ترشح چسبناک قهوه‌ای چیست و چرا ایجاد می‌شود؟
ترشحات واژن به‌طور طبیعی در طول چرخه قاعدگی تغییراتی دارند. این ترشحات معمولاً شفاف، سفید یا شیری‌رنگ هستند. اما گاهی اوقات ممکن است زنان با ترشحاتی به رنگ قهوه‌ای و با حالتی چسبناک مواجه شوند که باعث نگرانی آن‌ها شود. ترشحات قهوه‌ای معمولاً نشانه‌ای از وجود خون کهنه در واژن هستند و می‌توانند دلایل مختلفی داشته باشند، از جمله تغییرات هورمونی، شروع یا پایان قاعدگی، یا حتی شرایط خاص پزشکی.
ترشحات قهوه‌ای قبل از پریود
یکی از رایج‌ترین دلایل ترشحات قهوه‌ای چسبناک، آغاز قریب‌الوقوع قاعدگی است. زمانی که بدن شروع به ریزش دیواره داخلی رحم می‌کند، ممکن است مقداری خون باقیمانده از چرخه قبلی با ترشحات فعلی ترکیب شده و رنگ آن‌ها را به قهوه‌ای تبدیل کند. این اتفاق معمولاً ۱ تا ۳ روز پیش از شروع پریود رخ می‌دهد و جای نگرانی ندارد.
ترشحات قهوه‌ای بعد از پایان قاعدگی
پس از پایان قاعدگی، ممکن است هنوز مقداری خون در رحم باقی مانده باشد که با ترشحات طبیعی ترکیب شده و به صورت ترشح چسبناک قهوه‌ای دیده شود. این وضعیت معمولاً طبیعی است و طی یکی دو روز برطرف می‌شود. به‌ویژه اگر حجم آن کم و بدون بو باشد، نشانه‌ای از پاک شدن رحم از باقیمانده خون قاعدگی است.
لانه‌گزینی جنین و ترشحات قهوه‌ای
در زنانی که در دوره تخمک‌گذاری رابطه جنسی محافظت‌نشده داشته‌اند، مشاهده ترشحات قهوه‌ای ممکن است نشانه‌ای از لانه‌گزینی جنین باشد. این ترشحات معمولاً بین ۶ تا ۱۲ روز پس از تخمک‌گذاری و قبل از موعد پریود ظاهر می‌شوند و در برخی زنان با گرفتگی خفیف عضلات شکم همراه هستند. اگر این ترشحات با تأخیر پریود همراه شوند، احتمال بارداری وجود دارد.
استفاده از قرص‌های ضدبارداری و تغییر در ترشحات
مصرف قرص‌های هورمونی مانند قرص‌های ضدبارداری می‌تواند تعادل طبیعی هورمون‌ها را دستخوش تغییر کرده و منجر به ترشحات قهوه‌ای شود. به‌ویژه در ماه‌های ابتدایی شروع مصرف قرص‌ها، این نوع ترشحات شایع هستند و معمولاً با تنظیم بدن به وضعیت جدید کاهش می‌یابند.
ترشحات قهوه‌ای ناشی از تخمک‌گذاری
در برخی زنان، زمان تخمک‌گذاری با تغییرات واضحی در ترشحات همراه است. ممکن است در این دوره، ترشحات چسبناک و گاهی همراه با رگه‌هایی از خون ظاهر شود که رنگ آن را به قهوه‌ای یا صورتی مایل به قهوه‌ای تبدیل می‌کند. این نوع ترشحات معمولاً بدون بو و بدون درد هستند و در میانه چرخه قاعدگی رخ می‌دهند.
عفونت‌ها و اختلالات واژینال
در مواردی که ترشحات قهوه‌ای با علائمی مانند خارش، بوی بد، سوزش هنگام ادرار یا درد شکمی همراه باشند، ممکن است ناشی از عفونت واژن یا دهانه رحم باشند. عفونت‌هایی مانند واژینوز باکتریال یا بیماری‌های مقاربتی (مانند کلامیدیا یا سوزاک) می‌توانند باعث تغییر رنگ و بوی ترشحات شوند. در این موارد مراجعه به پزشک ضروری است.
ترشحات قهوه‌ای در دوران بارداری
در دوران بارداری، به‌ویژه در سه‌ماهه اول، برخی زنان ترشحات قهوه‌ای رنگ را تجربه می‌کنند. اگرچه این ترشحات در برخی موارد طبیعی هستند، ولی در صورت تداوم یا افزایش حجم، یا همراهی با درد، خونریزی شدید یا انقباضات رحمی باید فوراً بررسی شوند. زیرا ممکن است نشانه‌ای از تهدید به سقط جنین یا بارداری خارج از رحم باشد.
پولیپ‌ها یا فیبروم‌های رحمی
وجود پولیپ در دهانه رحم یا فیبروم در دیواره رحم می‌تواند باعث ایجاد خونریزی‌های بین‌قاعدگی و ترشحات قهوه‌ای شود. این وضعیت معمولاً در زنان بالای ۳۰ سال یا کسانی که سابقه خانوادگی دارند شایع‌تر است. در صورت ادامه‌دار بودن ترشحات یا تغییر در الگوی قاعدگی، انجام سونوگرافی یا آزمایش‌های تخصصی توصیه می‌شود.
سرطان دهانه رحم یا رحم
اگرچه نادر است، اما در زنانی که دچار ترشحات قهوه‌ای با بوی بد، لکه‌بینی مداوم، و خونریزی بعد از رابطه جنسی هستند، باید احتمال وجود بیماری‌های جدی مانند سرطان دهانه رحم بررسی شود. انجام تست پاپ‌اسمیر به‌طور منظم می‌تواند به تشخیص زودهنگام کمک کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر ترشحات قهوه‌ای چسبناک تنها یکی دو روز طول بکشند و بدون علامت اضافی باشند، معمولاً جای نگرانی نیست. اما در شرایط زیر باید حتماً به پزشک مراجعه شود:
-
ترشحات با بوی بد یا غیرطبیعی همراه باشند
-
خارش، سوزش یا درد در ناحیه واژن وجود داشته باشد
-
ترشحات بیشتر از یک هفته ادامه یابد
-
همراه با خونریزی شدید، گرفتگی شکمی یا تب باشد
-
در دوران بارداری رخ دهد
جمع‌بندی
ترشح چسبناک قهوه‌ای در بسیاری از مواقع می‌تواند نشانه‌ای طبیعی از تغییرات هورمونی بدن باشد، مانند شروع یا پایان قاعدگی، تخمک‌گذاری، یا حتی لانه‌گزینی جنین. اما در برخی موارد، این ترشحات می‌توانند به دلایل جدی‌تری مانند عفونت‌ها، اختلالات رحمی یا حتی بیماری‌های جدی‌تر بروز پیدا کنند. در نتیجه، توجه به علائم همراه و مراجعه به پزشک در صورت مشکوک بودن، بهترین راه برای تشخیص علت و پیشگیری از مشکلات احتمالی است.