از کجا بفهمم خشکی چشم دارم؟
خشکی چشم یکی از اختلالات شایع چشمی است که می‌تواند باعث ناراحتی، کاهش کیفیت بینایی و اختلال در فعالیت‌های روزانه شود. بسیاری از افراد ممکن است بدون آن‌که آگاه باشند، به خشکی چشم مبتلا باشند یا علائم آن را به دلایل دیگری نسبت دهند. در این مقاله به شما کمک می‌کنیم تا با علائم و نشانه‌های خشکی چشم آشنا شوید و بفهمید که آیا شما نیز دچار این مشکل هستید یا نه.
خشکی چشم چیست؟
خشکی چشم (Dry Eye Syndrome) یک وضعیت پزشکی است که در آن چشم‌ها به اندازه کافی اشک تولید نمی‌کنند یا کیفیت اشک تولید شده مناسب نیست. اشک نه تنها برای مرطوب نگه داشتن چشم ضروری است، بلکه از قرنیه در برابر عفونت‌ها و آسیب‌ها نیز محافظت می‌کند. اختلال در تولید یا ترکیب اشک باعث ایجاد احساس خشکی، سوزش یا ناراحتی در چشم می‌شود.
چه کسانی بیشتر در معرض خشکی چشم هستند؟
برخی عوامل باعث می‌شوند احتمال ابتلا به خشکی چشم بیشتر شود، از جمله:
-
افراد بالای ۴۰ سال
-
زنان، به‌ویژه در دوران یائسگی
-
کسانی که زیاد از کامپیوتر یا موبایل استفاده می‌کنند
-
افراد دارای بیماری‌های خودایمنی مانند سندرم شوگرن یا لوپوس
-
استفاده‌کنندگان از لنز تماسی
-
افرادی که در محیط‌های خشک، پرگرد و غبار یا بادخیز زندگی می‌کنند
-
مصرف برخی داروها مانند آنتی‌هیستامین‌ها، ضدافسردگی‌ها و داروهای فشار خون
از کجا بفهمیم دچار خشکی چشم شده‌ایم؟
شناخت علائم خشکی چشم اولین قدم برای تشخیص این عارضه است. اگر شما با برخی یا همه نشانه‌های زیر روبه‌رو هستید، ممکن است دچار خشکی چشم باشید:
احساس سوزش یا خارش چشم
یکی از شایع‌ترین علائم خشکی چشم، احساس سوزش یا خارش در سطح چشم است. این احساس ممکن است شبیه به حضور جسم خارجی یا شن‌ریزه در چشم باشد و به‌ویژه در پایان روز تشدید شود.
تاری دید موقت یا نوسانی
در بسیاری از موارد، خشکی چشم باعث تاری دید می‌شود. این تاری معمولاً با پلک زدن یا استفاده از اشک مصنوعی بهبود می‌یابد. اگر متوجه شدید که دید شما در مواقع خاصی تار می‌شود و سپس با پلک زدن بهتر می‌شود، ممکن است دچار خشکی چشم باشید.
حساسیت به نور (فوتوفوبی)
افرادی که به خشکی چشم مبتلا هستند اغلب نمی‌توانند نور شدید یا نور خورشید را تحمل کنند. چشم‌ها در چنین شرایطی تحریک‌پذیرتر می‌شوند و ممکن است دچار آب‌ریزش یا سوزش شوند.
احساس خستگی زودهنگام در چشم‌ها
اگر هنگام مطالعه، کار با کامپیوتر یا رانندگی طولانی دچار خستگی زودهنگام چشمی می‌شوید، یکی از دلایل اصلی می‌تواند خشکی چشم باشد. خستگی چشم در افراد دارای خشکی مزمن رایج است.
اشک‌ریزش زیاد
شاید عجیب به‌نظر برسد، اما خشکی چشم می‌تواند منجر به تولید بیش از حد اشک نیز شود. این اشک‌ها به‌دلیل کیفیت پایین، قادر به مرطوب کردن مناسب چشم نیستند و بدن برای جبران کمبود، اشک بیشتری تولید می‌کند که اغلب از چشم خارج می‌شود.
احساس چسبندگی یا سنگینی پلک‌ها
افرادی که دچار خشکی چشم هستند، معمولاً احساس می‌کنند پلک‌هایشان سنگین شده یا چشم‌هایشان به هم می‌چسبند، به‌ویژه هنگام صبح.
قرمزی چشم
خشکی مزمن چشم ممکن است باعث التهاب سطح چشم و در نتیجه قرمزی شود. این علامت معمولاً با سایر نشانه‌ها همراه است و می‌تواند نشانه‌ای از تحریک شدید سطح چشم باشد.
دشواری در استفاده از لنز تماسی
اگر اخیراً هنگام استفاده از لنز دچار ناراحتی، خارش یا سوزش شده‌اید، ممکن است به‌دلیل خشکی سطح چشم باشد. این مشکل باعث می‌شود لنز به‌درستی روی چشم ننشیند و ایجاد درد یا تاری کند.
انجام تست‌های خانگی تشخیص خشکی چشم
برخی تست‌های ساده خانگی می‌توانند به شما کمک کنند تا بهتر متوجه شوید که دچار خشکی چشم هستید یا نه:
تست پلک زدن
به مدت یک دقیقه بخوانید یا به صفحه گوشی خیره شوید و سپس توجه کنید که آیا احساس سوزش یا تاری دارید یا نه. اگر پس از چند دقیقه نگاه به صفحه، چشم‌هایتان ناراحت شدند، ممکن است دچار خشکی باشید.
بررسی صبحگاهی
اگر صبح‌ها هنگام بیدار شدن از خواب احساس می‌کنید چشم‌هایتان به‌هم چسبیده‌اند یا خارش دارند، این می‌تواند نشانه‌ای از کاهش ترشح اشک در شب باشد.
روش‌های تخصصی تشخیص خشکی چشم
اگر علائم فوق را دارید، بهتر است برای تشخیص قطعی به چشم‌پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است از روش‌های زیر استفاده کند:
-
تست اشک‌شناسی (Schirmer Test): برای اندازه‌گیری میزان اشک تولیدی چشم
-
بررسی کیفیت اشک: ارزیابی ضخامت، تبخیر و پایداری اشک
-
بررسی سطح قرنیه با رنگ فلورسئین: برای تشخیص آسیب‌های سطحی ناشی از خشکی
-
معاینه با میکروسکوپ (Slit Lamp): برای بررسی دقیق ساختار چشم و سطح اشک
راه‌های کاهش علائم خشکی چشم
در صورتی که مبتلا به خشکی چشم باشید، با رعایت برخی نکات می‌توان علائم آن را کنترل یا کاهش داد:
-
استفاده از اشک مصنوعی بدون نگهدارنده شیمیایی
-
پرهیز از تماس مستقیم با باد یا کولر
-
استراحت منظم چشم هنگام استفاده از مانیتور
-
مصرف بیشتر آب و سبزیجات
-
استفاده از دستگاه‌های بخور در محیط خشک
-
مشورت با پزشک برای مصرف مکمل‌های امگا ۳
جمع‌بندی
خشکی چشم یک مشکل رایج است که بسیاری از افراد، مخصوصاً در سنین بالاتر یا کسانی که زمان زیادی با وسایل دیجیتال سروکار دارند، با آن مواجه هستند. شناخت علائم مانند سوزش، خارش، تاری دید، خستگی چشم و حتی اشک‌ریزش غیرعادی می‌تواند شما را نسبت به وجود این مشکل آگاه کند. با پیگیری به‌موقع، انجام آزمایش‌های لازم و رعایت نکات پیشگیرانه، می‌توان خشکی چشم را کنترل و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کرد. بنابراین اگر می‌پرسید از کجا بفهمم خشکی چشم دارم؟، پاسخ در توجه دقیق به علائم و مشورت با چشم‌پزشک نهفته است.