قبل از عمل بینی چه آزمایشی باید انجام داد؟
عمل جراحی زیبایی بینی یا رینوپلاستی یکی از رایجترین عملهای زیبایی در دنیا و بهویژه در ایران است. این جراحی با هدف بهبود ظاهر بینی یا بهبود عملکرد تنفسی انجام میشود. پیش از انجام هر عمل جراحی، بررسی وضعیت عمومی سلامت بیمار ضرورت دارد و این موضوع برای جراحی بینی نیز صدق میکند. انجام مجموعهای از آزمایشهای پزشکی پیش از عمل به جراح کمک میکند تا اطمینان یابد که فرد از نظر فیزیکی شرایط مناسب برای بیهوشی و جراحی را دارد. در این مقاله بهصورت جامع بررسی میکنیم که چه آزمایشهایی قبل از عمل بینی باید انجام شوند و چرا این آزمایشها مهم هستند.
اهمیت آزمایشهای پیش از عمل بینی
هدف از آزمایشهای قبل از جراحی بینی این است که خطرات احتمالی عمل را کاهش داده و از بروز عوارض ناخواسته حین یا بعد از جراحی جلوگیری شود. این آزمایشها میتوانند بیماریهای زمینهای پنهان، کمخونی، اختلالات انعقادی یا مشکلات قلبی را پیش از عمل مشخص کنند. در صورتی که مشکلی در نتیجه آزمایشها دیده شود، ممکن است پزشک جراحی را به تعویق بیندازد یا آن را بهکلی لغو کند.
آزمایش خون CBC (بررسی کامل خون)
آزمایش CBC یا شمارش کامل سلولهای خونی یکی از اصلیترین تستهایی است که قبل از عمل بینی تجویز میشود. این آزمایش اطلاعات دقیقی در مورد موارد زیر ارائه میدهد:
-
میزان هموگلوبین و گلبولهای قرمز (بررسی کمخونی)
-
تعداد گلبولهای سفید (تشخیص عفونتهای پنهان یا مشکلات ایمنی)
-
پلاکتها (بررسی توانایی بدن در لختهسازی خون)
وجود کمخونی یا اختلالات خونی ممکن است باعث افزایش ریسک خونریزی در طول جراحی شود.
آزمایش PT، PTT و INR (بررسی انعقاد خون)
این مجموعه آزمایشها برای بررسی عملکرد سیستم انعقادی بدن انجام میشوند. آنها تعیین میکنند که:
-
زمان لخته شدن خون طبیعی است یا نه
-
آیا بیمار مستعد خونریزی زیاد در حین یا بعد از عمل است
-
در صورت مصرف داروهای ضد انعقاد، میزان تأثیر آنها بر بدن مشخص میشود
اگر نتیجه این آزمایشها خارج از محدوده نرمال باشد، ممکن است پزشک نیاز به تغییر داروها یا تجدید نظر در زمان جراحی داشته باشد.
آزمایش قند خون (FBS)
قند خون ناشتای فرد نیز پیش از عمل بینی بررسی میشود. بالا بودن سطح قند خون (دیابت) میتواند روند بهبود زخم را کند کرده و خطر عفونت را افزایش دهد. همچنین در بیماران دیابتی ممکن است نیاز به تنظیم دقیقتر داروها پیش از بیهوشی وجود داشته باشد.
آزمایش بارداری (Beta HCG) برای زنان
اگر بیمار زن باشد و در سن باروری قرار داشته باشد، انجام آزمایش بارداری الزامی است. جراحی و داروهای بیهوشی در دوران بارداری خطراتی برای جنین دارند و در صورت مثبت بودن این تست، جراحی به زمان دیگری موکول خواهد شد.
بررسی گروه خونی (ABO و Rh)
گرچه در جراحی بینی نیاز به انتقال خون معمول نیست، اما دانستن گروه خونی بیمار برای مواقع اضطراری اهمیت دارد. در شرایط نادر که به هر دلیلی خونریزی شدید ایجاد شود، آمادگی برای تزریق خون ضروری است.
آزمایش ادرار
در برخی از مراکز ممکن است آزمایش ادرار برای بررسی عفونتهای پنهان یا مشکلات کلیوی انجام شود. وجود باکتری یا پروتئین در ادرار میتواند نشانهای از عفونت یا اختلال کلیوی باشد که نیاز به بررسی بیشتر دارد.
نوار قلب (ECG) برای افراد بالای ۴۰ سال یا بیماران قلبی
اگر بیمار سابقه بیماری قلبی داشته باشد یا سن او بالاتر از ۴۰ سال باشد، انجام نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (ECG) الزامی است. این آزمایش عملکرد الکتریکی قلب را بررسی میکند و در صورت وجود مشکلاتی مثل آریتمی یا تنگی عروق، پزشک تصمیمگیری مناسبتری خواهد داشت.
بررسی فشار خون
اندازهگیری فشار خون قبل از جراحی اهمیت زیادی دارد. فشار خون بالا (هایپرتانسیون) کنترل نشده میتواند باعث خونریزی بیشتر در حین عمل و تأخیر در بهبود زخمها شود. در صورت تشخیص فشار خون بالا، ممکن است جراح تصمیم به تعویق عمل بگیرد.
تستهای تصویربرداری در صورت نیاز
در موارد خاص، پزشک ممکن است از بیمار بخواهد سیتیاسکن یا عکس رادیولوژی از بینی یا سینوسها تهیه کند. این موارد معمولاً زمانی درخواست میشود که:
-
بیمار مشکل تنفسی یا انحراف شدید تیغه بینی داشته باشد
-
سابقه شکستگی بینی وجود داشته باشد
-
مشکوک به پولیپ یا انسداد سینوسها باشد
بررسی سابقه پزشکی و مصرف دارو
علاوه بر آزمایشها، بررسی کامل سابقه پزشکی بیمار نیز ضروری است. بیمار باید پزشک را از موارد زیر آگاه کند:
-
بیماریهای مزمن مانند دیابت، آسم، صرع، کمکاری یا پرکاری تیروئید
-
داروهای مصرفی بهویژه داروهای رقیقکننده خون مانند آسپرین یا وارفارین
-
سابقه آلرژی به داروهای بیهوشی یا هر ماده دیگر
-
سابقه خونریزی یا مشکل در بهبود زخمها در جراحیهای قبلی
چه زمانی باید آزمایشهای قبل از عمل بینی انجام شود؟
بهترین زمان برای انجام آزمایشهای پیش از عمل بینی، حداقل یک هفته تا ۱۰ روز پیش از جراحی است. این فاصله زمانی به پزشک اجازه میدهد که نتایج را بررسی کند، در صورت نیاز آزمایش تکمیلی تجویز نماید یا در برنامه جراحی بازنگری کند. همچنین اگر مشکلی در نتایج دیده شود، فرصت کافی برای درمان یا اصلاح آن وجود دارد.
نتیجهگیری نهایی
آزمایشهای قبل از عمل بینی نقش مهمی در تضمین سلامت بیمار و موفقیت جراحی دارند. بررسی وضعیت خون، انعقاد، قند، فشار، بارداری و عملکرد قلب به پزشک این امکان را میدهد که با اطمینان بیشتری عمل را انجام دهد. اگرچه ممکن است این آزمایشها ساده و روتین به نظر برسند، اما چشمپوشی از آنها میتواند منجر به عوارض جبرانناپذیری شود. بنابراین، توصیه میشود تمامی مراحل آمادهسازی برای عمل از جمله انجام کامل آزمایشها را با دقت و طبق توصیه پزشک دنبال کنید.