علت نعوظ زیاد در خواب

علت نعوظ زیاد در خواب؛ بررسی علمی پدیده‌ای طبیعی در مردان

نعوظ در خواب یکی از پدیده‌های طبیعی و بیولوژیکی در بدن مردان است که بسیاری از افراد آن را تجربه می‌کنند. اگرچه در اغلب موارد این موضوع نگرانی خاصی به همراه ندارد، اما زمانی که نعوظ در خواب به شکل مکرر یا غیرعادی اتفاق می‌افتد، ممکن است سوالاتی درباره علت آن در ذهن فرد ایجاد شود. در این مقاله، به‌صورت جامع به بررسی علل نعوظ زیاد در خواب، نقش آن در سلامت جنسی، دلایل فیزیولوژیکی و روانی، و راهکارهای مقابله با نگرانی‌های ناشی از آن می‌پردازیم.

نعوظ در خواب چیست و چگونه رخ می‌دهد؟

نعوظ در خواب که از نظر علمی به آن نعوظ شبانه آلت تناسلی (Nocturnal Penile Tumescence – NPT) گفته می‌شود، فرآیندی طبیعی است که معمولاً در مرحله خواب REM (مرحله‌ای که خواب همراه با رویا دیدن است) رخ می‌دهد. در طول یک شب، خواب ما چندین چرخه دارد و در هر چرخه، یک یا چند مرحله REM وجود دارد. بنابراین ممکن است مردان ۳ تا ۵ بار در طول شب دچار نعوظ شوند، بدون آنکه متوجه آن باشند.

علت‌های طبیعی و فیزیولوژیکی نعوظ زیاد در خواب

نقش سیستم عصبی خودکار

نعوظ شبانه تحت کنترل سیستم عصبی خودکار است و ربطی به تحریک جنسی مستقیم یا افکار جنسی ندارد. این عملکرد، مانند سایر عملکردهای غیرارادی بدن (مثل تنفس یا ضربان قلب)، بدون نیاز به آگاهی فرد انجام می‌شود.

تستوسترون و هورمون‌ها

بیشترین میزان ترشح هورمون تستوسترون در مردان در ساعات اولیه بامداد (بین ۶ تا ۸ صبح) اتفاق می‌افتد. این افزایش طبیعی تستوسترون موجب افزایش احتمال و شدت نعوظ در صبح یا حین خواب می‌شود.

عملکرد طبیعی و سالم آلت تناسلی

نعوظ شبانه نشانه‌ای از سلامت رگ‌های خونی، عضلات صاف و عصب‌های مسئول نعوظ در آلت تناسلی است. در واقع، پزشکان از بررسی نعوظ‌های شبانه برای تشخیص علت‌های فیزیولوژیکی یا روانی اختلالات نعوظ استفاده می‌کنند. اگر نعوظ در خواب به‌طور منظم اتفاق بیفتد، نشان می‌دهد که سیستم فیزیولوژیکی فرد سالم عمل می‌کند.

چرا در برخی افراد نعوظ شبانه بیش از حد رخ می‌دهد؟

اگرچه ۳ تا ۵ نعوظ شبانه در مردان طبیعی تلقی می‌شود، اما برخی افراد گزارش می‌دهند که تعداد یا شدت این نعوظ‌ها بیشتر از حد معمول است. عوامل زیر می‌توانند نقش مهمی در افزایش تعداد یا شدت نعوظ در خواب داشته باشند:

افزایش سطح تستوسترون

افرادی که سطح تستوسترون بالاتری دارند (به‌ویژه نوجوانان و مردان جوان) معمولاً نعوظ شبانه شدیدتر و مکررتری را تجربه می‌کنند.

تحریک ذهنی در طول روز

افرادی که در طول روز در معرض محرک‌های جنسی بیشتری قرار دارند (مانند فیلم‌ها، تصاویر، افکار یا گفت‌وگوهای جنسی)، ممکن است در هنگام خواب با فعالیت ذهنی جنسی بیشتری روبه‌رو شوند و این منجر به افزایش تعداد نعوظ‌های شبانه شود.

فشار مثانه

پُر بودن مثانه در خواب ممکن است منجر به تحریک اعصاب ناحیه تناسلی شده و نعوظ غیرجنسی در خواب ایجاد کند.

مصرف برخی داروها

داروهای ضد افسردگی، داروهای افزایش‌دهنده میل جنسی یا مصرف مکمل‌های هورمونی می‌توانند موجب بروز نعوظ زیاد در طول خواب شوند.

خواب‌های جنسی یا تحریک‌کننده

دیدن خواب‌های تحریک‌آمیز یا شهوانی می‌تواند مستقیماً با نعوظ در خواب ارتباط داشته باشد. اگر فرد خواب جنسی ببیند، امکان دارد نعوظ شدیدی را تجربه کند که حتی با انزال در خواب (احتلام) همراه باشد.

آیا نعوظ زیاد در خواب نگران‌کننده است؟

در اغلب موارد، نعوظ‌های شبانه، حتی اگر زیاد باشند، نگران‌کننده نیستند و نشانه‌ای از سلامت عملکرد جنسی محسوب می‌شوند. اما در مواردی ممکن است این موضوع باعث ناراحتی، اختلال خواب یا حتی درد شود، که باید مورد توجه قرار گیرد.

مواردی که نیاز به بررسی پزشکی دارند

• نعوظ‌های شبانه همراه با درد (احتمال وجود مشکل مانند پریاپیسم)

• اختلال در خواب به دلیل نعوظ شدید یا طولانی

• بروز علائم دیگر مانند تورم یا قرمزی ناحیه تناسلی

• تغییر ناگهانی در الگوی نعوظ شبانه (مثلاً قطع کامل آن)

• انزال مکرر در خواب که منجر به ناراحتی روانی می‌شود

در چنین مواردی، مشورت با پزشک متخصص اورولوژی یا روان‌پزشک می‌تواند به بررسی دقیق‌تر علت و ارائه راهکارهای درمانی کمک کند.

راهکارهای کاهش نعوظ زیاد در خواب (در صورت آزاردهنده بودن)

• کاهش تحریکات جنسی در طول روز: دوری از محتواهای تحریک‌کننده مانند فیلم‌ها یا شبکه‌های اجتماعی محرک.

• پرهیز از خوردن غذاهای سنگین قبل از خواب: برخی مواد غذایی محرک سیستم عصبی هستند.

• خالی کردن مثانه پیش از خواب: جلوگیری از تحریک غیرارادی اعصاب.

• تعدیل مصرف مکمل‌ها یا داروها: در صورت ارتباط بین داروها و افزایش نعوظ.

• ورزش منظم و خواب با کیفیت: به تعادل هورمونی و کاهش استرس کمک می‌کند.

جمع‌بندی

نعوظ زیاد در خواب، در بیشتر موارد پدیده‌ای کاملاً طبیعی است و نشانه‌ای از سلامت سیستم تناسلی و عصبی در مردان محسوب می‌شود. افزایش تعداد یا شدت نعوظ‌های شبانه ممکن است به عوامل مختلفی مانند سطح هورمون تستوسترون، افکار جنسی، پر بودن مثانه یا خواب‌های تحریک‌آمیز مرتبط باشد.

با این حال، اگر این پدیده باعث ناراحتی، درد یا اختلال در خواب شود، مشورت با پزشک می‌تواند به تشخیص دقیق علت و یافتن راه‌حل مناسب کمک کند. در حالت عادی، جای نگرانی نیست و نعوظ شبانه، بخشی از عملکرد طبیعی بدن است که در حفظ سلامت جنسی مردان نقش دارد.