چرا زیاد دچار عفونت واژن میشویم

چرا زیاد دچار عفونت واژن می‌شویم؟ بررسی دلایل و راه‌های پیشگیری

عفونت واژن یکی از مشکلات شایع در بین زنان در سنین مختلف است. بسیاری از زنان بارها در طول زندگی خود دچار عفونت‌های واژینال می‌شوند، که گاهی حتی با وجود درمان، این عفونت‌ها دوباره باز می‌گردند. سوالی که برای بسیاری مطرح می‌شود این است که چرا برخی زنان بیشتر از دیگران دچار عفونت واژن می‌شوند؟ در این مقاله سعی می‌کنیم به بررسی کامل عوامل زمینه‌ساز، عادات اشتباه، وضعیت جسمی و هورمونی و همچنین راه‌های پیشگیری از عفونت‌های مکرر واژن بپردازیم.

نقش فلور طبیعی واژن در پیشگیری از عفونت

واژن به‌طور طبیعی دارای باکتری‌های مفیدی به نام لاکتوباسیل‌ها است که با تولید اسید لاکتیک، محیطی اسیدی ایجاد می‌کنند که از رشد باکتری‌ها و قارچ‌های مضر جلوگیری می‌کند. زمانی که تعادل این باکتری‌ها به هم می‌خورد، محیط واژن مستعد رشد عوامل بیماری‌زا می‌شود. این عدم تعادل می‌تواند به دلایل مختلفی مانند استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها، تغییرات هورمونی یا استفاده از محصولات بهداشتی نامناسب رخ دهد.

استفاده بیش از حد از آنتی‌بیوتیک‌ها

مصرف مکرر آنتی‌بیوتیک‌ها یکی از دلایل اصلی بر هم خوردن تعادل فلور واژن است. آنتی‌بیوتیک‌ها نه تنها باکتری‌های مضر را از بین می‌برند، بلکه باکتری‌های مفید را نیز نابود می‌کنند و باعث کاهش مقاومت طبیعی بدن در برابر عوامل بیماری‌زا می‌شوند. این موضوع به‌ویژه در زنانی که به طور مکرر به دلایل مختلف آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند، شایع است.

استفاده از محصولات بهداشتی نامناسب

استفاده از دوش‌های واژینال، صابون‌های معطر، ژل‌های شست‌وشو یا دستمال مرطوب‌های حاوی مواد شیمیایی قوی می‌تواند PH طبیعی واژن را تغییر داده و باعث تحریک، خشکی و از بین رفتن باکتری‌های مفید شود. بسیاری از زنانی که به‌طور مداوم از این محصولات استفاده می‌کنند، در معرض عفونت‌های مکرر هستند.

تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی، بارداری، شیردهی یا یائسگی می‌تواند باعث نازک شدن دیواره واژن و تغییر PH آن شود. این تغییرات محیطی می‌توانند واژن را در برابر رشد میکروارگانیسم‌های مضر آسیب‌پذیرتر کنند. برای مثال، در دوران بارداری، سطح استروژن بالا رطوبت بیشتری ایجاد می‌کند که می‌تواند زمینه‌ساز رشد قارچ باشد.

سیستم ایمنی ضعیف

بدن برای مقابله با عوامل بیماری‌زا به یک سیستم ایمنی قوی نیاز دارد. زنانی که دچار بیماری‌های مزمن مانند دیابت هستند یا تحت درمان‌های خاصی مثل شیمی‌درمانی قرار دارند، معمولاً سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند و بیشتر دچار عفونت‌های واژینال می‌شوند.

سبک زندگی و تغذیه

مصرف زیاد قند، مواد غذایی فرآوری‌شده و کمبود ویتامین‌هایی مانند ویتامین C و B باعث کاهش توانایی بدن در مقابله با عفونت‌ها می‌شود. همچنین استرس مزمن نیز سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و احتمال ابتلا به عفونت‌های مکرر را افزایش می‌دهد.

رفتارهای جنسی پرخطر

داشتن شرکای جنسی متعدد، عدم استفاده از کاندوم و رعایت نکردن بهداشت جنسی می‌تواند انتقال عفونت‌ها را تسهیل کند. برخی از بیماری‌های مقاربتی مانند تریکومونازیس یا کلامیدیا نیز ممکن است علائم مشابه عفونت واژینال ایجاد کنند و به صورت مزمن باقی بمانند.

استفاده از لباس زیر نامناسب

لباس زیر تنگ یا از جنس پلاستیکی باعث ایجاد گرما و رطوبت در ناحیه تناسلی می‌شود که محیطی ایده‌آل برای رشد قارچ و باکتری‌ها فراهم می‌کند. همچنین تعویض دیرهنگام لباس زیر پس از ورزش یا تعریق زیاد نیز خطر بروز عفونت را افزایش می‌دهد.

عدم درمان کامل یا خوددرمانی

بسیاری از زنان به محض مشاهده علائم خارش یا ترشح، از داروهای ضد قارچ یا آنتی‌بیوتیک بدون تجویز پزشک استفاده می‌کنند. این خوددرمانی گاهی باعث پنهان شدن علائم بیماری‌های جدی‌تر شده و درمان ناقص باعث عود مجدد عفونت می‌شود. همچنین مصرف نادرست دارو می‌تواند باعث مقاومت میکروبی شود.

راهکارهایی برای کاهش احتمال بروز مکرر عفونت واژن

• استفاده از لباس زیر نخی و تعویض روزانه آن

• پرهیز از شست‌وشوی واژن با صابون‌های قوی و مواد معطر

• پرهیز از مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها

• تقویت سیستم ایمنی با تغذیه سالم و مصرف ویتامین‌ها

• کنترل قند خون در بیماران دیابتی

• استفاده از پروبیوتیک‌ها به‌صورت خوراکی یا موضعی برای حفظ تعادل باکتری‌های مفید

• مشاوره با پزشک برای درمان ریشه‌ای در صورت تکرار مداوم عفونت‌ها

• رعایت بهداشت جنسی و استفاده از کاندوم

نتیجه‌گیری

عفونت‌های مکرر واژینال معمولاً نتیجه برهم خوردن تعادل طبیعی بدن هستند و می‌توانند دلایل متعددی داشته باشند؛ از جمله تغییرات هورمونی، استفاده نادرست از محصولات بهداشتی، ضعف سیستم ایمنی و سبک زندگی ناسالم. برای جلوگیری از این نوع عفونت‌ها باید به بدن خود توجه بیشتری داشته باشیم، علائم را جدی بگیریم و در صورت تکرار، حتماً با پزشک مشورت کنیم تا علت زمینه‌ای مشخص و درمان مناسب تجویز شود. پیشگیری همیشه بهتر از درمان است، به‌ویژه در مورد سلامت حساس ناحیه تناسلی زنان.