علائم عفونت رحم و لگن

علائم عفونت رحم و لگن

عفونت رحم و لگن که در پزشکی با عنوان بیماری التهابی لگن (Pelvic Inflammatory Disease یا PID) شناخته می‌شود، یکی از مشکلات شایع در میان زنان در سنین باروری است. این بیماری اغلب به دنبال عفونت‌های باکتریایی درمان‌نشده یا ناقص درمان‌شده، به‌ویژه عفونت‌های منتقل‌شونده از راه جنسی، ایجاد می‌شود. تشخیص زودهنگام علائم این بیماری نقش مهمی در جلوگیری از عوارض جدی همچون ناباروری، حاملگی خارج‌رحمی و درد مزمن لگنی دارد. در این مقاله به بررسی کامل علائم، علل، روش‌های تشخیص و درمان عفونت رحم و لگن در زنان می‌پردازیم.

بیماری التهابی لگن چیست؟

بیماری التهابی لگن به عفونت باکتریایی دستگاه تولیدمثل فوقانی زنان گفته می‌شود که معمولاً از واژن و دهانه رحم شروع شده و به رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها گسترش می‌یابد. اگر این بیماری به‌موقع شناسایی و درمان نشود، می‌تواند عوارض بلندمدتی به همراه داشته باشد.

علائم اولیه عفونت رحم و لگن

علائم عفونت لگنی بسته به شدت و مرحله بیماری ممکن است خفیف یا شدید باشند. در بسیاری از موارد، این علائم در ابتدا آن‌چنان واضح نیستند و ممکن است با مشکلات گوارشی یا قاعدگی اشتباه گرفته شوند. برخی از علائم اولیه شامل:

• درد مبهم یا شدید در ناحیه پایین شکم یا لگن

• ترشحات واژینال غیرعادی با بوی ناخوشایند

• تب خفیف یا بالا

• احساس ناراحتی یا درد هنگام رابطه جنسی

• خونریزی بین دو قاعدگی یا پس از رابطه جنسی

علائم پیشرفته‌تر عفونت رحم و لگن

در صورت پیشرفت بیماری، ممکن است علائم شدیدتری ظاهر شوند که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند:

• درد ناگهانی و شدید در ناحیه لگن

• تب بالا (بیش از ۳۸.۵ درجه سانتی‌گراد)

• حالت تهوع و استفراغ

• ضعف شدید یا بی‌حالی

• تکرر ادرار یا سوزش هنگام ادرار

• افزایش ضربان قلب در حالت استراحت

علت‌های شایع عفونت لگن

شایع‌ترین علت عفونت لگنی، باکتری‌هایی هستند که از واژن به بالا حرکت می‌کنند. این باکتری‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• کلامیدیا و نایسریا گونوره‌آ (عاملان اصلی بیماری‌های جنسی)

• باکتری‌های واژینال در موارد عدم تعادل فلور طبیعی واژن

• استفاده از وسایل داخلی مانند آی‌یو‌دی بدون رعایت بهداشت یا در شرایط خاص

• سقط جنین یا زایمان غیر استریل

• انجام عمل‌های جراحی یا نمونه‌برداری بدون رعایت اصول آنتی‌سپتیک

عوامل افزایش‌دهنده خطر ابتلا

برخی عوامل می‌توانند احتمال ابتلا به عفونت رحم و لگن را افزایش دهند، از جمله:

• داشتن شریک جنسی متعدد

• داشتن سابقه بیماری‌های مقاربتی

• نداشتن رابطه جنسی ایمن (بدون کاندوم)

• شروع رابطه جنسی در سنین پایین

• استفاده نادرست یا طولانی‌مدت از دوش واژینال

• سابقه قبلی بیماری التهابی لگن

چگونه عفونت رحم و لگن تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص PID معمولاً ترکیبی از بررسی علائم بالینی، معاینه فیزیکی و انجام آزمایش‌های تکمیلی است:

• معاینه لگنی برای بررسی درد و ترشحات غیرعادی

• آزمایش ترشحات واژن و دهانه رحم برای شناسایی باکتری‌های عفونی

• آزمایش خون برای تشخیص التهاب یا عفونت

• سونوگرافی لگن برای بررسی ضخامت دیواره رحم، وجود مایع یا آبسه

• در موارد پیچیده، لاپاراسکوپی تشخیصی برای بررسی مستقیم ساختارهای لگنی استفاده می‌شود

درمان عفونت رحم و لگن

درمان PID باید سریع و کامل انجام شود تا از عوارض جدی جلوگیری شود. درمان معمولاً شامل موارد زیر است:

آنتی‌بیوتیک‌ها

پزشک بسته به نوع باکتری، ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌ها را برای یک دوره ۱۰ تا ۱۴ روزه تجویز می‌کند. رعایت دقیق و کامل مصرف دارو بسیار مهم است، حتی اگر علائم زودتر برطرف شوند.

بستری در بیمارستان

در موارد زیر ممکن است بستری لازم باشد:

• درد شدید یا تب بالا

• بارداری همزمان با عفونت

• عدم پاسخ به درمان خوراکی

• احتمال وجود آبسه لگنی

درمان شریک جنسی

در صورتی که بیماری منشأ جنسی داشته باشد، درمان شریک جنسی نیز الزامی است تا از عفونت مجدد جلوگیری شود.

عوارض احتمالی بیماری التهابی لگن

در صورت عدم درمان مناسب، PID می‌تواند منجر به عوارض زیر شود:

• ناباروری به دلیل آسیب به لوله‌های فالوپ

• حاملگی خارج رحمی

• درد مزمن لگنی

• تشکیل آبسه در رحم یا لوله‌های فالوپ

• انتقال عفونت به نواحی دیگر بدن

پیشگیری از عفونت رحم و لگن

برای جلوگیری از ابتلا به بیماری التهابی لگن، رعایت نکات بهداشتی و مراقبتی زیر توصیه می‌شود:

• استفاده از کاندوم در روابط جنسی

• پرهیز از داشتن شریک جنسی متعدد

• مراجعه منظم برای معاینه‌های زنان

• عدم استفاده مکرر از دوش واژینال

• درمان سریع و کامل عفونت‌های مقاربتی

• رعایت بهداشت در زمان زایمان، سقط یا جراحی‌های رحم

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، مراجعه فوری به پزشک ضروری است:

• درد ناگهانی و شدید در پایین شکم

• ترشحات با بوی نامطبوع و تغییر رنگ

• خونریزی بین دوره‌های قاعدگی

• تب، لرز یا حالت تهوع همراه با درد لگنی

• تأخیر در پریود همراه با علائم غیرعادی

جمع‌بندی

عفونت رحم و لگن از جمله بیماری‌هایی است که می‌تواند با علائم نسبتاً خفیف شروع شده و در صورت بی‌توجهی به مشکلات جدی منجر شود. آگاهی از علائم اولیه، مراجعه زودهنگام به پزشک، تشخیص صحیح و درمان کامل، نقش مهمی در حفظ سلامت باروری زنان ایفا می‌کند. رعایت بهداشت، رابطه جنسی ایمن و چکاپ‌های منظم می‌توانند از بروز بسیاری از این عفونت‌ها جلوگیری کنند.