اسم قرص ضد بارداری؛ معرفی انواع برندها و دستهبندی کاربردی
قرص ضد بارداری چیست و چگونه عمل میکند؟
قرص ضد بارداری یکی از پرکاربردترین و مؤثرترین روشهای پیشگیری از بارداری است که در دو نوع اصلی وجود دارد: قرص ترکیبی و قرص پروژستینی (تکهورمونی). این قرصها با مهار تخمکگذاری، تغییر مخاط دهانه رحم و تأثیر بر دیواره داخلی رحم، مانع از بارداری میشوند.
قرصهای ضد بارداری معمولاً بهصورت روزانه مصرف میشوند و اگر بهدرستی استفاده شوند، بیش از ۹۹ درصد مؤثر هستند.
دستهبندی کلی انواع قرص ضد بارداری
برای آشنایی بهتر، قرصهای ضد بارداری به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
-
قرص ترکیبی (حاوی استروژن و پروژستین): این نوع رایجترین نوع قرص ضد بارداری است و انواع متعددی از آن در بازار دارویی ایران و جهان وجود دارد.
-
قرص تکهورمونی (فقط پروژستین): مناسب برای زنانی که نمیتوانند استروژن مصرف کنند؛ مانند مادران شیرده یا افرادی با سابقه فشار خون بالا یا ترومبوز.
اسم قرصهای ضد بارداری ترکیبی معروف در ایران
در ایران برندهای متعددی از قرص ترکیبی موجود هستند که هم از طریق داروخانههای معتبر و هم در برخی مراکز درمانی دولتی قابل تهیهاند. در ادامه تعدادی از شناختهشدهترین آنها معرفی شدهاند:
قرص یاسمین (Yasmin)
یکی از پرطرفدارترین قرصهای ترکیبی در ایران است. حاوی اتینیل استرادیول و دروسپیرنون است و علاوه بر جلوگیری از بارداری، به بهبود آکنه، کاهش علائم پیش از قاعدگی و تنظیم دورهها کمک میکند.
قرص مارولون (Marvelon)
از دیگر قرصهای ترکیبی رایج در بازار ایران است که دارای ترکیب اتینیل استرادیول و دزوژسترل میباشد. مصرف آن نیازمند دقت و پیوستگی روزانه است و برای بانوان با سیکلهای نامنظم بسیار مفید است.
قرص روکین (Rokin)
قرصی ایرانی و اقتصادی است که عملکرد مشابه با یاسمین دارد و توسط شرکتهای دارویی داخلی تولید میشود. از نظر اثربخشی با برندهای خارجی رقابت میکند و عوارض جانبی کمتری در مصرفکنندگان گزارش شده است.
قرص لیدیدی (Lady-D)
یکی از جدیدترین قرصهای موجود در بازار است و از مزایای آن میتوان به تأثیر کمتر بر وزن و خلقوخو اشاره کرد. این قرص در گروه ترکیبیها قرار دارد و برای مصرف بلندمدت مناسب است.
اسم قرصهای ضد بارداری تکهورمونی
قرصهای پروژستینی برای بانوانی که نمیتوانند استروژن مصرف کنند، بسیار مناسب هستند. نمونههای معروف آن عبارتاند از:
قرص سرزت (Cerazette)
یکی از قرصهای معروف تکهورمونی در جهان و ایران است. مناسب برای مادران شیرده یا زنانی که سابقه میگرن یا فشار خون دارند. باید هر روز در ساعت مشخصی مصرف شود تا اثربخشی آن کاهش نیابد.
قرص هزل (Hazelle)
این قرص نیز در دسته تکهورمونی قرار دارد و برای مصرف طولانیمدت بدون استروژن طراحی شده است. اثربخشی بالایی دارد ولی مصرف دقیق و منظم آن بسیار مهم است.
قرصهای اورژانسی؛ نوع خاصی از قرص ضد بارداری
اگر رابطه جنسی بدون محافظت اتفاق افتاده باشد، قرصهای اورژانسی راهکار مؤثری برای جلوگیری از بارداری ناخواسته هستند. این قرصها نباید بهطور مرتب استفاده شوند. از جمله معروفترین آنها:
قرص لوونورژسترول (Levonorgestrel)
در دوز ۱.۵ میلیگرم و تکمرحلهای مصرف میشود. بهتر است حداکثر تا ۷۲ ساعت پس از رابطه مصرف گردد.
قرص ناورل (NorLevo)
از دیگر قرصهای اورژانسی پرمصرف در ایران است که اثربخشی خوبی دارد و در داروخانهها با نسخه ارائه میشود.
مقایسه اثربخشی انواع قرصهای ضد بارداری
نوع قرص | ترکیبات اصلی | درصد اثربخشی با مصرف صحیح | مناسب برای |
---|---|---|---|
یاسمین (ترکیبی) | اتینیل استرادیول + دروسپیرنون | بیش از ۹۹٪ | بانوان جوان و سالم |
مارولون (ترکیبی) | اتینیل استرادیول + دزوژسترل | بیش از ۹۸٪ | زنان با پریود نامنظم |
سرزت (تکهورمونی) | دزوژسترل | حدود ۹۵٪ | مادران شیرده |
لوونورژسترول (اورژانسی) | لوونورژسترول | ۷۰ تا ۸۵٪ | استفاده فوری پس از رابطه |
نکات مهم قبل از مصرف قرص ضد بارداری
-
برای انتخاب قرص مناسب باید با پزشک مشورت کرد.
-
سابقه بیماریهای قلبی، دیابت، فشار خون یا ترومبوز ممکن است مانع استفاده از برخی قرصها شود.
-
مصرف منظم و در ساعت مشخص باعث حفظ اثربخشی میشود.
-
در صورت فراموشی مصرف، باید به راهنمایی درجشده روی بسته یا دستور پزشک عمل کرد.
آیا میتوان بدون نسخه پزشک قرص ضد بارداری تهیه کرد؟
بسیاری از قرصهای ضد بارداری در ایران بدون نسخه پزشک در داروخانهها عرضه میشوند. با این حال، بهتر است پیش از شروع مصرف، مشاوره پزشکی انجام شود، بهویژه در اولین بار یا در صورت وجود بیماری خاص.
جمعبندی
قرصهای ضد بارداری در انواع مختلف و با برندهای متنوعی در بازار موجود هستند. از قرصهای ترکیبی مانند یاسمین و مارولون گرفته تا قرصهای تکهورمونی مانند سرزت، هر کدام بسته به شرایط بدنی فرد میتوانند انتخاب مناسبی باشند. اطلاع از اسامی قرصهای معتبر و مقایسه ویژگیهای آنها به افراد کمک میکند تا تصمیم آگاهانهتری بگیرند. اگرچه برخی از این داروها بدون نسخه قابل تهیه هستند، اما استفاده درست و علمی از آنها تنها با مشورت پزشک مطمئن و بیخطر خواهد بود.