کدام روش پیشگیری از بارداری باعث پوکی استخوان میشود

کدام روش پیشگیری از بارداری باعث پوکی استخوان می‌شود؟

پیشگیری از بارداری از طریق روش‌های مختلف، نقش مهمی در سلامت جنسی و تنظیم خانواده دارد. با این حال، برخی از روش‌های پیشگیری ممکن است در درازمدت با عوارض جانبی همراه باشند. یکی از این عوارض که نگرانی‌هایی را برای زنان، به‌ویژه در سنین پایین یا نزدیک به یائسگی ایجاد می‌کند، پوکی استخوان است. در این مقاله به بررسی دقیق این موضوع می‌پردازیم که کدام روش‌های پیشگیری از بارداری ممکن است منجر به کاهش تراکم استخوان و افزایش احتمال پوکی استخوان شوند.

آمپول جلوگیری از بارداری (DMPA) و تأثیر آن بر تراکم استخوان

یکی از مهم‌ترین روش‌هایی که با خطر پوکی استخوان همراه است، آمپول ضد بارداری دپو پروورا (DMPA) است. این آمپول هر سه ماه یک‌بار تزریق می‌شود و حاوی هورمون پروژسترون (مدروکسی پروژسترون استات) است.

مطالعات نشان داده‌اند که استفاده طولانی‌مدت از این آمپول می‌تواند باعث کاهش سطح استروژن در بدن شود. کاهش استروژن یکی از عوامل مؤثر در تضعیف تراکم استخوان است. در نتیجه، زنانی که به مدت بیش از دو سال از آمپول DMPA استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض کاهش تراکم استخوان قرار دارند.

چرا استروژن برای سلامت استخوان مهم است؟

استروژن نقش حیاتی در حفظ توده استخوانی دارد. این هورمون باعث تحریک ساخت سلول‌های استخوان‌ساز و جلوگیری از تجزیه بیش از حد استخوان می‌شود. در زنانی که استروژن به‌طور طبیعی کم است، مانند دوران یائسگی یا در اثر استفاده از روش‌های ضد بارداری حاوی تنها پروژسترون، روند تحلیل استخوان تسریع می‌شود.

آیا کاهش تراکم استخوان برگشت‌پذیر است؟

خبر خوب برای استفاده‌کنندگان از آمپول DMPA این است که کاهش تراکم استخوان معمولاً برگشت‌پذیر است. پس از قطع مصرف، سطح استروژن در بدن به حالت عادی بازمی‌گردد و فرآیند بازسازی استخوان از سر گرفته می‌شود. البته سرعت و میزان بازگشت تراکم استخوان به عوامل مختلفی مانند سن، سطح فعالیت بدنی و تغذیه وابسته است.

زنان در چه سنی بیشتر در معرض خطر هستند؟

زنانی که در سنین نوجوانی یا اوایل دهه بیست زندگی خود از آمپول DMPA استفاده می‌کنند، بیشترین خطر را برای کاهش تراکم استخوان دارند. زیرا در این سنین هنوز به تراکم استخوانی کامل نرسیده‌اند و استفاده از روش‌هایی که باعث اختلال در تشکیل توده استخوانی می‌شوند، می‌تواند خطر پوکی استخوان را در آینده افزایش دهد.

سایر روش‌های پیشگیری از بارداری و تأثیر آن‌ها بر استخوان

در مقایسه با آمپول DMPA، اکثر روش‌های دیگر مانند قرص‌های ترکیبی ضد بارداری، آی‌یو‌دی‌ها (IUD)، حلقه واژینال و پچ پوستی تأثیر منفی جدی بر تراکم استخوان ندارند. حتی در برخی موارد، قرص‌های ترکیبی که حاوی استروژن و پروژسترون هستند، ممکن است در حفظ تراکم استخوانی در زنانی که یائسگی زودرس دارند مفید باشند.

راهکارهایی برای کاهش خطر پوکی استخوان در مصرف‌کنندگان آمپول

اگر به دلایل خاصی ترجیح می‌دهید از آمپول DMPA استفاده کنید، می‌توانید با رعایت نکاتی از سلامت استخوان‌های خود محافظت کنید:

• مصرف روزانه کافی کلسیم و ویتامین D

• فعالیت بدنی منظم به‌ویژه ورزش‌های تحمل وزن مانند پیاده‌روی و دویدن

• پایش تراکم استخوان در صورت استفاده بلندمدت (بیش از دو سال)

• در صورت امکان، کاهش مدت استفاده از این روش یا جایگزینی با روش‌های دیگر

نظر پزشکان درباره استفاده از DMPA

بر اساس توصیه سازمان جهانی بهداشت و بسیاری از متخصصان زنان، استفاده از آمپول DMPA برای اکثر زنان بی‌خطر است، مشروط بر اینکه به‌طور منظم زیر نظر پزشک انجام شود. افرادی که دارای سابقه خانوادگی پوکی استخوان هستند یا دچار بیماری‌های متابولیک استخوان‌اند، باید گزینه‌های جایگزین را بررسی کنند.

نتیجه‌گیری

در میان روش‌های مختلف پیشگیری از بارداری، آمپول ضد بارداری DMPA تنها روشی است که استفاده طولانی‌مدت از آن با کاهش تراکم استخوان و افزایش خطر پوکی استخوان همراه است. این کاهش معمولاً برگشت‌پذیر است اما نیاز به توجه، مراقبت و تصمیم‌گیری آگاهانه دارد. سایر روش‌های پیشگیری، به‌ویژه روش‌های ترکیبی و غیرهورمونی، تأثیر قابل توجهی بر تراکم استخوان ندارند. برای انتخاب بهترین روش متناسب با شرایط بدنی و سبک زندگی خود، مشورت با پزشک ضروری است.