انواع ترشحات زنانه
ترشحات فیزیولوژیکی یا طبیعی
ترشحات طبیعی واژن بخشی از عملکرد نرمال دستگاه تولید مثل زنان است. این ترشحات به حفظ رطوبت، تمیزی و سلامت محیط داخلی واژن کمک میکنند. مشخصات این ترشحات معمولاً به صورت زیر است:
-
رنگ: شفاف، سفید مایل به شیری یا بیرنگ
-
بافت: آبکی تا کمی کشدار
-
بو: بدون بو یا بوی خفیف طبیعی
-
زمان: در طول چرخه قاعدگی، مخصوصاً در حوالی تخمکگذاری افزایش مییابد
این ترشحات معمولاً جای نگرانی ندارند مگر اینکه همراه با علائم غیرعادی باشند.
ترشحات زمان تخمکگذاری
در اواسط چرخه قاعدگی (معمولاً روز ۱۴ چرخه ۲۸ روزه)، بدن زن تخمکگذاری میکند. در این دوران، ترشحات واژن افزایش یافته و ویژگیهای زیر را دارند:
-
رنگ: شفاف و بدون رنگ
-
بافت: شبیه سفیده تخممرغ، کشسان و لغزنده
-
عملکرد: کمک به حرکت اسپرم در مسیر رحم
این ترشحات نشاندهنده بارورترین زمان چرخه قاعدگی هستند و برای زنانی که قصد بارداری دارند، نشانه مهمی محسوب میشوند.
ترشحات بعد از رابطه جنسی
بعد از رابطه جنسی، بهویژه اگر همراه با انزال مردانه باشد، ترشحاتی در ناحیه واژن و اطراف آن دیده میشود. همچنین در صورت تحریک و رسیدن به ارگاسم، زنان نیز ممکن است ترشحاتی داشته باشند. این ترشحات ممکن است شامل موارد زیر باشند:
-
ترشحات طبیعی واژن
-
اسپرم وارد شده به واژن
-
ترشحات تحریک جنسی زنانه
در صورت عدم وجود بو یا تغییر رنگ غیرعادی، این ترشحات طبیعی تلقی میشوند.
ترشحات دوران بارداری
در دوران بارداری، بهخصوص در سهماهه اول و سوم، ترشحات واژن ممکن است بیشتر از حالت عادی شود. ویژگیهای آن عبارتاند از:
-
رنگ: سفید شیری
-
بافت: روان یا کمی چسبنده
-
بدون بو یا بوی بسیار کم
-
گاهی همراه با ترشحات مخاطی در پایان بارداری (علامت نزدیک بودن زایمان)
افزایش ترشحات در بارداری معمولاً طبیعی است، اما اگر همراه با خارش، سوزش، بوی بد یا تغییر رنگ باشد، باید بررسی پزشکی انجام شود.
ترشحات بعد از زایمان
پس از زایمان، زنان دچار نوع خاصی از ترشحات بهنام «نفاس» میشوند که بهتدریج تغییر رنگ میدهد:
-
لوشیا روبرا: قرمز روشن تا تیره (خون تازه) در هفته اول
-
لوشیا سرا: صورتی یا قهوهای روشن در هفته دوم
-
لوشیا آلبا: زرد یا سفید مایل به خاکستری تا سه تا شش هفته پس از زایمان
این ترشحات طبیعی هستند مگر اینکه همراه با تب، بوی بد یا درد لگنی باشند.
ترشحات غیرطبیعی یا بیمارگونه
برخی ترشحات زنانه میتوانند نشانهای از عفونت، بیماریهای مقاربتی یا اختلالات دیگر باشند. ویژگیهای ترشحات غیرطبیعی شامل موارد زیر است:
-
رنگ غیرعادی: زرد، سبز، خاکستری یا قهوهای
-
بو: تند، نامطبوع یا شبیه بوی ماهی
-
بافت: کفآلود، تودهای شبیه پنیر، چرکی
-
همراهی با علائم دیگر: خارش، سوزش، درد لگنی یا بوی شدید
شایعترین دلایل ترشحات غیرطبیعی عبارتاند از:
-
عفونت قارچی (مانند کاندیدا)
-
عفونت باکتریایی (واژینوز باکتریایی)
-
عفونتهای مقاربتی مانند تریکومونا، کلامیدیا یا گنورهآ
در صورت مشاهده چنین علائمی، مراجعه به پزشک متخصص زنان ضروری است.
ترشحات پیش از قاعدگی
در روزهای منتهی به پریود، ترشحات ممکن است تغییراتی داشته باشند. این ترشحات میتوانند ضخیمتر یا سفیدتر شوند. در بعضی زنان، ممکن است ترشحات قهوهای دیده شود که معمولاً به دلیل آغاز تدریجی خونریزی قاعدگی است.
ترشحات ناشی از تغییرات هورمونی
در شرایطی مانند بلوغ، یائسگی یا استفاده از داروهای هورمونی (مانند قرص ضدبارداری)، ترشحات واژن میتوانند تغییر کنند. برای مثال:
-
در بلوغ: افزایش ترشحات طبیعی
-
در یائسگی: کاهش رطوبت و احتمال خشکی واژن
-
در استفاده از داروهای ضدبارداری: نوسان در میزان و نوع ترشحات
این تغییرات اغلب طبیعی هستند ولی در صورت آزاردهنده بودن باید بررسی شوند.
ترشحات ناشی از استرس و تغذیه
سبک زندگی، استرس روانی، تغذیه نامناسب و مصرف کم آب نیز میتواند بر نوع و میزان ترشحات اثر بگذارد. کاهش آب بدن ممکن است ترشحات را غلیظتر کند و استرس ممکن است چرخه قاعدگی را بههم بزند و بهطور غیرمستقیم روی ترشحات تأثیر بگذارد.
مراقبتهای بهداشتی در مورد ترشحات
برای مدیریت صحیح ترشحات و پیشگیری از عفونتهای واژینال، توصیههای زیر مفید است:
-
رعایت بهداشت روزانه ناحیه تناسلی
-
استفاده از لباس زیر نخی و قابل تنفس
-
خودداری از استفاده مکرر از پدهای معطر یا دوش واژینال
-
پرهیز از مصرف بیرویه آنتیبیوتیک
-
معاینه منظم توسط پزشک متخصص زنان
جمعبندی
ترشحات واژن بخشی جداییناپذیر از سلامت جنسی و باروری زنان هستند. شناخت تفاوت بین ترشحات طبیعی و غیرطبیعی، کلید پیشگیری از بسیاری از بیماریها و اضطرابهای بیمورد است. هر نوع تغییر قابل توجه در رنگ، بو، حجم یا بافت ترشحات باید با مشاوره پزشکی پیگیری شود. در عین حال، بسیاری از ترشحات کاملاً طبیعی و نشاندهنده سلامت بدن زن هستند. آگاهی، آرامش و مراقبت مستمر بهترین مسیر برای سلامت پایدار زنان خواهد بود.