حکم زنی که شوهرش او را ترک کرده
ترک کردن زن توسط شوهر، یکی از مسائل پیچیده و مهم در زندگی زناشویی است که هم از جنبه فقهی و شرعی قابل بررسی است و هم از نظر حقوقی و اجتماعی تأثیرات عمیقی دارد. در این مقاله تلاش میکنیم حکم فقهی زنی که شوهرش او را ترک کرده بررسی شود و همچنین به حقوق این زن و راهکارهایی که میتواند پیگیری کند اشاره خواهیم کرد.
مفهوم ترک زندگی زناشویی توسط مرد
ترک کردن زن توسط شوهر میتواند اشکال مختلفی داشته باشد. ممکن است مرد بدون طلاق رسمی، خانه را ترک کرده و دیگر به زندگی مشترک بازنگردد. در موارد دیگر، ممکن است مرد در خانه بماند اما عملاً هیچگونه روابط عاطفی، جنسی یا مالی با همسرش نداشته باشد. در هر دو حالت، زن ممکن است دچار آسیبهای روحی، مالی و حتی جسمی شود که نیاز به بررسی دقیق فقهی و قانونی دارد.
وظایف شرعی شوهر در قبال همسر
در فقه اسلامی، شوهر موظف است چند وظیفه مهم را در قبال همسرش انجام دهد:
-
تأمین نفقه (شامل خوراک، پوشاک، مسکن و هزینههای متعارف زندگی)
-
برقراری روابط زناشویی به میزان متعارف
-
حفظ احترام و کرامت همسر
-
حسن معاشرت و برخورد مناسب
اگر مردی این وظایف را به عمد ترک کند و زن از این بابت دچار آسیب شود، این ترک میتواند به عنوان نشانهای از ظلم، نشوز یا حتی ترک واجب تلقی گردد که در برخی شرایط شرعاً مجوز فسخ یا طلاق میدهد.
حکم فقهی ترک زن بدون طلاق
از نظر فقه شیعه، اگر مرد بدون طلاق همسرش را ترک کند و برای مدت طولانی از او دوری کند، این رفتار جایز نیست. بر اساس روایات و فتاوای مراجع تقلید، ترک زندگی مشترک و بیتوجهی به حقوق زن، ظلم به زن محسوب میشود و در صورت اثبات، زن میتواند برای طلاق به حاکم شرع (دادگاه) مراجعه کند.
برخی فقها معتقدند اگر مرد بیش از چهار ماه همسر خود را ترک کند و هیچگونه رابطه زناشویی با او نداشته باشد، زن میتواند با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق نماید، مشروط به آنکه این ترک از روی عمد و بدون عذر شرعی باشد.
حکم دادگاه در صورت ترک زندگی توسط مرد
در قانون مدنی ایران (با تکیه بر فقه امامیه)، اگر شوهر بدون عذر موجه بیش از 6 ماه متوالی یا 9 ماه متناوب در طول یک سال زن خود را ترک کند، زن میتواند از دادگاه تقاضای طلاق کند. این نوع طلاق تحت عنوان عُسر و حرج شناخته میشود. به عبارت دیگر، اگر زن در وضعیت مشقتبار یا دشوار قرار گیرد، دادگاه میتواند او را از این وضعیت نجات دهد.
زن چگونه باید پیگیری کند؟
اگر زن در شرایطی قرار گیرد که شوهرش او را ترک کرده و بازگشتی در کار نیست، بهتر است مراحل زیر را طی کند:
-
مراجعه به دادگاه خانواده: نخستین گام برای پیگیری حقوقی ترک زندگی زناشویی، ثبت دادخواست طلاق یا الزام به تمکین در دادگاه خانواده است.
-
اثبات ترک زندگی: زن باید بتواند با شواهد و مدارک از قبیل اظهارات شهود، عدم پرداخت نفقه، یا عدم حضور شوهر، ترک زندگی را اثبات کند.
-
درخواست طلاق به دلیل عسر و حرج: اگر زن بتواند اثبات کند که ادامه زندگی برای او سخت یا غیرقابل تحمل است، دادگاه میتواند حکم طلاق را صادر کند.
عواقب قانونی ترک زن توسط مرد
در صورت اثبات ترک زندگی توسط شوهر، زن ممکن است از مزایای قانونی برخوردار شود، از جمله:
-
دریافت مهریه به صورت کامل
-
گرفتن نفقه معوقه
-
امکان گرفتن حضانت فرزند در صورت وجود
-
صدور حکم طلاق بدون رضایت شوهر
وظیفه اخلاقی مرد در ترک نکردن همسر
از منظر اخلاقی، ترک کردن همسر بدون دلیل موجه، رفتاری ناپسند است که میتواند خانواده را از هم بپاشد و آسیبهای جدی روحی، اجتماعی و حتی اقتصادی برای زن و فرزندان به همراه داشته باشد. مردان مسلمان طبق تعالیم دینی موظفاند به همسران خود توجه داشته باشند و در صورت بروز مشکلات، راه گفتوگو و مشاوره را در پیش بگیرند نه ترک کردن و بیتوجهی.
نقش مشاوره و داوری در حل اختلاف
قبل از هرگونه اقدام قضایی، توصیه میشود که زوجین از مشاوره تخصصی استفاده کنند یا با داوران خانواده گفتوگو داشته باشند. بسیاری از اختلافات با گفتوگو، مشاوره دینی و کمک گرفتن از واسطههای امین قابل حل است.
نتیجهگیری
ترک زندگی توسط شوهر رفتاری ناپسند و در بسیاری از موارد حرام است که عواقب شرعی و قانونی دارد. اگر زنی در چنین وضعیتی قرار گیرد، باید به کمک مراجع قضایی، وکیل یا مشاور دینی حقوق خود را مطالبه کند. از نظر فقهی، مرد موظف به انجام وظایف همسری است و در صورت عدم انجام آن، زن حق دارد برای احقاق حقوق خود اقدام قانونی انجام دهد. آگاهی از حقوق شرعی و قانونی، اصلیترین ابزار برای مقابله با این وضعیت دشوار است.