سوزش واژن قبل از پریودی؛ دلایل، درمان و راه‌های پیشگیری
سوزش واژن قبل از پریودی یکی از شکایت‌های رایج در میان زنان است که می‌تواند از چند روز تا یک هفته پیش از شروع قاعدگی ظاهر شود. این مشکل اغلب نادیده گرفته می‌شود یا به‌عنوان بخشی طبیعی از چرخه قاعدگی تلقی می‌گردد، اما در واقع می‌تواند نشان‌دهنده تغییرات هورمونی، عفونت یا مشکلات پوستی باشد. در این مقاله به بررسی دقیق دلایل، راه‌های درمان خانگی و زمان مراجعه به پزشک برای این مشکل می‌پردازیم.
تغییرات هورمونی و تأثیر آن بر سوزش واژن
یکی از اصلی‌ترین دلایل سوزش واژن در روزهای قبل از قاعدگی، نوسانات هورمونی به‌ویژه کاهش سطح استروژن است. استروژن نقش مهمی در حفظ رطوبت، خاصیت کشسانی و سلامت بافت واژن دارد. در روزهای پیش از پریود، افت میزان استروژن ممکن است منجر به خشکی واژن و در نتیجه سوزش، خارش و احساس ناراحتی شود.
حساسیت پوستی و واکنش به محصولات بهداشتی
برخی زنان در دوران پیش از قاعدگی حساس‌تر می‌شوند و ممکن است نسبت به محصولات بهداشتی مثل دستمال مرطوب، صابون‌های معطر، ژل‌های بهداشتی یا حتی شوینده‌های لباس واکنش نشان دهند. این حساسیت می‌تواند باعث التهاب، قرمزی و سوزش در ناحیه واژن شود. استفاده از محصولات بدون عطر و مناسب پوست حساس توصیه می‌شود.
عفونت‌های قارچی و سوزش پیش از پریود
یکی از دلایل رایج سوزش واژن قبل از پریود، عفونت قارچی است. تغییرات در سطح pH واژن و رطوبت در طول چرخه قاعدگی، به‌ویژه در روزهای پیش از خونریزی، می‌تواند محیطی مناسب برای رشد قارچ‌ها ایجاد کند. علائم معمول این عفونت شامل سوزش، خارش، ترشحات سفید و غلیظ (شبیه پنیر) است. درمان معمولاً با داروهای ضد قارچ خوراکی یا موضعی انجام می‌شود.
واژینوز باکتریال و سوزش مزمن
واژینوز باکتریال نیز یکی دیگر از عوامل شایع در بروز سوزش واژن است. این عارضه معمولاً با ترشحاتی با بوی نامطبوع، خاکستری‌رنگ و سوزش همراه است. در صورت مشاهده چنین علائمی در کنار سوزش قبل از پریود، بهتر است به پزشک مراجعه شود تا با تشخیص دقیق، درمان آنتی‌بیوتیکی مناسب تجویز گردد.
اضطراب و استرس قبل از قاعدگی
استرس مزمن و اضطراب در روزهای قبل از قاعدگی ممکن است سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و احتمال بروز التهاب و حساسیت پوستی را افزایش دهد. برخی مطالعات نشان داده‌اند که استرس می‌تواند با افزایش التهاب در بدن، علائمی مانند سوزش واژن را تشدید کند. آرام‌سازی ذهن، استفاده از تکنیک‌های تنفسی و خواب کافی می‌توانند مؤثر باشند.
استفاده از لباس زیر نامناسب
پوشیدن لباس زیر تنگ، غیر نخی یا مرطوب در دوران پیش از قاعدگی می‌تواند اصطکاک بیشتری ایجاد کرده و منجر به سوزش یا التهاب پوست ناحیه تناسلی شود. بهترین گزینه، لباس زیر نخی، گشاد و تمیز است که به تنفس پوست کمک می‌کند.
درمان‌های خانگی برای سوزش واژن قبل از پریودی
در بسیاری از موارد، سوزش واژن پیش از پریود با روش‌های ساده خانگی قابل تسکین است. برخی از این روش‌ها عبارت‌اند از:
-
شستشو با آب ولرم: بدون صابون یا با شوینده مخصوص واژن
-
استفاده از ژل آلوئه‌ورا یا روغن نارگیل طبیعی: برای تسکین التهاب و خشکی
-
حمام نشسته با جوش شیرین: جهت تعدیل pH و کاهش تحریک
-
مصرف ماست پروبیوتیک: برای حفظ تعادل باکتری‌های مفید واژن
-
نوشیدن آب کافی و مصرف مواد غذایی ضد التهاب: مانند سبزیجات برگ‌دار، زردچوبه و ماهی‌های چرب
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر سوزش واژن تنها چند روز پیش از پریود ظاهر شده و به سرعت رفع می‌شود، معمولاً نگران‌کننده نیست. اما در صورت وجود علائم زیر، مراجعه به پزشک الزامی است:
-
تکرار ماهانه سوزش همراه با خارش شدید
-
ترشحات غیرطبیعی، بدبو یا رنگی
-
وجود زخم یا تاول در ناحیه تناسلی
-
درد هنگام ادرار یا رابطه جنسی
پزشک با انجام معاینه فیزیکی، تست‌های آزمایشگاهی و در صورت نیاز نمونه‌برداری از ترشحات، می‌تواند علت اصلی سوزش را شناسایی کرده و درمان مناسب تجویز کند.
راهکارهای پیشگیرانه برای سوزش پیش از قاعدگی
-
استفاده از لباس زیر نخی و خشک نگه داشتن ناحیه واژن
-
اجتناب از دوش واژینال و صابون‌های معطر
-
استفاده از روان‌کننده طبیعی در صورت خشکی واژن
-
داشتن رژیم غذایی سالم با مصرف پروبیوتیک‌ها
-
کنترل استرس و خواب کافی در روزهای پیش از قاعدگی
جمع‌بندی
سوزش واژن قبل از پریودی مشکلی نسبتاً شایع است که می‌تواند به دلایل مختلفی مانند تغییرات هورمونی، عفونت، حساسیت پوستی یا حتی استرس ایجاد شود. در بسیاری از موارد با رعایت نکات بهداشتی و استفاده از درمان‌های خانگی قابل کنترل است. با این حال، در صورت مکرر بودن یا شدید شدن علائم، حتماً باید به پزشک مراجعه شود تا از وجود عفونت‌ها یا مشکلات جدی‌تر جلوگیری گردد. توجه به سلامت ناحیه تناسلی، سبک زندگی سالم و مراقبت روانی نقش مهمی در کاهش این مشکل ایفا می‌کنند.