گریه زیاد چه آسیبی به چشم میزند؟
گریه یکی از طبیعی‌ترین واکنش‌های انسان به احساسات عمیق مانند غم، درد، خستگی یا حتی شادی است. اما در برخی موارد، گریه بیش‌ازحد یا مکرر می‌تواند بر سلامت جسمی، به‌ویژه چشم‌ها، تأثیر منفی بگذارد. در این مقاله به بررسی اثرات گریه زیاد بر چشم، تغییرات فیزیولوژیک، آسیب‌های احتمالی و راه‌های کاهش اثرات منفی آن می‌پردازیم.
چگونه گریه بر چشم تأثیر می‌گذارد؟
زمانی که انسان گریه می‌کند، غدد اشکی به تولید بیش‌ازحد اشک تحریک می‌شوند. اشک‌ها از سه بخش اصلی تشکیل شده‌اند: آب، چربی و مخاط. در حالت طبیعی، این ترکیب برای حفظ رطوبت و پاکسازی سطح چشم لازم است. اما هنگام گریه، ترکیب اشک بیشتر به بخش آبی متمایل می‌شود که منجر به شست‌وشوی بیش‌ازحد سطح چشم و کاهش پایداری لایه اشکی می‌گردد.
پف و تورم پلک‌ها
یکی از شایع‌ترین اثرات ظاهری گریه زیاد، تورم و پف اطراف چشم است. این حالت به دلیل تجمع مایع در بافت‌های نرم اطراف پلک‌ها اتفاق می‌افتد. گریه مداوم، با تحریک عضلات اطراف چشم و افزایش جریان خون، باعث نشت مایعات به فضای میان‌بافتی و تورم موقتی ناحیه می‌شود. این تورم ممکن است برای چند ساعت باقی بماند و در صورت تکرار مکرر، پوست اطراف چشم را شل‌تر و نازک‌تر کند.
قرمزی چشم و التهاب ملتحمه
اشک زیاد باعث افزایش جریان خون در مویرگ‌های ملتحمه (لایه شفاف روی سفیدی چشم) می‌شود که نتیجه آن قرمزی چشم است. اگر این اتفاق به‌طور مکرر رخ دهد، احتمال تحریک مداوم و حتی التهاب ملتحمه افزایش می‌یابد. در افرادی که چشم‌های حساسی دارند، ممکن است این التهاب منجر به سوزش، خارش و احساس وجود جسم خارجی شود.
خشکی ثانویه چشم
اگرچه ممکن است متناقض به نظر برسد، اما گریه زیاد می‌تواند به خشکی چشم منجر شود. اشک احساسی که در هنگام گریه ترشح می‌شود، با اشک پایه‌ای که وظیفه مرطوب نگه‌داشتن چشم را دارد متفاوت است. با شست‌وشوی بیش‌ازحد اشک پایه‌ای توسط اشک احساسی، لایه محافظ چربی و مخاط از بین رفته و سطح چشم بیشتر در معرض خشکی قرار می‌گیرد.
تاری موقت دید
هنگام گریه، تجمع اشک روی سطح چشم باعث ایجاد یک لایه نامنظم می‌شود که شکست نور را مختل کرده و منجر به تاری موقت دید می‌شود. این حالت معمولاً با قطع گریه و پلک زدن‌های متوالی برطرف می‌شود، اما در برخی افراد ممکن است به احساس خستگی یا سردرد نیز منجر شود.
حساسیت به نور
پس از گریه طولانی‌مدت، چشم‌ها به نور حساس‌تر می‌شوند. علت آن، باز بودن مویرگ‌های سطحی و کاهش لایه محافظ اشک است که باعث می‌شود نور به راحتی به سلول‌های حساس شبکیه برسد. این موضوع به‌ویژه در فضای باز یا در مواجهه با صفحه‌نمایش‌ها آزاردهنده است.
احتمال بروز گل‌مژه و التهاب پلک
گریه مکرر و مالیدن چشم‌ها با دست یا دستمال می‌تواند باعث مسدود شدن غدد چربی در لبه پلک شود. این حالت ممکن است زمینه‌ساز ایجاد گل‌مژه یا التهاب مزمن پلک‌ها (بلفاریت) شود. ورود میکروب از طریق تماس مکرر دست با چشم نیز احتمال عفونت را افزایش می‌دهد.
تغییر رنگ پوست اطراف چشم
اگر گریه زیاد به‌صورت مزمن یا روزانه تکرار شود، پوست اطراف چشم ممکن است به‌مرور زمان تیره‌تر شود. اصطکاک ناشی از پاک کردن اشک‌ها و التهاب مکرر می‌تواند باعث افزایش رنگ‌دانه‌ها (ملانین) در این ناحیه شده و حلقه‌های سیاه یا کبودی زیر چشم را تشدید کند.
تأثیر گریه مزمن بر ساختار چشم
اگرچه گریه در حد معمول آسیبی به ساختار داخلی چشم نمی‌زند، اما در موارد نادر و مزمن، می‌تواند به ضعیف شدن عضلات پلک، افتادگی خفیف پلک بالا یا افزایش چین و چروک اطراف چشم منجر شود. این تغییرات بیشتر در افراد مسن یا افرادی که پوست حساس و نازکی دارند مشاهده می‌شود.
راه‌های کاهش آسیب چشم در اثر گریه
-
استفاده از دستمال نرم و عدم مالیدن چشم‌ها
-
کمپرس سرد پس از گریه برای کاهش التهاب و پف
-
استفاده از قطره اشک مصنوعی برای جبران خشکی
-
استراحت دادن به چشم‌ها در نور ملایم پس از گریه
-
مصرف مایعات کافی برای حفظ تعادل آب بدن
-
ماساژ ملایم اطراف چشم با کرم دور چشم یا ژل ضدالتهاب
چه زمانی باید به چشم‌پزشک مراجعه کرد؟
اگر پس از گریه، علائمی مانند قرمزی شدید، درد مداوم، تاری دید پایدار، ترشح غیرطبیعی یا حساسیت زیاد به نور مشاهده کردید، باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت تکرار مکرر گریه و بروز نشانه‌های آسیب به پلک یا پوست اطراف چشم، بررسی تخصصی ضروری است.
نتیجه‌گیری
گریه، هرچند واکنشی سالم برای تخلیه احساسات و کاهش تنش روانی است، در صورت تکرار مداوم یا بیش‌ازحد می‌تواند آسیب‌هایی به چشم وارد کند. از جمله این آسیب‌ها می‌توان به پف، قرمزی، خشکی، التهاب و تغییرات ظاهری اشاره کرد. آگاهی از اثرات منفی گریه زیاد و استفاده از روش‌های محافظتی می‌تواند از آسیب‌دیدگی چشم جلوگیری کرده و به حفظ سلامت و زیبایی آن کمک کند. در کنار آن، توجه به سلامت روان و یافتن راه‌هایی برای مدیریت احساسات نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.