چرا زود به زود پریود میشوم؟
پریود منظم یکی از مهمترین نشانههای سلامت هورمونی و سیستم تولیدمثل زنان است. معمولاً چرخه قاعدگی طبیعی بین ۲۱ تا ۳۵ روز طول میکشد. اما برخی زنان با مشکل قاعدگیهای مکرر و زود به زود مواجه هستند؛ یعنی فواصل بین پریودهایشان کمتر از ۲۱ روز است. این وضعیت نه تنها آزاردهنده و نگرانکننده است، بلکه ممکن است نشانهای از اختلالات زمینهای باشد که نیاز به بررسی و درمان دارد. در این مقاله به بررسی دلایل، علائم همراه، تشخیص و راهکارهای درمانی برای پریودهای زودبهزود میپردازیم.
تعریف قاعدگی مکرر یا خونریزی غیرطبیعی
قاعدگی زود به زود به وضعیتی گفته میشود که چرخه قاعدگی کمتر از ۲۱ روز است یا فرد در یک ماه بیش از یک بار پریود میشود. این نوع خونریزی میتواند در دوران بلوغ یا یائسگی طبیعی باشد، اما در سنین باروری معمولاً نشاندهنده اختلالات هورمونی یا مشکلات جسمی است که باید جدی گرفته شود.
دلایل احتمالی پریود شدن زود به زود
اختلالات هورمونی
عدم تعادل میان هورمونهای استروژن و پروژسترون میتواند باعث کوتاه شدن چرخه قاعدگی شود. برخی از عوامل زمینهساز اختلال هورمونی عبارتند از:
-
سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS)
-
پرولاکتین بالا
-
اختلالات تیروئید (پرکاری یا کمکاری)
-
اختلالات هیپوفیز
-
نزدیک شدن به یائسگی
استرس و فشارهای روانی
استرسهای جسمی یا روانی باعث افزایش سطح کورتیزول میشوند و این هورمون میتواند عملکرد سایر هورمونهای جنسی را مختل کند. زنان پراسترس یا دارای اضطراب شدید معمولاً با اختلالات قاعدگی مانند پریود زودرس یا حتی قطع پریود مواجه میشوند.
کاهش یا افزایش شدید وزن
کاهش وزن سریع یا چاقی مفرط باعث برهم خوردن تعادل هورمونها و بینظمی در تخمکگذاری میشود. همچنین تغذیه نامناسب، رژیمهای سخت یا ورزش شدید نیز در این زمینه نقش دارند.
مصرف برخی داروها یا قرصهای پیشگیری
استفاده از داروهای هورمونی مانند قرصهای ضدبارداری یا مصرف بیرویه قرصهای اورژانسی میتواند چرخه قاعدگی را تحت تأثیر قرار دهد و باعث خونریزیهای مکرر یا لکهبینی شود.
فیبروم یا پولیپ رحم
فیبرومها یا پولیپهای رحمی باعث تحریک مخاط رحم و در نتیجه خونریزیهای غیرطبیعی یا تکرار شونده میشوند. گاهی این خونریزیها با پریود اشتباه گرفته میشوند.
عفونتهای تناسلی یا التهابات لگنی
عفونت رحم، تخمدانها یا لولههای فالوپ ممکن است منجر به خونریزی بین دو پریود شود و چرخه قاعدگی را کوتاهتر کند.
اختلالات انعقادی
برخی زنان به دلیل مشکلات ژنتیکی یا بیماریهای خونی، دچار اختلال در انعقاد خون هستند که باعث طولانی شدن یا زود آمدن پریودها میشود.
علائم همراه با پریودهای مکرر
اگر پریودهای زود به زود با یک یا چند علامت زیر همراه باشند، احتمال وجود اختلال جدی بیشتر میشود:
-
خونریزی بسیار شدید یا بسیار کم
-
لکهبینی بین دو پریود
-
درد شدید لگن یا پایین شکم
-
خستگی مزمن
-
تغییرات وزنی شدید
-
رشد موهای زائد یا آکنه شدید
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در موارد زیر حتماً باید توسط پزشک متخصص زنان معاینه و بررسی انجام شود:
-
ادامهدار بودن قاعدگیهای زود به زود برای بیش از ۲ یا ۳ ماه
-
وجود علائم هورمونی مثل آکنه، رشد موهای زائد یا تغییرات خلقی
-
دردهای غیرعادی در ناحیه لگن
-
سابقه خانوادگی مشکلات هورمونی یا فیبروم
-
شک به بارداری خارجرحمی یا سقط ناقص
پزشک ممکن است برای تشخیص دقیقتر آزمایشهای زیر را تجویز کند:
-
سونوگرافی رحم و تخمدان
-
آزمایش خون برای بررسی هورمونها
-
تستهای تیروئید
-
آزمایشهای انعقادی
درمان قاعدگی زود به زود چگونه است؟
درمان بستگی به علت زمینهای دارد. معمولاً یکی از روشهای زیر به کار گرفته میشود:
داروهای هورمونی
قرصهای ضدبارداری یا داروهای تنظیمکننده هورمونها ممکن است برای تنظیم چرخه قاعدگی تجویز شوند. مصرف این داروها باید تحت نظارت پزشک باشد.
اصلاح سبک زندگی
-
مدیریت استرس از طریق یوگا، مدیتیشن یا مشاوره روانشناسی
-
رژیم غذایی متعادل شامل پروتئین، آهن، ویتامین B6 و مواد معدنی
-
جلوگیری از کاهش یا افزایش وزن شدید
-
پرهیز از مصرف الکل، سیگار و محرکها
درمان بیماریهای زمینهای
در صورت وجود مشکلاتی مانند فیبروم، عفونت، کمکاری تیروئید یا PCOS، درمان تخصصی آن بیماری در اولویت قرار دارد.
درمان گیاهی و مکملها
برخی گیاهان مانند رازیانه، پنجانگشت یا ویتامینهای گروه B ممکن است به تنظیم قاعدگی کمک کنند، ولی باید با مشورت پزشک مصرف شوند.
جمعبندی
پریودهای زود به زود میتوانند نشانهای از اختلالات مختلف جسمی یا روانی باشند. گرچه در برخی موارد ممکن است مشکل موقتی و بدون خطر باشد، اما در بسیاری از موارد نیاز به بررسی و درمان جدی دارد. تشخیص بهموقع و درمان مناسب نه تنها به بازگشت چرخه قاعدگی طبیعی کمک میکند، بلکه از بروز مشکلات بلندمدت مانند ناباروری یا کمخونی نیز پیشگیری میکند. اگر دچار این مشکل هستید، از خوددرمانی پرهیز کرده و حتماً با پزشک متخصص مشورت نمایید.