیه مقعد شود و زمینه‌ساز شقاق باشد.

عوامل خطرزا و پیشگیری از شقاق مقعدی

عوامل متعددی می‌توانند ریسک بروز شقاق مقعدی را افزایش دهند:

• رژیم غذایی کم‌فیبر که باعث یبوست می‌شود

• عدم مصرف کافی آب

• عدم تحرک بدنی و سبک زندگی کم‌فعالیت

• استرس و اضطراب که ممکن است باعث اختلال در عملکرد روده‌ها شود

• استفاده مکرر از ملین‌ها بدون کنترل

پیشگیری از شقاق مقعدی عمدتاً با اصلاح سبک زندگی امکان‌پذیر است.

راهکارهای پیشگیری از شقاق مقعدی

• مصرف کافی فیبر از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل برای نرم کردن مدفوع

• نوشیدن آب کافی روزانه (حدود ۸ لیوان)

• اجتناب از نگه داشتن طولانی مدت مدفوع و دفع به موقع

• ورزش منظم و حفظ فعالیت بدنی

• استفاده از توالت به موقع و جلوگیری از فشار زیاد هنگام دفع

• مراقبت‌های بهداشتی ناحیه مقعد و جلوگیری از آسیب‌های فیزیکی

درمان شقاق مقعدی

در مراحل اولیه، شقاق مقعدی معمولاً با تغییر رژیم غذایی و رعایت نکات بهداشتی درمان می‌شود. در موارد حاد ممکن است پزشک پمادهای موضعی حاوی بی‌حس‌کننده، آنتی‌بیوتیک یا داروهای شل‌کننده عضله تجویز کند. در موارد مزمن و شدید، روش‌های جراحی یا تزریق بوتاکس برای کاهش اسپاسم عضله انجام می‌شود.

جمع‌بندی

شقاق مقعدی ناشی از ایجاد ترک یا شکاف در پوست یا مخاط ناحیه مقعد است که بیشتر به دلیل فشار زیاد هنگام دفع مدفوع، یبوست، اسهال، زایمان طبیعی و آسیب‌های فیزیکی ایجاد می‌شود. پیشگیری از شقاق با اصلاح سبک زندگی، تغذیه مناسب و مراقبت از ناحیه مقعد ممکن است. در صورت بروز علائم، مراجعه به پزشک و دریافت درمان مناسب اهمیت زیادی دارد تا از پیشرفت بیماری و مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود. شناخت دقیق عوامل ایجادکننده و رعایت نکات پیشگیرانه می‌تواند به حفظ سلامت این ناحیه کمک شایانی کند.