واکسن گارداسیل تا چه سنی تاثیر دارد؟ بررسی کامل ماندگاری، اثربخشی و سن مناسب واکسیناسیون HPV
واکسن گارداسیل (Gardasil) یکی از مؤثرترین واکسن‌های شناخته‌شده برای پیشگیری از ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است؛ ویروسی که عامل اصلی زگیل تناسلی و برخی از سرطان‌ها مانند سرطان دهانه رحم، مقعد، واژن و حلق محسوب میشود. یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی که افراد در زمان تصمیم‌گیری برای تزریق این واکسن دارند، این است که تا چه سنی واکسن گارداسیل مؤثر باقی می‌ماند و اثربخشی آن چگونه در سنین مختلف تغییر می‌کند. در این مقاله به بررسی علمی و جامع مدت زمان تاثیر این واکسن و سن مناسب تزریق آن می‌پردازیم.
سن مناسب برای تزریق واکسن گارداسیل
براساس توصیه سازمان بهداشت جهانی (WHO) و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، بهترین زمان برای تزریق واکسن گارداسیل، سن ۹ تا ۱۴ سالگی است. در این بازه سنی، سیستم ایمنی بدن واکنش قوی‌تری به واکسن نشان می‌دهد و تنها دو دوز تزریق برای ایجاد ایمنی کامل کافی است.
اما افرادی که بین ۱۵ تا 26 سال هستند نیز می‌توانند واکسن گارداسیل را تزریق کنند، با این تفاوت که باید سه دوز از واکسن دریافت نمایند. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) مصرف واکسن گارداسیل را برای افراد تا سن ۴۵ سالگی تأیید کرده است، مشروط بر آنکه قبلاً به‌طور کامل در معرض نوعی از ویروس HPV قرار نگرفته باشند.
ماندگاری اثر واکسن گارداسیل تا چه سنی است؟
تحقیقات نشان داده‌اند که ایمنی ایجاد شده توسط واکسن گارداسیل در بدن، حداقل ۱۰ تا ۱۵ سال پایدار باقی می‌ماند. برخی از مطالعات حتی نشان داده‌اند که این ایمنی ممکن است تا ۲۵ سال نیز ادامه یابد، هرچند هنوز اطلاعات دقیق‌تری در مورد ایمنی مادام‌العمر در دست نیست.
در حال حاضر، نیاز به دوز یادآور (بوستر) برای واکسن گارداسیل تایید نشده است، چرا که بدن معمولاً پاسخ ایمنی پایداری نسبت به آن تولید می‌کند، به‌ویژه اگر واکسن در سنین پایین تزریق شده باشد.
آیا تزریق گارداسیل در سنین بالا بی‌فایده است؟
اگرچه اثربخشی واکسن گارداسیل در سنین زیر ۲۶ سال بیشترین میزان را دارد، اما در افراد بین ۲۷ تا ۴۵ سال هم ممکن است مفید باشد، به‌خصوص اگر هنوز به همه انواع ویروس HPV تحت پوشش واکسن آلوده نشده باشند. این تصمیم باید با مشورت پزشک و ارزیابی سابقه جنسی و سلامتی فرد انجام شود.
بنابراین، واکسیناسیون در سن بالا بی‌فایده نیست، بلکه اثربخشی آن ممکن است نسبت به افراد جوان‌تر کمتر باشد.
تاثیر سن بر میزان محافظت واکسن
-
زیر ۱۵ سال: پاسخ ایمنی بسیار قوی و پایدار؛ معمولاً با دو دوز ایمنی کامل حاصل میشود.
-
۱۵ تا 26 سال: هنوز اثربخشی بالا دارد، ولی نیاز به سه دوز واکسن است.
-
27 تا 45 سال: اثربخشی کاهش می‌یابد، ولی در برخی افراد می‌تواند ایمنی جزئی یا محافظت نسبی ایجاد کند.
-
بالای 45 سال: تأثیر علمی اثبات‌شده‌ای برای تزریق واکسن وجود ندارد و به‌طور معمول توصیه نمی‌شود.
آیا اثربخشی واکسن به سابقه جنسی مربوط است؟
بله. واکسن گارداسیل برای افرادی بیشترین اثربخشی را دارد که پیش از شروع فعالیت جنسی آن را دریافت کرده باشند. زیرا این واکسن برای پیشگیری از ابتلاست، نه درمان. در افرادی که قبلاً با یکی از انواع HPV مواجه شده‌اند، واکسن ممکن است فقط در برابر سایر انواع ویروس محافظت ایجاد کند.
آیا مردان نیز می‌توانند در سنین بالا واکسن گارداسیل دریافت کنند؟
بله. مردان نیز می‌توانند تا سن ۴۵ سالگی واکسن گارداسیل را تزریق کنند. این واکسن در مردان از زگیل تناسلی، سرطان مقعد و همچنین انتقال ویروس به شریک جنسی جلوگیری می‌کند. در مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند یا دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند (مانند بیماران HIV مثبت)، تزریق این واکسن در سنین بالاتر نیز توصیه میشود.
توصیه‌های پایانی درباره سن و اثرگذاری واکسن گارداسیل
-
بهترین زمان برای دریافت واکسن، پیش از آغاز فعالیت جنسی و در سنین نوجوانی است.
-
اثربخشی واکسن تا ده‌ها سال پس از تزریق ادامه دارد.
-
در صورت تزریق در سنین بالاتر از ۲۶ سال، مشاوره با پزشک ضروری است تا تصمیم‌گیری بر اساس شرایط فردی صورت گیرد.
-
تزریق واکسن گارداسیل نمی‌تواند عفونت فعال HPV را درمان کند، ولی از ابتلا به گونه‌های دیگر آن جلوگیری می‌کند.
-
اگر تنها یک یا دو دوز واکسن را دریافت کرده‌اید، ادامه تزریق با فاصله زمانی مناسب توصیه میشود تا اثربخشی کامل حاصل شود.
نتیجه‌گیری
واکسن گارداسیل یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از بیماری‌های ناشی از ویروس HPV است و اثربخشی آن وابسته به سن و شرایط جسمی فرد می‌باشد. تزریق این واکسن پیش از قرار گرفتن در معرض ویروس، به‌ویژه در نوجوانان، بهترین نتیجه را به همراه دارد. با این حال، حتی در بزرگسالی نیز تزریق آن می‌تواند محافظتی نسبی فراهم کند. اگر درباره مناسب بودن واکسن در سنین بالاتر تردید دارید، مشاوره با پزشک متخصص بهترین راهنما برای تصمیم‌گیری دقیق است.